سخنان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در دوازدهمین اجلاس وزیران امور خارجه کشورهای ساحلی دریای خزر با محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین آغاز شد و با طرح پیشنهادهایی برای توقف این جنایات و نیز راهکارهایی برای توسعه همکاری همسایگان خزری همراه بود.
به گزارش خبرنگار ایرنا، حسین امیرعبداللهیان در این نشست که سه‌شنبه با حضور دیگر وزیران امور خارجه کشورهای ساحلی دریای خزر به میزبانی مسکو برگزار شد، با اشاره به اینکه امنیت، مقوله ای به هم پیوسته است، ابتکار عمل و هوشیاری کشورهای حاشیه دریای خزر را در خصوص تحولات فلسطین حائز اهمیت دانست.
وزیر امور خارجه ایران در ادامه ایفای نقش سازمانهای بین‌المللی در قبال جنایات رژیم صهیونیستی و به شهادت رساندن بیش از ۱۶ هزار نفر از مردم فلسطین را خواستار شد و گفت: باید جنایتکاران جنگی رژیم صهیونیستی در دادگاه بین المللی مجازات شوند.
وی در بیان پیشنهادهای دیگر برای اجبار اسرائیل به توقف حملات خونبار به نوار غزه و کرانه باختری گفت: صادرات کالا به سرزمین‌های اشغالی فلسطین متوقف شود و کالاهای ساخت اسرائیل تحریم شوند، این، حداقل کار برای همدردی برای مردم غزه است.
امیرعبداللهیان گفت: جمهوری اسلامی ایران در چارچوب عرف، حقوق بین الملل و قطعنامه های سازمان ملل، ضمن به رسمیت شناختن حق مقاومت مردم فلسطین در برابر اشغالگر و ضمن این که حماس را یک سازمان فلسطینی آزادیبخش می داند ، بر ضرورت اعمال حق تعیین سرنوشت و تشکیل دولت فلسطینی به پایتختی قدس شریف و بازگشت آوارگان تاکید داشته و از تمامی کشورها می خواهد تا رسیدگی به این موضوع را در دستور کار فوری و جدی خود به ویژه در سازمان ملل متحد قرار دهند.
از ایجاد دبیرخانه تا تأکید بر لزوم اجماع و توافق پنج کشور ساحلی
امیرعبداللهیان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به فعالیت نمایندگان ویژه پنج کشور ساحلی برای توسعه همکاری‌ها، گفت: ایجاد دبیرخانه یا سازمانی که بتواند همه حوزه‌های همکاری در دریای خزر را مدیریت و نظارت کند،امری ضروری است.
وی همچنین پیشنهاد داد که دبیرخانه کنوانسیون تهران به کشورهای حاشیه خزر منتقل شود.
وزیر امور خارجه با تأکید بر اینکه همه تصمیمات در خصوص مسائل این دریا باید با اجماع و توافق پنج کشور ساحلی باشد، خاطرنشان کرد: برای تبدیل دریای خزر به نماد واقعی دوستی، پیشرفت و توسعه نیازمند تقویت هرچه بیشتر تعامل و همکاری‌های جمعی هستیم.
لزوم حفظ دریای خزر برای آیندگان
وزیر امور خارجه در ادامه با اشاره به اینکه دریای خزر، میراث مشترک، کانون دوستی و منشأ خیر و برکت برای بیش از ۲۷۰ میلیون جمعیت کشورهای حاشیه این دریا است، بر لزوم حفظ محیط زیست و منابع این دریا برای نسل‌های آینده تأکید کرد.
وی همچنین گفت: دریای خزر به واسطه آنکه حلقه وصل کریدورهای شمال – جنوب و شرق – غرب محسوب می‌شود، منطقه‌ای استراتژیک محسوب می‌شود.
امیرعبداللهیان با بیان اینکه امنیت در دریای خزر، تفکیک ناپذیر است، خاطرنشان کرد: همه کشورهای ساحلی این دریا نسبت به حفظ ثبات و امنیت و توسعه پایدار در پهنه آبی این دریا مسئولیت دارند.
روند همکاری های پنج جانبه شتاب گیرد
وزیر امور خارجه با اشاره به گذشته بیش از یکسال از ششمین اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر در عشق آباد گفت: تصمیمات مهمی در آن اجلاس گرفته شد و پس از آن نشست‌ها، تلاش‌های خوبی در مسائل دریای خزر میان نمایندگان ویژه کشورهای ساحلی خزر انجام شده است؛ با این وجود ضرورت دارد روند همکاری‌های پنج جانبه در دریای خزر ، شتاب بیشتری گیرد.
همه تصمیم‌گیری‌ها باید با اجماع و توافق پنج کشور ساحلی باشد
امیرعبداللهیان با بیان اینکه بهره‌برداری از ظرفیت‌های دریای خزر بدون درنظر گرفتن منافع دیگر کشورهای ساحلی، موجب تضییع حقوق دیگران می‌شود، گفت: همه تصمیمات در خصوص مسائل این دریا باید با اجماع و توافق پنج کشور ساحلی باشد.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه باید تلاش کنیم تحرک بیشتری در همکاری‌های پنج جانبه در دریای خزر ایجاد کنیم، گفت: برای تبدیل این دریا به نماد واقعی دوستی، پیشرفت و توسعه نیازمند تقویت هرچه بیشتر تعامل و همکاری‌های جمعی هستیم.
پیشنهاد شکل گیری دبیرخانه
امیرعبداللهیان با تأکید بر لزوم حرکت در مسیر نهادینه سازی همکاری‌ها در دریای خزر گفت: ایجاد دبیرخانه یا سازمانی که بتواند همه حوزه‌های همکاری در دریای خزر را مدیریت و نظارت کند،امری ضروری است.
وی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران از توسعه اقتصاد دریا محور و سرمایه گذاری مشترک در حوزه های حمل و نقل دریایی، بنادر،شیلات، گردشگری دریایی، ایجاد مناطق آزاد تجاری و بهره‌برداری معقول و پایدار از منابع زنده دریای خزر استقبال می‌کند.
برگزاری همایش اقتصادی خزر در زمانی دیگر
وزیر امور خارجه با بیان اینکه تقویت همکاری اقتصادی و تجاری و حمل و نقلی در دریای خزر به عنوان موتور محرکه توسعه و رفاه کشورهای ساحلی ضروری است، گفت: برگزاری”همایش‌های اقتصادی خزر” بستر مناسبی برای تقویت همکاری جمعی در خزر است.
وی با اشاره به اینکه برگزاری سومین همایش اقتصادی خزر با حضور نخست وزیران در تهران با وجود موافقت و هماهنگی قبلی همه کشورهای ساحلی و برنامه ریزی های انجام شده، به تعویق افتاد، گفت: در صدد هستیم بار دیگر تاریخ جدیدی را برای برگزاری این همایش در سطح نخست وزیران کشورهای ساحلی خزر پیشنهاد دهیم. تردیدی وجود ندارد که برگزاری منظم این همایش و اجرای تصمیمات آن تامین کننده منافع اقتصادی همه پنج کشور ساحلی خواهد بود.
مذاکرات برای نهایی کردن موافقتنامه تعیین خطوط مبدأ مستقیم در دریای خزر رضایت بخش نیست
امیرعبداللهیان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به امضای کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر در اجلاس پنجم سران کشورهای ساحلی این دریا در قزاقستان گفت: حقوق، تکالیف و چارچوب کلی همکاری میان پنج کشور ساحلی در مناطق چهارگانه دریائی در دریای خزر را مشخص می‌کند و اعمال حاکمیت، حقوق حاکمه و صلاحیت انحصاری و جمعی در این مناطق نیازمند ترسیم خط مبدا به عنوان مبنا و پایه تعیین محدوده دقیق آب های داخلی، آب های سرزمینی، منطقه ماهیگیری و پهنه آبی مشترک در دریای خزر است. گرچه تاکنون شش دور نشست و مذاکرات در قالب “گروه کاری مقامات عالی رتبه در مسائل خزر” برای مذاکره و نهائی کردن”موافقتنامه روش تعیین خطوط مبدا مستقیم در دریای خزر” برگزار شده است، ولی باید اذعان کنیم که روند مذاکرات برای تکمیل این سند با کندی پیش می رود و رضایت بخش نیست.
وی ادامه داد: امیدواریم هفتمین اجلاس این گروه کاری هرچه زودتر در باکو برگزار شود و نتایج ثمر بخشی را در پی داشته باشد. پیشنهاد می نمایم نشست های این گروه کاری در فواصل زمانی کوتاه و حداقل هر سه ماه یکبار در یکی از کشورهای ساحلی برگزار شود تا بتوانیم پیش نویس این موافقتنامه را زودتر نهائی کنیم. تدوین و اجرائی نمودن تعدادی از اسناد همکاری پنج جانبه در دریای خزر در گرو دستیابی به توافق درباره خطوط مبدا است.
لزوم تدبیر اندیشی درباره چالش‌های زیست محیطی
وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه در حال حاضر تهدیدات و چالش های فراوان زیست محیطی پیش روی ما قرار دارد که حل آنها نیازمند همکاری جمعی پنج کشور ساحلی است، یادآور شد: یکی از مهم ترین این چالش ها، تهدید پائین آمدن سطح تراز آب دریای خزر ناشی از عوامل انسانی و غیر انسانی از جمله کاهش حجم آب رودخانه های ورودی به دریای خزر، تغییرات اقلیمی، احداث سدها و مخازن و تاسیسات صنعتی و کشاورزی در مسیر رودخانه های ورودی به دریای خزر است.
وی گفت: متاسفانه تداوم پس روی آب دریای خزر طی سال های اخیر تاثیرات منفی بر تاسیسات بندری و کشتیرانی، اکوسیستم، زندگی آبزیان و تالاب های منحصر به فرد دریای خزر گذاشته و باعث افزایش آلاینده ها در استانهای ساحلی دریای خزر شده است. حل این معضل قطعا نیازمند عزم جمعی پنج کشور ساحلی است. از “گروه کاری مقامات عالیرتبه در مسائل دریای خزر” می خواهیم با همکاری نهادهای ذیربط در پنج کشور ساحلی و با نگاهی علمی و عملیاتی این موضوع را در دستور کار و اولویت خود قرار دهند.
دبیرخانه کنوانسیون تهران به کشورهای حاشیه خزر منتقل شود
امیرعبداللهیان همچنین گفت: پس از گذشت ۹ سال در نشست مشورتی وزرای محیط زیست کشورهای ساحلی دریای خزر که ماه سپتامبر گذشته در ژنو برگزار شد، توافق خوبی برای استقرار دبیرخانه کنوانسیون تهران به عمل آمد. امید است گروه کاری ویژه براساس توافق به عمل آمده اولین نشست مشترک خود را در شهر باکو برگزار نماید. برای مدیریت مستقیم و مستمر محیط زیست دریای خزر لازم است دبیرخانه «کنوانسیون تهران» به کشورهای حاشیه دریای خزر منتقل شود.
لزوم واکنش به تراژدی انسانی در غزه
وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: در عصر ما، امنیت یک مقوله بهم پیوسته است. نا امنی در هر بخش از منطقه بر امنیت سایر مناطق تاثیر می گذارد. لذا می خواهیم تحولات غزه را از این نظر مورد توجه قرار دهیم.
وی ادامه داد: دور جدید حملات رژیم اشغاگر صهیونیستی علیه مردم بی‌دفاع غزه بی محابا و وحشیانه ادامه دارد. وضعیت در غزه از یک “بحران” به یک “فاجعه و تراژدی بزرگ و غم انگیر انسانی” تبدیل شده است. در شرایطی که بسیاری امیدوار بودند آتش بس موقت به آتش بسی پایدار و دائمی تبدیل شود، رژیم اسرائیل حتی با وجود فشار افکار عمومی داخلی و بین المللی همچنان جنایات و نسل کشی در غزه را در دستورکار خود قرار داده است. تاکنون بیش از ۱۶۰۰۰فلسطینی شهید شده اند که بیش از ۱۰ هزارا نفر از آنان را کودکان و زنان تشکیل می دهند. چند صد هزار واحد مسکونی و صدها بیمارستان و مرکز درمانی، مدرسه و مسجد و کلیسا تخریب شده است و بخش قابل توجهی از ساکنان فلسطینی نوار غزه بی خانمان و آواره شده اند.این اقدامات هولناک، بیانگر جنایت جنگی و مجازات دسته‌جمعی است که مغایر با اصول و قواعد حقوق بین‌الملل بوده و لازم به پیگرد و مجازات است.
امیرعبداللهیان گفت: سوال اساسی این است که آیا این آمار غم انگیز از کشتار زنان و کودکان و رسوائی هدف قراردادن خبرنگاران، کادر درمانی و انسانهای بی گناه در غزه برای اثبات اقدامات غیرانسانی و جنایتکارانه رژیم صهیونیستی کافی نیست؟ آیا جامعه بین المللی همچنان قصد دارد نظاره گر جنایت جنگی و نسل کشی در غزه باشد؟
رکورد کودک کشی
وزیر امور خارجه افزود: بسیاری از فعالان و نهادهای مهم حقوق بشری جهان از جمله گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، عفو بین الملل و دیده بان حقوق بشر، اقدامات رژیم آپارتاید اسرائیل در نوار غزه را به روشنی جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت اعلام کرده اند. ارزیابی آمار منتشره از سوی یونیسف و سایر سازمانهای بین المللی به شکلی بارز بیانگر این واقعیت است که رژیم اسرائیل در ارتکاب جنایت علیه کودکان، رتبه نخست را در سطح بین المللی دارد؛ به طوری که این حجم از کودک کشی، حتی در کارنامه هیچ یک از گروه های افراطی و تروریستی که در سالهای اخیر در منطقهی ما و دیگر نقاط جهان جنگ و خونریزی به راه انداختهاند، ثبت نشده است!
وی خاطرنشان کرد: بی‌گمان سوخت ماشین جنگی و پشتیبانی همه‌جانبه این جنایات را آمریکا تامین می‌کند. آمریکا با این اقدام، تنفر جامعه جهانی را بر انگیخته است و همزمان سازمانهای بین المللی را بی‌خاصیت و بی‌هویت کرده است.
صرفا ابراز انزجار کافی نیست
امیرعبداللهیان در ادامه تأکید کرد: برای جلوگیری از این وضعیت، صرفا ابراز انزجار از جنایات افسارگسیخته صهیونیست ها در غزه کفایت نمی کند بلکه باید فراتر از آن اقدام نمود. ضرورت دارد در همه نشست های منطقه ای و بین المللی از جمله این نشست ارزشمند با اتخاذ موضعی واحد و برداشتن گام هایی اثر بخش و هماهنگ نسبت به فعال سازی همه اهرم های فشار جهت توقف فوری حملات ارتش رژیم اسرائیل به غزه، ورود هرچه سریعتر کمک های بشردوستانه به این منطقه، رفع محاصره غزه ، مقابله با هرگونه سیاست خطرناک کوچ اجباری مردم آن اقدام شود.
وی گفت:ما معتقدیم در این برهه حساس و تعیین کننده، ضرورت دارد پیامی واحد و قوی به رژیم متجاوز اسرائیل مبنی بر توقف فوری جنایات جنگی به غزه و کرانه داده شود.
راهکار حل مسائل فلسطین
وزیر امور خارجه در ادامه خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران در چارچوب عرف، حقوق بین الملل و قطعنامه های سازمان ملل، ضمن به رسمیت شناختن حق مقاومت مردم فلسطین در برابر اشغالگر و ضمن این که حماس را یک سازمان فلسطینی آزادیبخش می داند، بر ضرورت اعمال حق تعیین سرنوشت و تشکیل دولت فلسطینی به پایتختی قدس شریف و بازگشت آوارگان تاکید داشته و از تمامی کشورها می خواهد تا رسیدگی به این موضوع را در دستور کار فوری و جدی خود به ویژه در سازمان ملل متحد قرار دهند.
وی ادامه داد: باید جنایتکاران جنگی رژیم اسرائیل در محکمه ای بین المللی محاکمه و مجازات شوند .باید صادرات کالا و انرژی به سرزمین‌های اشغال شده فلسطین متوقف شود و تحریم کالاهای ساخت اسرائیل ،حداقل کاری است که برای همبستگی با مردم غزه و کرانه باختری باید انجام داد.
دوازدهمین نشست سالانه وزیران امور خارجه کشورهای ساحلی دریای خزر امروز سه‌شنبه، ۱۴ آذر ماه ۱۴۰۲ با حضور دیپلمات‌های ارشد پنج کشور همسایه در مسکو برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، حسین امیرعبداللهیان، سرگئی لاوروف، جیحون بایراموف، رشید مردوف و مراد نورتلئو وزیران امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان پس از انجام مراسم عکس یادگاری، نشستی خصوصی داشتند و پس از آن در نشستی عمومی به بیان دیدگاه‌های خود درباره مسائل این پهنه آبی پرداختند.
وزیر امور خارجه ایران که بامداد امروز سه‌شنبه به منظور شرکت در این اجلاس به مسکو سفر کرده است، دیدارهایی نیز با برخی همتایان خود در این سفر خواهد داشت.
