«Ակնյայտ է, որ Ադրբեջանի ագրեսիւ արշաւի նպատակը հայկական պատմական յիշողութեան եւ մշակութային ներուժի ոչնչացումը եւ հայկական մշակութային ու հոգեւոր ժառանգութեան իւրացումն է»,- ասել է Արցախի Հանրապետութեան ԱԺ նախագահ Արթուր Թովմասեանը «Արցախի հոգեւոր ու մշակութային ժառանգութեան պաշտպանութեան խնդիրներն ու վտանգները» խորագրով միջազգային գիտաժողովին։
«alikonline.ir» - «Ակնյայտ է, որ Ադրբեջանի ագրեսիւ արշաւի նպատակը հայկական պատմական յիշողութեան եւ մշակութային ներուժի ոչնչացումը եւ հայկական մշակութային ու հոգեւոր ժառանգութեան իւրացումն է»,- ասել է Արցախի Հանրապետութեան ԱԺ նախագահ Արթուր Թովմասեանը «Արցախի հոգեւոր ու մշակութային ժառանգութեան պաշտպանութեան խնդիրներն ու վտանգները» խորագրով միջազգային գիտաժողովին։
Արցախի Հանրապետութեան ԱԺ լրատւութեան եւ հանրութեան հետ կապերի բաժինը ներկայացրել է Արթուր Թովմասեանի ողջոյնի խօսքը «Արցախի հոգեւոր ու մշակութային ժառանգութեան պաշտպանութեան խնդիրներն ու վտանգները» խորագրով միջազգային գիտաժողովի մասնակիցներին.
«Հայ Առաքելական Եկեղեցու Արցախի թեմի առաջնորդ Տ. Վրթանէս եպիսկոպոս Աբրահամեան,
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի քարոզչութեան կենտրոնի ղեկավար Հայր Գարեգին Համբարձումեան,
Գիտաժողովի կազմկոմիտէի յարգելի համանախագահներ, անդամներ, մասնակիցներ, ներկաներ,
Թոյլ տւէք նախ յատուկ շնորհակալութիւն յայտնել Թիմուր Այտիբերովին եւ Վլադիմիր Բեսոլովին այս սրբազան հողում գտնւելու համար։
Ողջունում ենք բոլորիդ Արցախի Հանրապետութեան Ազգային ժողովում եւ կարեւորում «Արցախի հոգեւոր ու մշակութային ժառանգութեան պաշտպանութեան եւ պահպանութեան վտանգները» խորագրով միջազգային գիտաժողովի նախաձեռնումն ու կազմակերպումը:
Յարգելի´ ներկաներ
Այսօր Արցախը կանգնած է ոչ միայն մշակութային ժառանգութեան ոչնչացման վտանգների, այլեւ գոյաբանական սպառնալիքների առջեւ։
Բացայայտ ճշմարտութիւն է, որ Ադրբեջանն իր ձեւաւորումից ի վեր (1918թ.) վարել է հակահայ պետական քաղաքականութիւն, որի հիմքում եղել եւ շարունակում է մնալ հայ ինքնութեան եւ մշակութային արժէքների ոչնչացումը։
Դեռեւս 1920-ական թւականներից առկայ են Ադրբեջանի կողմից հայկական մշակութային եւ հոգեւոր ժառանգութեան միտումնաւոր եւ չքողարկւած կերպով անդառնալի վնաս հասցնելու, դրա հիմնայատակ ոչնչացման եւ իւրացման փաստագրւած դէպքեր, որոնք նախադէպ են հանդիսացել 2020 թւականի աշնանային պատերազմի ընթացքում եւ դրան յաջորդող ամիսներին Ադրբեջանի վերահսկողութեան տակ անցած տարածքներում հայկական մշակութային եւ հոգեւոր ժառանգութիւն հանդիսացող պատմական յուշարձանների, արւեստի ստեղծագործութիւնների եւ պաշտամունքի վայրերի, ինչպէս նաեւ Հայրենական Մեծ պատերազմի ու Արցախեան առաջին պատերազմի զոհւածների յուշահամալիրների նկատմամբ նոր ուժգնութեամբ վայրագութիւնների:
Դատապարտելի են նաեւ Ադրբեջանի կողմից հայկական առաքելական եկեղեցիների ալբանականացման հեռահար նպատակով դրանք վերանորոգելու, հայալեզու արձանագրութիւնները վերացնելու մասին պետական ամենաբարձր մակարդակով արւած յայտարարութիւնները:
Ակնյայտ է, որ Ադրբեջանի ագրեսիւ արշաւի նպատակը հայկական պատմական յիշողութեան եւ մշակութային ներուժի ոչնչացումը եւ հայկական մշակութային ու հոգեւոր ժառանգութեան իւրացումն է:
Արցախի Հանրապետութեան եւ Հայաստանի Հանրապետութեան համապատասխան գերատեսչութիւնները բազմիցս ահազանգել են Ադրբեջանի կողմից հայկական հոգեւոր եւ նիւթական ժառանգութեան համակարգւած եւ դիտաւորեալ ոչնչացման դէպքերի, հայկական հոգեւոր եւ մշակութային ժառանգութեան իւրացման մասին:
Համոզւած ենք, որ այս ահազանգերի արդիւնքում միջազգային հանրութիւնը եւ միջազգային կառոյցները բաւարար չափով տեղեկացւած են կատարւածի մասին: Դեռեւս 2020թ․ արիւնոտ աշնան ընթացքում Ադրբեջանի կողմից Արցախի Հանրապետութեան մշակութային ժառանգութեան թիրախաւորումը միջազգային հանրութեան կողմից արժանացել է համապատասխան դատապարտող գնահատականների:
Այս համատեքստում մեծապէս կարեւորում ենք ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների՝ Ռուսաստանի, Ֆրանսիայի եւ ԱՄՆ մտահոգութիւններն Արցախում հայկական մշակութային եւ հոգեւոր ժառանգութեան հետագայ ճակատագրի շուրջ, գործնական աջակցութիւն ցուցաբերելու պատրաստակամութիւնը եւ միջազգային մասնագիտացւած կառոյցների ներգրաւման կարեւորութեան մասին յայտարարութիւնները: Կարեւորում ենք յատկապէս ՌԴ կողմից այս հարցի նկատմամբ ընդգծւած վերաբերմունքն ու իրականացւած գործնական քայլերը:
Մեծապէս գնահատում ենք հումանիտար այս խնդրի լուծման շուրջ համընդհանուր պատասխանատւութիւնը կիսելու ամենաբարձր մակարդակով արւած յայտարարութիւնները:
Վերահաստատում ենք մեր պատրաստակամութիւնը՝ աջակցելու ԻՒՆԵՍԿՕ-ի փաստահաւաք առաքելութեան հնարաւորինս արագ իրականացումն Արցախում եւ յարակից շրջաններում:
Արցախի հարուստ մշակութային եւ հոգեւոր ժառանգութիւնը համաշխարհային մշակութային եւ հոգեւոր ժառանգութեան անբաժան մասն է կազմում: Հետեւապէս, Ադրբեջանի կողմից մշակութային եւ հոգեւոր ժառանգութեան՝ յանցաւոր միտումնաւորութեամբ ոչնչացումը մարտահրաւէր է ողջ քաղաքակիրթ մարդկութեանը:
Միջազգային հանրութեան՝ Արցախում հայկական մշակութային եւ հոգեւոր ժառանգութեան դէմ անհանդուրժողականութեան դրսեւորումների դատապարտման եւ միջազգային հանրութեան եւ կառոյցների ուշադրութեան հրաւիրման միջոցը դիտարկում ենք որպէս Արցախի դէմ ադրբեջանական ագրեսիայի հետեւանքով Արցախի օկուպացւած տարածքներում վտանգւած հայկական հոգեւոր եւ մշակութային ժառանգութեան հետագայ ոչնչացման կանխման միակ մեխանիզմը:
Ակնկալում ենք միջազգային իրաւունքի համապատասխան իրաւական նորմերի շրջանակներում կանխման գործողութիւններ:
Կոչ ենք անում անյապաղ, գործուն եւ շարունակական քայլեր ձեռնարկել արդիւնաւէտ մեխանիզմների մշակման հարցում՝ նպաստելու Ադրբեջանի կողմից այլ ժողովուրդների մշակութային ժառանգութեան պահպանման ուղղութեամբ ստանձնած միջազգային իրաւական պարտաւորութիւնների կատարմանը:
Հակամարտութեան կարգաւորումը, տարածաշրջանում տեւական եւ կայուն խաղաղութիւնն անհնար է առանց Ադրբեջանի կողմից օկուպացւած եւ փաստացի Ադրբեջանի վերահսկողութեան տակ յայտնւած տարածքներում հայկական մշակութային եւ հոգեւոր ժառանգութեան պահպանութեան, այդ թւում՝ բոլոր հնարաւոր միջոցներով մշտադիտարկման կազմակերպման՝ կանխելու համար հայերի էթնիկ զտման նպատակով իրականացրած գործողութիւնները:
Գիտաժողովի յարգելի´ մասնակիցներ
Ապրելով իր սրբացած հողում՝ մեր ժողովուրդն աշխարհին ապացուցում է, որ Արցախը կայ, ապրում է՝ պայքարելով իր երկրում ապրելու, ինչպէս նաեւ մշակութային ժառանգութեան պահպանման ու պաշտպանութեան իրաւունքների համար։
Կրկին ողջունելով գիտաժողովի մասնակիցներին՝ մաղթում եմ արդիւնաւէտ ու բեղուն աշխատանք:
Շնորհակալութիւն»:
