Նիկոլ Փաշինեանի իշխանութեան բազմաթիւ առանձնայատկութիւններից մէկը Հայաստանի ապասուբիեկտայնացմանը զուգահեռ՝ սեփական անձի գերսուբիեկտայնացումն է։
Նրա իշխանութեան անցած շուրջ 5 տարիների ընթացքում Հայաստանը՝ որպէս պետական կազմաւորում, բովանդակօրէն գրեթէ ամբողջութեամբ կորցրել է իր սուբիեկտայնութիւնը՝ ինչպէս տարածաշրջանային, այնպէս էլ ու առաւել եւս՝ միջազգային քաղաքականութեան ասպարէզում։
ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ԱՒԵՏԻՍԵԱՆ
Նիկոլ Փաշինեանի իշխանութեան բազմաթիւ առանձնայատկութիւններից մէկը Հայաստանի ապասուբիեկտայնացմանը զուգահեռ՝ սեփական անձի գերսուբիեկտայնացումն է։
Նրա իշխանութեան անցած շուրջ 5 տարիների ընթացքում Հայաստանը՝ որպէս պետական կազմաւորում, բովանդակօրէն գրեթէ ամբողջութեամբ կորցրել է իր սուբիեկտայնութիւնը՝ ինչպէս տարածաշրջանային, այնպէս էլ ու առաւել եւս՝ միջազգային քաղաքականութեան ասպարէզում։
Հայաստանի ողջ արտաքին քաղաքականութիւնը վերածւել է «սուվերենի փնտրտուք» յիշեցնող անարժանապատիւ մրցութեան։
Հայաստանի իշխանութիւնը՝ սեփական անվտանգութիւնը սեփական ուժերով ապահովելու համակարգ կառուցելու փոխարէն (ինչն ինքնիշխանութեան առանցքային տարր է), արդէն հինգ տարի զբաղւած է «անվտանգութեան երաշխաւորի» փնտրտուքով, իրականում, թէկուզեւ ոչ արդիւնաւէտ ու թերութիւններով, սակայն գոյութիւն ունեցողի վարկաբեկմամբ, ու պատրանքային աւելի կատարեալի գովաբանութեամբ, որը, սակայն, այդպէս էլ միս ու արիւն չի ստանում։
Ահա այս ողջ գործընթացն անդառնալիօրէն նւազեցրել է Հայաստանի սուբիեկտայնութիւնը, որովհետեւ սուվերեն որոնողի հետ որեւէ իրեն յարգող պետութիւն չի խօսում, աւելի արդիւնաւէտ է խօսել սուվերենի թեկնածուների հետ, ինչպէս եւ վարւում են Հայաստանում ու Հայաստանի շուրջ հետաքրքրութիւն ունեցողները։
Հայաստանի ապասուբիեկտայնացման այս գործընթացը յանգեցրել է Նիկոլ Փաշինեանի անձի գերսուբիեկտայնացմանը։ Նա է Հայաստանում իշխանութեան կենտրոնը, բոլոր որոշումները կայացնողը, հպատակներին խրախուսողն ու ընդվզողներին պատժողը։ Գռեհկութեան բոլոր սահմաններն անցնող նրա հրապարակային յայտնութիւնները՝ տասնեակ թիկնապահների ու հարիւրաւոր ոստիկանների տեսարաններով, ահա սեփական գերսուբիեկտայնութեան ցուցադրութիւնն են նաեւ։
Այս երկու զուգահեռ գործընթացները՝ Հայաստանի ապասուբիեկտայնացումը եւ Նիկոլ Փաշինեանի գերսուբիեկտայնացումը, հակադարձ համեմատական են, այսինքն՝ որքան թուլանում է Հայաստանը՝ որպէս սուբիեկտ, այնքան աւելի է ամրապնդւում Փաշինեանը՝ որպէս իշխանութիւն կրող սուբիեկտ։ Այսինքն՝ տեղի է ունենում անձնիշխանութեան ձեւի գերհզօրացում՝ ի հաշիւ պետութեան քաղաքական բովանդակութեան։
Ընդ որում, ձեւականօրէն ուժեղացող իշխանութիւնն ըստ էութեան դատարկ է բովանդակօրէն, քանի որ սուբիեկտայնութիւնից զուրկ պետութեան մէջ իշխանութիւն ունենալը նման է ուրիշին պատկանող աւտոմեքենայ վարելուն։ Խնդիրն այն է, սակայն, որ Նիկոլ Փաշինեանի համար իշխանութեան ձեւի ու պետութեան բովանդակութեան այս այլասերումները որեւէ նշանակութիւն չունեն, քանի որ նրան յուզում է հէնց այդ ձեւը եւ ոչ երբեք՝ բովանդակութիւնը։
Աւելին, գուցէ նա անգամ չի գիտակցում սեփական իշխանութեան կոմիզմը, հնարաւոր է՝ նա լուրջ է ընդունում զգաստ կանգնող նախարարների ու պատիւ տւող գեներալների պատկերը եւ դա համարում է՝ որպէս իրական իշխանութեան արտայայտութիւն։
Իսկ գուցէ նա լաւ էլ հասկանում է սեփական իշխանութեան դատարկութիւնը եւ երջանիկ է յատկապէս նրանով, որ դա ապահովում է մի կողմից՝ վայելքներ, միւս կողմից՝ անսահմանափակ ռեսուրսներ, որոնք կարելի է վայելել նաեւ իշխանութիւնից յետոյ։
«Երբ ձեզ համար կազմակերպում են դիւանագիտական ընդունելութիւններ, եւ երբ դուք հնարաւորութիւն էք ստանում իւրացնել ներքին ռեսուրսները, այլեւս կարեւոր չէ, թէ իրականում որքան դատարկ է ձեր իշխանութիւնը»,- այսպէս է բնորոշում ձախողւած պետութիւնների ձեւական ղեկավարներին Տարօն Աճեմօղլուն, ով երեւի հէնց այդ պատճառով էլ հրաժարւեց ընդունել Հայաստանի համար աշխատելու՝ Նիկոլ Փաշինեանի հրաւէրը։
168.am
