Հոգեւոր եղբայրներ, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան Բիւրոյի սիրելի ներկայացուցիչ եւ անդամ, շատ սիրելի հանգամանաւոր ներկայացուցիչներ եւ թանկագին հայրենակիցներ:
Այսօր այս սրահում մեր գիտակցութեան մէջ մէկ անգամ եւս վերակենդանացած պատկերացնում ենք այն հսկայ քաղաքական ուժն ու կազմակերպութիւնը, որը անցնող 132 տարիների ընթացքում իր բովանդակ ուժով եղաւ մեր ժողովրդի ու մեր Հայրենիքի խոնարհ, բայց հպարտ եւ հուժկու ծառան:
«Հոգեւոր եղբայրներ, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան Բիւրոյի սիրելի ներկայացուցիչ եւ անդամ, շատ սիրելի հանգամանաւոր ներկայացուցիչներ եւ թանկագին հայրենակիցներ:
Այսօր այս սրահում մեր գիտակցութեան մէջ մէկ անգամ եւս վերակենդանացած պատկերացնում ենք այն հսկայ քաղաքական ուժն ու կազմակերպութիւնը, որը անցնող 132 տարիների ընթացքում իր բովանդակ ուժով եղաւ մեր ժողովրդի ու մեր Հայրենիքի խոնարհ, բայց հպարտ եւ հուժկու ծառան: Ծառայեց մեր ժողովրդին եւ իր ծառայութեան մէջ տեսաւ իր մեծութիւնը, իր արժէքը եւ իր պատմութիւնը: Կարելի է երկար խօսել, բայց այս հանգրւանին ուզում եմ գոհունակութեամբ ասել, որ մեր սիրելի Յակոբ Տէր-Խաչատուրեանը համապարփակ ձեւով ներկայացրեց այս օրերի հայաշխարհի տագնապները եւ Դաշնակցութեան անցած ճանապարհը այդ բոլորի մէջ: Այսօր մենք տօնում ենք Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան 132-ամեակը: Տօները առիթներ են եւ թող դրանք միայն ձեւական ու ցուցական բնոյթ չունենան: Տօների խորքային իմաստին պէտք է ուշադրութիւն դարձնել, որպէսզի դրանք մեր կեանքի մէջ իրենց դրսեւորումը գտնեն եւ դրանցով մենք կարողանանք, նոր եւ լիցքաւորւած ձեւով շարունակենք մեր կեանքը: ՀՅԴ-ն, որպէս քաղաքական կուսակցութիւն, իր ազգային ջինջ, բիւրեղ եւ մաքուր ապրումներով ու զգացումներով միշտ ներկայ է եղել իր ժողովրդի պատմութեան ընթացքում: Բնական է, որ կարող է ունեցած լինի երբեմն թերացումներ կամ սխալներ, բայց աղօթասաց վարդապետը ասում է. «Ով է այն մարդը, որ գործում է եւ չի սխալւում»: Բայց ամենից կարեւորը եւ էականը այդ բոլորից վեր բարձրանալն է: Մեր ժողովուրդը իր պատմութեան ընթացքում միշտ կարողացել է դժոխքից վերընձիւղւել նոր կեանքով եւ վկան այն է, որ Դեր Զորի անապատների մէջ անթաղ մնացած աւելի քան մէկուկէս միլիոն մեր նահատակների շունչից վերընձիւղւած՝ Հայաստանի անկախութիւնը ծնունդ առաւ, որը եղաւ սկիզբը մեր ժողովրդի նորագոյն պատմութեան: Հետեւաբար, երբ մենք տօնում ենք մեր քաղաքական կազմակերպութեան ծնունդը, տօնում ենք ոչ անպայման փառաբանելու այն, այլ տօնում ենք, որպէսզի նրա անցեալի կեանքից ու պատմութիւնից դասեր քաղել:
Յովհաննէս Թումանեանը ասում է՝ պատմութիւնը լուսաւոր լապտեր է, որ ունենք մեր ձեռքում եւ երբ այդ լուսաւոր լապտերը մեր ձեռքում քայլում ենք, կը կարողանանք մեր ճանապարհը ամուր, հաստատ ու ապահով կերպով գտնել: Մեր պատմութիւնը հազարամեայ տարիների վրայ տարածւած, մեզ համար լուսաւոր փարոս է եւ հետեւաբար դրանով մենք լուսաւորւած, երբեք ընկճւելու, պարտւողական հոգեբանութիւն ունենալու վիճակի մէջ չենք մնալու: Դժբախտաբար, այսօր մեր հայրենի իշխանութիւնը պարպւած է իր ազգայնականութիւնից, մեր հայրենի իշխանութիւնը այսօր ուրանում է իր հայրենիքը, երբ իր խորհրդարանի պատգամաւորը առանց ամաչելու ասում է՝ Քարվաճառը հայկական չէ: Սա ինքնին ուրացում է իր ինքնութեան եւ ինքնուրոյնութեան: Հետեւաբար մենք, որպէս ազգ, որպէս ժողովուրդ որ կառչած է իր պատմութեանը, իր պատմութեան էջերը պէտք է նման տգէտներին ներկայացնի, որպէսզի իմանան մեր ժողովրդի պատմութիւնը: Նման տօնակատարութիւններ մեզ բոլորիս համար առիթ են, որպէսզի մենք մեզ վերաքննենք եւ վերատեսութեան ենթարկենք եւ ըստ այդմ շարունակենք մեր գոյապայքարը: Մեր թշնամի թուրքը եւ ադրբեջանցին թող յստակ իմանան, որ իրենք ցեղասպան ժողովուրդ են, իսկ մենք պահանջատէր ժողովուրդ եւ պիտի մնանք պահանջատէր այնքան ժամանակ, որքան որ մեր իրաւունքները ոտնահարւած են մնում: Նման տօնակատարութիւններով, մենք կոչ են անում մեր ժողովրդին, որ պահանջատիրական պայքարի ոգին իրենց կեանքի սկզբունքը դարձնեն եւ ըստ այդմ կողմնորոշւած շարունակենք մեր կեանքի գոյապայքարը: Անկարելի եւ անշարժ բան չկայ կեանքում եւ ամէն ինչ փոփոխական է եւ թող Էրդողանը կամ Ալիեւը չկարծեն, որ իրենք պիտի կարողանան իրենց այդ սահմաններով մինչեւ վերջ գոյատեւեն: Պիտի գայ ժամանակ, երբ մեր ժողովուրդը մէկ մարդու նման պիտի կարողանայ ինքը իրեն վերագտնել, վերընձիւղւել պատմութեան ընդերքից եւ նոր կեանքով, հեռանկարով ու տեսիլքով իր կեանքի գոյապայքարը շարունակել: Ամենից կարեւորը եւ էականը՝ մենք պէտք է տեսիլք ունենանք, մենք պէտք է ունենանք ապագայատեսիլ հեռանկար եւ դրանով զօրացած շարունակենք մեր կեանքի գոյապայքարը: Ես հաւատացած եմ, որ կը գայ մի օր, երբ մենք պիտի կարողանանք յաղթականօրէն կրկին անգամ Շուշի, Հադրութ կամ Արցախի լեռների ու դաշտերի մէջ շրջագայենք եւ շնչել այդ մաքրամաքուր օդը: Անկարելի բան չկայ աշխարհում: Մարկոսի Աւետարանում շատ գեղեցիկ խօսք կայ ասւած. «Հաւատացողի համար անկարելի բան չկայ»: Մենք պիտի հաւատանք, որ մենք, որպէս պահանջատէր ժողովուրդ, մեր պայքարը պիտի շարունակենք յանուն մեր ամբողջական Հայաստանի՝ Արցախով եւ Ջաւախքով: Պիտի հաւատանք, որ մեր գոյապայքարը նոր սերունդների համար պիտի լինի խորհրդանիշը՝ կեանքի գործունէութեան: Եւ ի վերջոյ պիտի հաւատանք, որ մենք կանք, որպէսզի ապագայ կերտենք մեր նոր սերնդի համար: Մենք այդ հաւատքով պիտի գոյատեւենք ու շարունակենք ու պիտի յիշենք անմահանուն Անդրանիկ Ծառուկեանի այս խօսքը ուղղւած «Արարատ»-ին՝ «Պիտի հասնինք սրբազան լեռ կատարիդ...» պիտի հասնենք, սիրելիներ, երբ մեր ամրակուռ հաւատքով համախոհ ուժով շարունակենք մեր կեանքի տեսլականը:
Ես շնորհաւորում եմ նաեւ ՀՅԴ ղեկավարութեանը տօնի առիթով եւ մաղթում եմ, որ նոր աւիշով, նոր տեսիլքով, ու նոր ոգիով զօրացած շարունակեն իրենց կեանքի գոյապայքարը եւ այս հասկացողութեամբ ընթացող պայքարը անպայմանօրէն իր կողքին պիտի ունենայ ամբողջ մեր ժողովրդի զօրակցութիւնը»:
