11 յունուարին Մոսկուայի մէջ տեղի ունեցաւ Փաշիեան-Փութին-Ալիեւ եռակողմ հանդիպումը: Ստորագրուեցաւ եռակողմ նոր յայտարարութիւն մը, որ կը վերաբերէր տարածաշրջանին մէջ բոլոր տնտեսական եւ փոխադրական կապերու ապաշրջափակման` 9 նոյեմբերի յայտարարութեան 9-րդ կէտի իրականացման հետագայ աշխատանքներուն:

Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան 16 դեկտեմբերին «Ազատութեան» հետ զրոյցի ընթացքին յայտարարեց. «Ես եմ իրավիճակի գլխաւոր պատասխանատուն, սակայն ոչ` թիւ մէկ մեղաւորը»: Յայտարարութիւն մը, որ հերքումէ մը աւելի` խոստովանութիւն է, մեղաւորութեան հաստատում:

ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի համանախագահները աւարտեցին շրջան իրենց այցելութիւնը, որ 27 սեպտեմբերին Արցախի հանրապետութեան դէմ շղթայազերծուած ահաբեկչական վարձկաններու օգտագործմամբ թուրք-ազրպէյճանական յարձակումէն ետք առաջինն էր, ուստի ինչպէս մեկնաբանել այդ զարգացումին վերաբերեալ որեւէ ակնարկի աչք ծակող բացակայութիւնը: Հաղորդագրութիւնը կը բաւարարուի նշելով, թէ «երկու մայրաքաղաքներուն մէջ ալ կողմերը ներկայացուցին իրավիճակի գնահատականը»` ստեղծելով այն անհեթեթ տպաւորութիւնը, թէ այդ «իրավիճակ»-ը առեղծուածային է, ուստի եւ ենթակայ մէկէ աւելի մեկնաբանութեան:

Հայկական երկու հանրապետութիւններուն սահմանին վրայ` Լաչինի անցքին մօտ օրերէ ի վեր հաւաքուած ու պատրաստ վիճակի մէջ «զերօ ժամ»-ին սպասող ռուսական ուժերը 9 նոյեմբերին Հայաստանի, Ազրպէյճանի ու Ռուսիոյ ղեկավարներուն միջեւ փաստաթուղթի կնքման յայտարարութենէն հազիւ 5 վայրկեան ետք սկսան մուտք գործել Լեռնային Ղարաբաղ:

Պարզ է, որ 9 նոյեմբերին անձնատուական համաձայնութիւնը ստորագրելով` Նիկոլ Փաշինեան իրողապէս վերջ դրաւ իր քաղաքական կեանքին եւ իր իսկ ձեռքով իր մրոտած անունը սեւ մելանով արձանագրեց հայոց պատմութեան մէջ` Պետրոս Գետադարձի եւ Վեստ Սարգիսի նզովեալ անուններուն կողքին: Ան ընդունեց այդ ստորագրութեան առաջնորդած աղէտին համար իր պատասխանատուութիւնը, մինչեւ իսկ ինքզինք իրաւամբ ատոր թիւ մէկ պատասխանատուն նկատեց, սակայն…:

Ֆրանսայի ծերակոյտը 25 նոյեմբերին ձայներու մեծամասնութեամբ որդեգրեց «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան ճանաչման անհրաժեշտութեան մասին» բանաձեւը, որ կը պարունակէր, ֆրանսական կառավարութեան ուղղուած Արցախի անկախութիւնը ճանչնալու կողքին, շարք մը այլ հայանպաստ կոչեր, ինչպէս` ազրպէյճանական ուժերն ու անոնց աջակցող կազմաւորումները անյապաղ հեռացնել 27 սեպտեմբերի զինուորական գործողութիւններուն սկիզբէն ետք գրաւուած տարածքներէն, բոլոր ջանքերը գործադրել բանակցային հոլովոյթին վերսկսելու, 1994 թուականին գծուած սահմանները ապահովելու, ինչպէս նաեւ` հայ բնակչութեան անվտանգութիւնն ու տեղահանուած անձերու վերադարձի իրաւունքը ապահովելու համար:

Քրեմլինի նախանձախնդիր ու անհանդուրժող աչքը, ի վերջոյ, կրնայ միայն վասալներ եւ թշնամիներ տեսնել, եւ Ռուսիոյ դրացիները, եթէ չեն ուզեր մէկը դառնալ, պէտք է հաշտուին միւսը ըլլալու: Այս մասին յայտարարած է 1940-ական թուականներու ամերիկեան դիւանագիտութեան տիտաններէն պատմաբան Ճորճ Ֆ. Քենըն, որ ծանօթ է իբրեւ Պաղ պատերազմի շրջանին Խորհրդային Միութեան զսպման (քոնթէյնմընթ) քաղաքականութեան ջատագով:

Նոյեմբերի 9-ին Հայաստանի, Ազրպէյճանի եւ Ռուսիոյ ղեկավարները ստորագրեցին «Լեռնային Ղարաբաղի մէջ զինուորական գործողութիւններու լիակատար դադրեցման մասին» համաձայնութիւնը, որուն բովանդակութիւնը անոր խորագիրէն աւելին էր եւ ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի եռանախագահութեան ձեւաչափէն դուրս ու ոչ խաղաղ ճամբով ձեռք բերուած տագնապի լուծման «ճամբու քարտէս» մը, որ հայկական կողմին համար կը պարունակէ ահաւոր հետեւանքներ:

Բէյրութի «Վանայ ձայն» ռադիոկայանի տնօրէն Վիգէն Աւագեանն անդրադառնալով սեպտեմբերի 21-ին՝ Հայաստանի վերանկախացման տօնին

15 սեպտեմբերին Սպիտակ տան մէջ տեղի ունեցաւ Իսրայէլի հետ Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններու եւ Պահրէյնի յարաբերութիւններու բնականոնացման համաձայնագիրներու ստորագրման արարողութիւնը: Համաձայնագիրները ստորագրեցին Միացեալ Նահանգներու նախագահ Տանըլտ Թրամփ, Իսրայէլի վարչապետ Պենիամին Նեթանիահու, Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններու արտաքին գործոց նախարար Ապտալլա պըն Զայետ եւ Պահրէյնի արտաքին գործոց նախարար Ապտելլաթիֆ Զայանի: Այսպիսով,  Իսրայէլը ճանչցած արաբական երկիրներուն թիւը բարձրացաւ 4-ի: