Հայոց Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման համար ակտիւ պայքար մղած Ալի Էրթեմի այրին՝ Սելայ Էրթեմը, բացառիկ հարցազրոյց է տւել Ermenihaber.am-ին։
«alikonline.ir» - Հայոց Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման համար ակտիւ պայքար մղած Ալի Էրթեմի այրին՝ Սելայ Էրթեմը, բացառիկ հարցազրոյց է տւել Ermenihaber.am-ին։
Տիկին Էրթեմը բնակւում է Գերմանիայում, յայտնի ակտիւիստ է, իրաւապաշտպան եւ մանկավարժ։ Ղեկավարում է «Միութիւն ընդդէմ ցեղասպանութեան» կազմակերպութիւնը։
- Լաչինի միջանցքի փակումը եւ դրա բնապահպանական պատճառաբանութիւնը ինչպէ՞ս կը մեկնաբանէք։
- Այս վայ բնապահպանները իրենց հրապարակած տեսանիւթում ցոյց են տւել, որ իրենք անսէր եւ անխիղճ «ակտիւիստներ» են, ովքեր թշնամաբար են տրամադրւած իրական կեանքին։ Տեսնելով այն աղաւնու դաժան ճակատագիրը, որին որպէս «խաղաղութեան խորհրդանիշ» ցուցարարները փորձում էին օդ թռցնել, բայց արդիւնքում հէնց իրենց ձեռքերի մէջ խեղդամահ արեցին, մէկ անգամ եւս համոզւեցին իրենց ստեղծած սցենարի կեղծ ու շինծու լինելու մէջ: Իրենց կողմից իսկ պատրաստւած տեսնաիւթը նոյնիսկ մատնեց իրենց ողջ էութիւնն ու իրական մտադրութիւնները, երբ անշնչացած աղաւնին ճախրելու փոխարէն կոյտի պէս գետին ընկաւ: Նրանք բառացիօրէն մարեցին կեանքը։
- Ադրբեջանի կողմից Ղարաբաղի 120.000 հայութեանը հումանիտար աղէտի առջեւ կանգնեցնելն ի՞նչ հետեւանքներ կունենայ։
- Միամտութիւն կը լինի ենթադրել, որ 120 հազար մարդ դողալու է իր կեանքի համար: 44-օրեայ պատերազմում իր հարիւրաւոր, նոյնիսկ հազարաւոր երիտասարդներ զոհաբերած հայ ժողովուրդը եւ Ղարաբաղի բնիկ ժողովուրդը՝ արցախահայութիւնը, այս հողերը չլքեց նոյնիսկ պատերազմական իրավիճակում՝ խիզախօրէն վճռական պայքարելու որոշում կայացնելով:
Պէտք է ընդգծել հետեւեալ փաստը. Լաչինի ճանապարհի փակումը եւ այս բոլոր փորձերը Ղարաբաղի հայաթափման ծրագրեր են։ Ցաւօք, չկայ միասնական միջազգային դիրքորոշում, որը թոյլ կը տայ գործողութիւններ ձեռնարկել՝ խափանելու այս ծրագիրը: Կրկին պետութիւնները հարցերին մօտենում են սեփական շահերի առաջնահերթութեամբ։ Նրանք այնքան աղմուկ են բարձրացնում, որքանով որ իրենց շահերը չեն վնասւում։ Այսինքն, ինչպէս հարիւր տարի առաջ, հայերը կանգնած են միայնակ մնալու վտանգի առջեւ։
- Մեկնաբանէք խնդրեմ Թուրքիայի յայտնած աջակցութիւնը Ադրբեջանին այս հարցում։
- Ժամանակակից աշխարհում եւ Կովկասում ստեղծւած իրադրութիւնը եզակի հնարաւորութիւններ է ստեղծել նաւթ ունեցող ադրբեջանցի օլիգարխների համար՝ իրականացնելու իրենց հաւակնութիւնները։ Ադրբեջանն օգտւում է այս հնարաւորութիւնից եւ անում է ամէն ինչ՝ իր պատմական հաւակնութիւնները կեանքի կոչելու համար:
Չափազանցութիւն չի լինի, եթէ աւելացնենք, որ Թուրքիան նոյնպէս առաջատար դեր է խաղացել այս ծրագրում։ Թէեւ մենք դեռ չենք առերեսւել արեւմտահայութեան նկատմամբ մէկ դար առաջ իրականացւած ամօթալի երեւոյթների հետ, չենք կարող թոյլ տալ, որ հիմա նման իրավիճակ ստեղծւի արեւելահայութեան հետ։ Որպէսզի նման աղէտ չկրկնւի, մեր առջեւ խնդիր է դրւած մոբիլիզացնել ժողովրդավարական հասարակական կարծիքը, կեղծ քարոզչութեան պայմաններում պատմական փաստերը ի մի բերել:
- Ռուսաստանն եւ Արեւմուտքը, ըստ Ձեզ, որեւէ բան անո՞ւմ են այս ճգնաժամի յաղթահարելու համար։
- Ռուսաստանի շահերը եւ Եւրոպայի շահերը, որոնք այնքան են համընկնում, որ Ադրբեջանի դէմ գործողութիւններ ձեռնարկելուց ձեռնպահ են մնում եւ աչք են փակում շատ բաների առաջ: Լաւագոյն դէպքում ինչ-որ լաւ բան անելու իմիտացիա են ստեղծում՝ դրանով աւելի խորացնելով այս իրադարձութիւնների պատճառած վիշտը: Դա կանխելու համար անհրաժեշտ է պայքարի յաջող մեթոդներ մշակել, մարդասիրական աղէտը կանխելու եւ շրջափակումը անյապաղ վերացնելու համար հասարակութեան իւրաքանչիւր մասնիկ, ով իրեն մարդ է համարում, պէտք է քայլեր ձեռնարկի։
Պէտք է յարգել Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրաւունքը: Այժմ՝ Հրանտ Դինքի սպանութեան 16-րդ տարելիցի խորհրդանշական այս օրերին եւս մէկ անգամ «բոլորս Հրանտ ենք, բոլորս հայ ենք» ասելու իմաստը նաեւ խաղաղութիւնը, բարեկամութիւնը եւ արդարութիւնը պաշտպանելն է, Ղարաբաղի հայութեանը զօրավիգ լինելն ու Հայոց նոր ցեղասպանութիւնը կանխելը: Հրա′նտ, ողջունում ենք Արցախի ժողովրդի դիմադրութիւնը, կեցցէ Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրաւունքը:
Հեղինակ` ԳԷՈՐԳ ԿԱԼԼՈՇԵԱՆ
