Իրանի Իսլ. խորհրդարանի նախկին պատգամաւոր, տեխնիկական գիտութիւնների դոկտոր, պրոֆեսոր Կարէն Խանլարեանը ֆէյսբուքեան իր էջում գրում է.
«alikonline.ir» - Իրանի Իսլ. խորհրդարանի նախկին պատգամաւոր, տեխնիկական գիտութիւնների դոկտոր, պրոֆեսոր Կարէն Խանլարեանը ֆէյսբուքեան իր էջում գրում է.
«Օսմանցի բարձրաստիճան հոգեւորական, գիտաշխատող եւ հետազօտող՝ Մեհմետ Շերեֆ ուլ-դին Եալթղայան (1879-1947թթ․) հանդիսանում է Օսմանեան Կայսրութեան եւ Թուրքիայի Հանրապետութեան այն բացառիկ կրօնապետերից, ով դաւանաբանական ճոխ հետազօտութիւններից զատ հեղինակն է նաեւ գիտական բազմաթիւ աշխատութիւնների եւ դասագրքերի։ Եալթղայան 1924 թւականից եղել է Թուրքիայի պետական համալսարանների աստւածաբանութեան, պատմութեան եւ գրականութեան դասախօս։ 1933թ․ Զբաղեցրել է Թուրքիայի «Կրօնական հարցերի գրասենեակ»-ի տնորէնի պաշտօնը, մինչեւ մահ։ Այս կրօնապետն է ղեկավարել Քեմալ Աթաթուրքի յուղարկաւորման կրօնական ծիսակատարութիւնը, 1938թ․։
Եալթղայայի նշանակալի աշխատութիւնների շարքին է դասւում՝ «Ռեսըմլի խառիթասի ջուղրաֆիայէ ումումի» (Քարտէզով պատկերազարդ ընդհանուր աշխարհագրութիւն) դասգիրքը, որը տպագրւել է «Քիթաբհանեյէ ասքերի» (բանակի գրադարան) հրատարակչութեան կողմից Ստանբուլում, 1914թ․։ Այս դասգրքում առկայ է «Ումումէ մեմալիքէ օսմանիյէ» (Ընդհանուր օսմանեան պետութիւն) քարտէզը, որի աջ մասում երեւում է՝ Կովկասը։
Սոյն մասում, «Ղուռ» (Կուր) գետի հարաւային եւ «Առաս» (Արաքս) գետի հիւսիսային բաժնում, խոշոր տառատեսակով, նշւած է միմիայն «Էռմենիստան»-ը (Հայաստան), ընդորում միջին տառատեսակով նշւած է նաեւ «Ղառէ բաղ»-ը (Արցախ) եւ փոքր տառատեսակով՝ «հուքեմդարիէ Իռեւան» (կուսակալական Երեւան), «Շուշա» (Շուշի), «Ելիզաւեթպոլ» (Գանձակ) եւ «Ջուլֆա» (Ջուղա) քաղաքաների անունը։
Նոյն մասում, Կուր գետի հիւսիսային բաժնում, խոշոր տառատեսակով, նշւած է «Ղաֆղասիէ»-ն (Կովկասը), միջին տառատեսակով՝ «Դաղեստան»-ը եւ փոքր տառատեսակով՝ «Թիֆլիս», «Բաքու», «Փութ» (Փոթի) եւ «Բաթում» քաղաքաների անունը։
Այստեղ չկա՛յ «Ադրբեջան»-ը։ Իսկ Իրանի տարածքում, Արաքս գետի հարաւային բաժնում միայն երեւում է՝ «Ազերբիջան»-ը (Ատրպատական)։
Ահա թէ օսմանցին ինչպէս էր պատկերացնում Հայաստանն ու Արցախը Կովկասում, 1914թ․։ Ահա թէ ինչպէս կարելի է հիմք ընդունել նման վկայութիւններն այսօր, եթէ իհարկէ առկայ են համապատասխան գաղափարական համոզումը, քաղաքական կամքն ու դիւանագիտական հմտութիւնը»։
