Գիտնականները ուղեղում քաղցի եւ քաշի վերահսկման նոր մեխանիզմ են բացայայտել

Լայպցիգի համալսարանի եւ Charité – Universitätsmedizin Berlin-ի գիտնականները յայտնաբերել են հիմնական մեխանիզմը, որը կարգաւորում է ախորժակը եւ քաշի վերահսկողութիւնը, ինչն օգնում է ուղեղին կառավարել քաղցի զգացումը։ Collaborative Research Centre (CRC) 1423 – Structural Dynamics of GPCR Activation and Signaling-ի շրջանակներում անցկացւած հետազօտութեան մէջ գիտնականները պարզել են, թէ ինչպէս է MRAP2 (melanocortin 2 receptor accessory protein 2) սպիտակուցն ազդում MC4R (melanocortin-4 receptor) ուղեղային ընկալիչի աշխատանքի վրայ, որը կենտրոնական դեր է խաղում ախորժակի եւ էներգետիկ հաշւեկշռի վերահսկման գործում։

Արդիւնքները հրապարակւել են Nature Communications ամսագրում։

MC4R ընկալիչն ակտիւանում է MSH պեպտիդային հորմոնով եւ մասնակցում է քաղցի զգացումի կարգաւորմանը։ Այս ընկալիչի մուտացիաները համարւում են ծանր ճարպակալման ամենատարածւած գենետիկ պատճառներից մէկը։ Նախկինում հետազօտողները վերծանել էին ակտիւ ընկալիչի եռաչափ կառուցւածքը՝ կոմպլեքսում լիգանդների եւ սետմելանոտիդ դեղամիջոցի հետ, որը նւազեցնում է քաղցի զգացումը։ Սա հնարաւորութիւն տւեց աւելի լաւ հասկանալ MRAP2-ի եւ բջիջների մակերեսին ընկալիչի տեղափոխման գործում նրա դերի մասին նոր ֆունկցիոնալ տւեալները, որտեղ այն կարող է աւելի արդիւնաւէտ ճնշել ախորժակը։

Օգտագործելով ժամանակակից ֆլուորեսցենտային մանրադիտակութիւն եւ մէկբջիջային պատկերում՝ թիմը ցոյց է տւել, որ MRAP2-ը զգալիօրէն փոխում է MC4R-ի տեղակայումը եւ վարքը բջիջների ներսում։ Ֆլուորեսցենտային կենսազգացիչները եւ կոնֆոկալ մանրադիտակութիւնը ցոյց են տւել, որ MRAP2-ը անհրաժեշտ է MC4R-ի՝ բջջային մակերես տեղափոխելու համար՝ ապահովելով ախորժակը ճնշող ազդանշանների աւելի արդիւնաւէտ փոխանցում։

Ընկալիչի կարգաւորման նոր մակարդակի յայտնաբերումը մատնանշում է հեռանկարային թերապեւտիկ ռազմավարութիւններ, որոնք նմանակում կամ մոդուլացնում են MRAP2-ը, ինչը կարող է օգնել պայքարել ճարպակալման եւ նիւթափոխանակութեան խանգարումների դէմ։ Գերմանիայի, Կանադայի եւ Միացեալ Թագաւորութեան հետազօտողների միջդիսցիպլինար եւ միջազգային թիմը համատեղել է գիտելիքները կենդանի բջիջների մանրադիտակութեան, մոլեկուլային դեղաբանութեան եւ կառուցւածքային կենսաբանութեան ոլորտներում՝ ցուցադրելով ընկալիչների կարգաւորման ուսումնասիրութեան համալիր մօտեցման արդիւնաւէտութիւնը։

News.am