Տպաւորութիւն է, որ չկայ հայկական Սփիւռքի հետ աշխատելու փորձ, երբեւէ չի եղել համագործակցութեան որեւէ ձեւաչափ, եւ նոր-նոր պիտի ձեւաւորենք կառոյցներ՝ համահայկական ցանցային աշխատանք կատարելու համար։ Համաշխարհային գագաթնաժողովի աշխատանքի սկզբունքային փոփոխութիւնների եւ դրանց նպատակների մասին Oragir.News-ի հարցերին է պատասխանել ՀՅԴ անդամ, ԱԺ «Հայաստան» խմբակցութեան պատգամաւոր Արմենուհի Կիւրեղեանը։
«alikonline.ir» - Պետութիւնը պէտք է տեսլական ձեւաւորի՝ սփիւռքի ներուժը բացայայտելու եւ այն մաքսիմալ արդիւնաւէտ օգտագործելու համար. իշխող կուսակցութեան առանցքային կերպարներից մէկի՝ «Իմ քայլը» հիմնադրամի գործադիր տնօրէն, Երեւանի շախմատի ֆեդերացիայի նախագահ Մխիթար Հայրապետեանի խօսքերն են Համաշխարհային հայկական գագաթնաժողովի շրջանակներում։
Տպաւորութիւն է, որ չկայ հայկական Սփիւռքի հետ աշխատելու փորձ, երբեւէ չի եղել համագործակցութեան որեւէ ձեւաչափ, եւ նոր-նոր պիտի ձեւաւորենք կառոյցներ՝ համահայկական ցանցային աշխատանք կատարելու համար։ Համաշխարհային գագաթնաժողովի աշխատանքի սկզբունքային փոփոխութիւնների եւ դրանց նպատակների մասին Oragir.News-ի հարցերին է պատասխանել ՀՅԴ անդամ, ԱԺ «Հայաստան» խմբակցութեան պատգամաւոր Արմենուհի Կիւրեղեանը։
«Մենք տեսանք, որ այս գագաթնաժողովի կազմակերպումն անգամ այս իշխանութիւնները սկսեցին իրենց զրոյական կէտից՝ կարծես թէ ոչինչ մինչ այս չկար։ Սփիւռքում գործող ոչ մի կազմակերպութեան չհրաւիրեցին. եթէ նոյնիսկ հրաւիրեցին, ապա միայն՝ որպէս անհատներ։ Կաթողիկոսների՝ իրենց մերժելն էլ վկայեց, որ իրենք արարողակարգային ոչ մի կանոնի չէին հետեւել։ Նրանք ամէն ինչ սկսում են անել քանդելով, եւ այս հարցում էլ են սկսել՝ քանդելով»,- ասաց նա։
Կիւրեղեանը զուգահեռներ անցկացրեց Արցախեան հարցի՝ զրոյական կէտից սկսելու եւ համահայկական ցանց զրոյից ձեւաւորելու նախաձեռնութիւնների միջեւ. «Ինչպէս եկան, Արցախի բանակցութիւններում յայտարարեցին, որ սկսում են իրենց զրոյական կէտից, եւ այսօր փաստացի յայտարարում են՝ Արցախն Ադրբեջան է, այդպէս էլ փաստացի համահայկական գագաթնաժողովի կազմակերպումն են սկսում իրենց զրոյական կէտից։ Հրաւիրում են միայն իրենց սրտակից մարդկանց, յայտարարում են, թէ համահայկական ներուժը պիտի օգտագործւի. կը ներէք, իսկ մինչ այս համահայկական ներուժի կիրառման ոչ մի փաստ չե՞նք ունեցել։ ՀՅԴ գրասենեակները գիշեր-ցերեկ աշխատանք են տարել։
Ցեղասպանութեան ճանաչման ու բազմաթիւ այլ ուղղութիւններով հայանպաստ աշխատանքը տասնամեակների աշխատանք է։ Իրենց թւում է՝ իրենք եկել են, այ հիմա մի բան են անելու»։
Այս ամէնն անգիտութեա՞ն արդիւնք է, թէ՞ հէնց սա է այս իշխանութեան աշխատանքի սկզբունքը՝ հարցին ի պատասխան Կիւրեղեանը նշեց․ «Միամտութիւն է կարծել, թէ սա անգիտութեան, անկարողութեան արդիւնք է։ Սա ծրագրաւորւած է՝ ամէն ինչ քանդելու, պետականամէտութիւնը, պետականաշինութիւնը վերացնելու համար։ Ոչ մի չմտածւած քայլ չկայ։ Սա մտադրւած քանդման ծրագիր է»։
Կիւրեղեանի խօսքով՝ համահայկական գագաթնաժողովը մշտապէս ապահովել է Սփիւռքի բազմաթիւ կառոյցների մասնակցութիւնը, որոնք մարդկային, գիտական, ֆինանսական մեծ ներուժ ունեցող կառոյցներ են, քաղաքական մեծ փորձով։ «Այս ամէնը չօգտագործելն արդէն իսկ աբսուրդ է։ Այդ կառոյցներն, ի վերջոյ, միջազգային, տարբեր երկրների ղեկավարների, իշխանութիւնների հետ յարաբերութիւններում կարեւորել են Ցեղասպանութեան ճանաչման գործընթացը, Արցախի ինքնորոշման իրաւունքի՝ առաջնահերթորեն ընդունման հարցը։ Սփիւռքն ամէն ինչ արել է, որ Արցախի ինքնորոշման իրաւունքը դառնայ առաջնային, առաւել բարձր, քան՝ տարածքային ամբողջականութեան իրաւունքը։ Բայց սրանք եկան, քանդեցին, տեղերով փոխեցին։ Երբ այս ղեկավարը եկաւ ու յայտարարեց՝ Արցախը Հայաստան է եւ վերջ, նա դիտաւորութեամբ բարձրացրեց տարածքային ամբողջականութեան իրաւունքն ինքնորոշման իրաւունքից։ Սա պատահական չէր։ Մեր երեսուն տարւայ աշխատանքը միտւած էր դրան, եւ ազգերի ինքնորոշման իրաւունքն աւելի բարձր էր դիտւում։ Դա ամենամեծ ժառանգութիւնն էր։ Եւ մէկ արտայայտութեամբ ի չիք դարձրին»։
Ի՞նչ վտանգներ կարող է այս մօտեցումը կրել, երբ Սփիւռքի խնդիրն է դրւում զրոյական կէտից։ «Համահայկականութիւնը հզօր ներուժ է, եւ համահայկականութիւնն է, որ կարողացել է պահել Արցախի ինքնորոշման իրաւունքի սկզբունքի առաջնայնութիւնը։ Այս համահայկականութիւնը մեծ դժւարութիւն է առաջացնում իրենց համար՝ տարածքային ամբողջականութիւնը՝ որպէս առաջնային սկզբունք բերելու համար։ Համահայկականութիւնն իրենց համար խոչընդոտ է թուրքամէտ գործունէութիւն ծաւալելու համար»,- ասաց Կիւրեղեանը։
Նրա խօսքով՝ այսօրւայ իշխանութիւնները համահայկականութեան դէմ են պայքարում, եւ ամէն ինչ անում են համահայկականութիւնը թուլացնելու, սասանելու, պառակտելու համար, որպէսզի իրենց գործունէութեան համար լուրջ խոչընդոտներ չունենան։
Կարմէն Մարտիրոսեան
