Նեթանիահուն՝ անդունդի յատակում

«ԱԼԻՔ», ՀԱՏԻՍ – Հաշւի առնելով Գազայում շարունակւող յանցագործութեան ծաւալները, նման անել իրավիճակի խորացումն ի վերջոյ կարող է յանգեցնել տարածաշրջանային մեծ պատերազմի, ինչին Իսրայէլը ձգտում է այսօր, եւ նոյնիսկ Գազայի պատերազմից առաջ էր պատրաստ դրան: The Palestine Chronicle-ի մեկնաբան եւ խմբագիր Ռամզի Բարուդը հրապարակած իր «Ազատութեան մեր տեսլականը՝  Պաղեստինի առաջնորդների եւ մտաւորականների ձայնը» գրքով անդրադարձել էր շարժման առաջնորդների դերակատարութեանը եւ այն որակել, որպէս միասնութիւն բերող լաւագոյն յատկանիշ:

Դոկտ. Բարուդը Իսլամական եւ գլոբալ հարցերի կենտրոնի (CIGA) ոչ ռեզիդենտ աւագ հետազօտող է: Նրա վերջին գրառումը The Palestine Chronicle-ում հէնց այդ առաջնորդներից մէկին սպանելու ռազմավարութեան մասին է, որին անդրադարձել է նաեւ Irdiplomacy.ir հետազօտական կենտրոնի կայքը:

Իսրայէլը սպանեց Հանիէին այս պատճառներով

Հոկտեմբերի 7-ին Գազայի պատերազմի մեկնարկից գրեթէ անմիջապէս յետոյ, Իսրայէլը յոյս ունէր ցեղասպանութիւն իրականացնելով Գազայի բնակչութեան դէմ, այս ճակատի միջոցով հասնել իր վաղեմի նպատակին՝ տարածաշրջանային մեծ պատերազմին, որին ներգրաււած կը լինեն Վաշինգտոնը, Թեհրանը եւ Մերձաւոր Արեւելքի երկրները։

Վաշինգտոնը, չնայած Գազայի ցեղասպանութեանը եւ տարածաշրջանի տարբեր հակամարտութիւններին իր անվերապահ աջակցութեանը, հրաժարւել է ուղիղ պատերազմի մէջ մտնել Իրանի եւ այլոց դէմ: Թէեւ Իրանին չէզոքացնելը Միացեալ Նահանգների ռազմավարական նպատակն է, ԱՄՆ-ը ներկայումս չունի այն հետապնդելու կամք կամ գործիքակազմ: Գազայում շուրջ տասը ամիս տեւած անյաջող պատերազմից եւ Լիբանանում «Հեզբօլլահ»-ի դէմ ռազմական փակուղուց յետոյ Իսրայէլն աւելացնում է աւելի լայն հակամարտութիւն հրահրելու իր ջանքերը: Այնուամենայնիւ, Իսրայէլն այս անգամ ներքաշւած է բարձր ռիսկային խաղի մէջ՝ աւելի վտանգաւոր արկածախնդրութեան, քան նախորդները։ Ներկայիս խաղը ներառում է «Հեզբօլլահ»-ի բարձրաստիճան առաջնորդի թիրախաւորումը Բէյրութում՝ բնակելի շէնքի ռմբակոծմամբ, եւ, իհարկէ, Պաղեստինի ամենայայտնի եւ հանրաճանաչ քաղաքական առաջնորդի սպանութիւնը:

Իսմայիլ Հանիէին յաջողւել էր ամրապնդել եւ բարելաւել իր կապերը Ռուսաստանի, Չինաստանի եւ ԱՄՆ-ի քաղաքական ազդեցութեան գօտուց դուրս գտնւող այլ երկրների հետ։

Իսրայէլի սադրանքների մասշտաբը մեծ մարտահրաւէր է Մերձաւոր Արեւելքում պաղեստինամէտ ճամբարի համար:  Հիմնական խնդիրը այն է, որ ինչպէս է պէտք արձագանգել՝ նոյնքան հզօր ուղերձներով՝ չտրւելով ամբողջ տարածաշրջանը աւերիչ պատերազմի մէջ ներքաշելու Իսրայէլի ցանկութեանը:

Հաշւի առնելով «Դիմադրութեան առանցք»-ի  ռազմական հնարաւորութիւնները՝ Իրանը, «Հեզբօլլահ»-*ը եւ միւսները, անշուշտ, նրանք ի վիճակի են կառավարելու այս մարտահրաւէրը՝ չնայած իրավիճակի հետ կապւած ռիսկային գործօններին:

Առաջին կարեւոր կէտը ժամանակն է: Տարածաշրջանում Իսրայէլի գործողութիւնների կտրուկ սրումը տեղի է ունենում Բենիամին Նեթանիահուի Վաշինգտոն կատարած այցից յետոյ, որը, չնայած ԱՄՆ Կոնգրեսի բուռն ծափահարութիւններին, չփոխեց ԱՄՆ դիրքորոշումը: Դիրքորոշում, որը հիմնւած է Իսրայէլին անվերապահ աջակցութեան վրայ՝ առանց ԱՄՆ-ի անմիջական մասնակցութեան տարածաշրջանային պատերազմին:

Իսրայէլը «ճշգրիտ» հաշւարկներով էր ընտրել Հանիէին սպանելու ժամանակն ու վայրը։ Պաղեստինի առաջնորդը թիրախաւորւեց Իրանի մայրաքաղաքում՝ Իրանի նոր նախագահ Փեզեշքիանի երդմնակալութեան արարողութեանը մասնակցելուց անմիջապէս յետոյ: Իսրայէլի ուղերձը Իրանի նոր կառավարութեանը հակասական հաղորդագրութիւն էր՝ Իսրայէլի պատրաստակամութիւնը հնարաւոր ռազմական գործողութիւնների համար, եւ «ՀԱՄԱՍ»-ի հետ համաձայնեցւած զինադադարի առումներով:

Երկրորդ կէտը թերեւս աւելի հրատապ է (Իսրայէլի համար): Ամիսներ շարունակ Իսրայէլի վարչապետ «Բի-Բի»-ն (Բենիամին Նեթանիահու) արել է ամէն ինչ, որպէսզի տապալի պատերազմին վերջ տալու բոլոր դիւանագիտական ջանքերը:

Պաղեստինցի բարձրագոյն բանակցողի սպանութիւնն Իսրայէլի այն ուղերձն էր, որով ասւած է, որ հաւատարիմ է մնում իր բռնարարի էութեանը:

Բացի այդ, Իսրայէլում վերջին ներքին բախումներն ու զարգացումները, որոնցում ներգրաււած են զինւորականները, ռազմական ոստիկանութիւնը եւ աջ ծայրայեղականները, ցոյց են տալիս, որ Իսրայէլում քաղաքական զարգացումների արդիւնքում հնարաւոր է տեղի ունենայ յեղաշրջում:

Ըստ իսրայէլական ընդդիմութեան առաջնորդ Եաիր Լապիդի՝ Իսրայէլը անդունդի եզրին չէ, Իսրայէլն արդէն իսկ անդունդում է։ Այսպիսով, Նեթանիահուի եւ նրա ծայրայեղ աջ շրջանակների համար պարզ է, որ նրանց խիստ սահմանափակ ժամանակ ու ծրագիրն առաջ մղելու հնարաւորութիւն է մնացել:

Սպանելով Հանիէին, ով ըստ էութեան դիւանագէտի դեր էր կատարում, Իսրայէլը ցոյց տւեց իր յուսահատութեան աստիճանը, կամ նոյնիսկ ռազմաճակատում կրած պարտութեան ծաւալները։ Հաշւի առնելով յանցագործութեան սահեմանները, ինչն Իսրայէլը միշտ պատրաստ է անցնել, այս յուսահատութիւնը կարող է յանգեցնել տարածաշրջանային պատերազմի, ինչին Իսրայէլը փորձում էր հասնել դեռ Գազայի պատերազմից առաջ:

Նաեւ հաշւի առնելով Վաշինգտոնի թուլութիւնն ու Իսրայէլի յամառութեան դէմ չընդիմացող դրսեւորումները,  Թել Աւիւը կարող է վերջապէս հասնել տարածաշրջանային պատերազմի իր ցանկութեանը:

Աղբիւր՝ Palestein Chronicle / Iran Diplomacy