به ابتکار موسسه ترجمه و تحقیق هور یکشنبه ۱۴ اسفند ماه، سمینار معادلات ژئوپلیتیک قفقاز؛ نقش آفرینان منطقه ای و فرامنطقه ای با حضور جمعی از اساتید و صاحب نظران حوزه قفقاز در تالار اجتماعات انجمن ارامنه برگزار شد.
«آلیک» - به ابتکار موسسه ترجمه و تحقیق هور یکشنبه ۱۴ اسفند ماه، سمینار معادلات ژئوپلیتیک قفقاز؛ نقش آفرینان منطقه ای و فرامنطقه ای با حضور جمعی از اساتید و صاحب نظران حوزه قفقاز در تالار اجتماعات انجمن ارامنه برگزار شد.
ایساک یونانسیان ضمن اعلام اینکه سه سالی که این همایش برگزار نمی شد اتفاقاتی نظیر جنگ ۲۰۲۰ قره باغ، حضور نیروهای فرا منطقه ای را درمناطق پیرامونی مرزهای شمالی کشور فراهم کرد تهدیدهای جدیدی را برای دو کشور ایران و ارمنستان رقم زده است.
سمینار معادلات ژئوپلیتیک قفقاز؛ نقش آفرینان منطقه ای و فرامنطقه ای در سه سرفصل "اهمیت تاریخی استان سیونیک و منطقه قراباغ در قفقاز"، "تهدیدات امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در مرزهای شمال غرب" و "اهمیت روابط ایران و ارمنستان تحت گفتار دو ملت و یک تمدن" برگزار شد. علاوه بر آن نشست افتتاحیه این سمینار با موضوع "سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال قفقاز جنوبی در سایه ژئوپلتیک نوین در مرزهای شمال غرب" بود که با حضور دکتر الهه کولایی، مدیر مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران و دکتر حسین احمدی استاد دانشگاه و مدیر گروه مطالعات سیاست خارجی برگزار شد. نشست پایانی سمینار هم با موضوع روسیه و قفقاز در گفتمان اوراسیایی برگزار شد که با سخنرانی دکتر جهانگیر کرمی، استاد مطالعات روسیه از دانشگاه تهران همراه بود. دبیر این نشست را دکتر ایساک یونانسیان، رییس موسسه تحقیق و ترجمه هور عهده دار بود.
شعیب بهمن، رئیس مرکز تحقیقات علمی جهان معاصر، آنا گریگوریان، معاون مجلس شورای ملی، گودرز رشتیانی، مدرس گروه تاریخ دانشگاه تهران و دکتر محمدرضا دماوندی رئیس اتحادیه دوستی ایران و ارمنستان سخنرانان نشست اول بودند.
پژوهشگر روابط بین الملل دکتر احسان موحدیان، هرانت ملیک شاه نظریان کارشناس روابط بین‌الملل از ارمنستان و رئیس مرکز تحلیلی «وسکاناپات»، دکتر سالار سیف‌الدینی پژوهشگر مطالعات هویت و داوود دشتبان، مدیر مسئول نشریه «وطن یولی» در پنل دوم به سخنرانی پرداختند.
در فصل بعدی این همایش که با ریاست دکتر کاظم زاده و عنوان «ضرورت روابط ایران و ارمنستان با مفهوم دو ملت و یک تمدن»، برگزار شد آهارون واردانیان ایران شناس از ارمنستان، دکتر حسن بهشتی پور، دکتر بهمنی قاجار حقوقدان و پژوهشگر ایرانشهر و دکتر جعفر خاشع مدیر بنیاد مطالعات قفقاز به ارائه نقطه نظرات خود پرداختند.
دکتر موحدیان با بیان اینکه در سفر اخیر خود به ارمنستان در مورد چالش های موجود و نگاه دولت به موضوعاتی نظیر آموزش، امنیت ملی، اقتصاد تحقیقاتی انجام داده درمورد برخی تحولات زیرپوستی در ارمنستان که در آینده چالش برانگیز خواهد شد صحبت کرد. از جمله حذف محتوای مذهبی و ملی گرایانه از کتب درسی در ارمنستان، نفوذ خزنده اقتصادی ترکیه در ارمنستان، و کندی تقویت ارتش ارمنستان در کنار سرویس امنیت ملی، ادغام ۴ وزارتخانه کلیدی، و فرقه های انحرافی...
دبیری این همایش را دکتر ایساک یونانسیان رییس موسسه هور، دکتر احسان هوشمند پژوهشگر حوزه اقوام و کارشناس مسائل قفقاز و دکتر حامد کاظم زاده، استاد دانشگاه تهران برعهده داشتند.
در این کنفرانس به طور کلی به مشارکت نیروهای فرامنطقه ای در جنگ آرتساخ و منطقه، نقش متوازن ایران و ابتکارات لازم برای حفظ و تقویت امنیت ملی ایران و ارمنستان اشاره شد.
این همایش با حضور آرا شاوردیان و روبرت بگلریان نمایندگان جوامع ارامنه در مجلس شورای اسلامی، نمایندگانی از وزارت امور خارجه ایران و دکتر سقاییان سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان، و کارشناسان و دانشجویان برگزار می شد.
مدیر مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران در سمینار معادلات ژئوپولیتیکی قفقاز دکتر الهه کولایی: روابط ایران و ارمنستان تثبیت شده است
رویکرد ایران نسبت به جنگ قره باغ مبتنی بر تاکید بر پایداری مرزها و یکپارچگی سرزمینی بوده
مدیر مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران در سمینار معادلات ژئوپولیتیکی قفقاز در بخش آغازین این همایش گفت: روابط ایران و ارمنستان تثبیت شده و جز معدود روابطی است که به شکل پایدار و با کمترین تنش در طول سالیان گذشته یک الگویی از روابط سازنده را به نمایش گذاشته است.
دکتر کولایی افزود: رویکرد آمریکا پس از فروپاشی شوروی مبتنی بر کوتاه کردن دست ایران، بستن مسیر دسترسی ایران، تغییر در ژئوپلیتیک منطقه، بوده تا ایران را از دسترسی به مزایا و منافع ژئوپلیتیک خودش محروم کند.
مدیر موسسه مطالعاتی «جهان معاصر» ایران شعیب بهمن: پاسخ ایران به حضور احتمالی ناتو در قفقاز جنوبی یا مرزهای کشورمان می‌تواند از جنس همان پاسخی باشد که روسیه در جنگ اوکراین به ناتو داد.
شعیب بهمن با طرح این موضوع که تجارب تاریخی درخصوص حضور ناتو در منطقه نشان می دهد که همیشه یک حضور مخرب بوده است افزود: اگر زلزله ترکیه رخ نمی داد احتمالا الان شاهد جنگ بودیم. هر چند باکو به عنوان بازیگری که مستقل نیست و توان این را ندارد که به تنهایی وارد عمل شود.
وی در بخش دیگری با تاکید بر اینکه ایران همانطور که در خصوص جریان های تکفیری و تروریستی در سوریه وارد عمل شد مطمئن باشید اگر در جنوب ارمنستان یا مرزهای ایران و آذربایجان به شکل گسترده مستقر شوند، ایران وارد عمل خواهد شد و هیچ تعارفی با کسی ندارد، افزود: همانطور که روس‌ها برای مقابله با تهدیدات ناتو جنگ اوکراین را آغاز کردند اگر قرار باشد در منطقه قفقاز جنوبی و در جوار مرزهای ایران اتفاقاتی رخ بدهد که به حضور ناتو در منطقه منتهی بشود یا این حضور بخواهد شرایطی را ایجاد بکند که اسرائیلی ها بخواهند نفوذ خودشان را در حوزه های نظامی و امنیتی بیش از پیش گسترش بدهند قطعا با پاسخ جدی ایران مواجه خواهند شد.
وی با تاکید بر اینکه به چند دلیل ایران نمی‌تواند اقدامی از جنس اقدام مسکو انجام دهد؛ رئوس این نکات را برشمرد:
۱- روسیه یک قدرت جهانی و دارای حق وتو در شورای امنیت است که ایران نیست؛
۲- روسیه یک قدرت اتمی است و با بازدارندگی هسته‌ای باید جنگ اوکراین را نگریست اما ایران نیست؛
۳- مسیر سیاست خارجی روسیه از مارس ۲۰۰۴ مشخص بود که در نهایت به جنگ با اوکراین یا ادغام این کشور در زنجیره اوراسیایی روس‌ها خواهد انجامید و در طول این سال‌ها روس‌ها زمینه‌های آن را فراهم کرده بودند. مثلا وقتی روس‌ها جنگ را آغاز کردند ذخایر ارزی بسیار قابل ملاحظه‌ای داشتند و همین امر موجب شد روس‌ها به میزان زیادی تاب انزوا را بیاورند اما ایران با وضعیت اقتصادی فاجعه‌باری روبروست.
۴- ترکیه قطعا در برابر اقدامی از جنس اقدام روسیه از سوی ایران خواهد ایستاد و ماده ۵ پیمان آتلانتیک شمالی نباید فراموش شود؛ به همین دلیل هم بود که روس‌ها جرأت حمله به خاک ناتو را ندارند.
وی افزود: مجموعه این عوامل محدودیت‌های زیادی را بر توانایی‌های ایران تحمیل خواهد کرد و اقدامی از جنس اقدام روسیه اولا بعید است و دوما برای ایران فاجعه خواهد بود.
مشروح سخنرانی ها و نقطه نظرات کارشناسان این همایش طی شماره های آتی روزنامه در دسترس مخاطبین قرار خواهد گرفت.
