Թուրքիայում մնացած միակ էթնիկ հայկական գիւղում՝ Վաքըֆում տարեց բնակիչները փառք են տալիս Աստծուն, որ իրենցից ոչ ոք չի մահացել տարածաշրջանում տեղի ունեցած աւերիչ երկրաշարժերի ժամանակ: Բայց նրանք վախենում են իրենց նւիրական տան ապագայի համար:
«alikonline.ir» - Թուրքիայում մնացած միակ էթնիկ հայկական գիւղում՝ Վաքըֆում տարեց բնակիչները փառք են տալիս Աստծուն, որ իրենցից ոչ ոք չի մահացել տարածաշրջանում տեղի ունեցած աւերիչ երկրաշարժերի ժամանակ: Բայց նրանք վախենում են իրենց նւիրական տան ապագայի համար, ըստ News.am-ի՝ գրում է Reuters-ը։
Գիւղի 40 քարէ տներից 30-ը՝ մէկ եւ երկյարկանի, շրջապատւած նարնջի եւ կիտրոնի այգիներով, մեծ վնաս են կրել, իսկ երրորդ ուժեղ երկրաշարժից յետոյ 130 գիւղացի մնացել է առանց էլեկտրականութեան։ Նրանք հաւաքւում են թէյարանում՝ ապաստան եւ ջերմութիւն գտնելու համար։
«Վաքըֆն այն ամէնն է, ինչ մենք ունենք, Թուրքիայում միակ հայկական գիւղը։ Սա մեր տունն է։ Սիրտս կտրտւում է, երբ տեսնում եմ դա»,- 67-ամեայ թոշակառու ոսկերիչ ասում է Մասիսը, որը վերադարձել է հայրենի գիւղ 17 տարի Ստամբուլում մնալուց յետոյ:
«Այս գիւղը փոքր է, եւ մեր երեխաները հիմնականում նախընտրում են ապրել Ստամբուլում... Սա միակ տունն է, որը մենք երբեւէ ճանաչել ենք: Այս աղէտից յետոյ չգիտեմ, թէ որքան ժամանակ կը պահանջւի գիւղը վերականգնելու համար։ Ես շատ եմ վախենում, որ մարդկանց մեծ մասը կը գնայ, գիւղը լքւած կը լինի»,- յաւելել է նա։
Մասիսը, որը միայն իր անունն է նշել, երդւել է մնալ այստեղ այնքան, որքան կը պահանջւի ապաքինւելու համար։
Վաքըֆը գտնւում է Հաթայ նահանգի Մովսէս լեռան վրայ, որը նայում է Սամանդաղ քաղաքին՝ Սիրիայի հետ Թուրքիայի երկար սահմանի արեւմտեան եզրին: Գիւղացիները միմեանց հետ խօսում են տեղական հայերէն բարբառով, որը յայտնի է որպէս Մովսէս լեռան հայերէն՝ տեղ-տեղ արաբերէն եւ թուրքերէն բառերով։
Թուրքիան ճնշող մեծամասնութեամբ մահմեդական երկիր է, բայց ունի մի քանի հնագոյն քրիստոնէական համայնքներ՝ զգալի բնակչութեան մնացորդները, որոնք ապրել են մուսուլմանների գլխաւորութեամբ, բայց բազմազգ եւ բազմակրօն Օսմանեան կայսրութիւնում, որը ժամանակակից Թուրքիայի նախորդն է եղել։
Վաքըֆի գիւղապետ Բերք Քարթունն ասում է, որ իր երկյարկանի տունը կողքերից բաժանւել է, եւ ինքը սպասում է շինարարական տեսուչներին: Նա տան թանկարժէք իրերը պահելու տեղ չունի, պատմում է նա՝ քաշելով սուրճը թէյարանի մօտ գտնւող թղթէ բաժակից։
64-ամեայ Արմէն Հերգէլն ասել է, որ սովորել է ապրել թէյարանում, որտեղ փոքրիկ գեներատոր կայ եւ որն ինքն անւանել է «Հիլթոն», սակայն գիւղում հոսանքազրկումն իրական խնդիր է դարձել։
«Մեզ ջեռուցում է պէտք։ Փորձում ենք տաքանալ թէյով, բայց գիշերները ցուրտ են ու շատ սարսափելի մղձաւանջային մթութեան մէջ, անընդհատ յետցնցումներով»,- պատմել է կինը։
Նա այցելել է դստերը Ստամբուլում, երբ տեղի են ունեցել առաջին երկու երկրաշարժերը։ Կինը վերադարձել է Վաքըֆ, որպէսզի ուշքի գայ։
«Մենք կարծում էինք, որ երկրաշարժերը դադարել են… Յետոյ երկուշաբթի երեկոյեան երրորդը եղաւ եւ աւերածութիւնները շատ աւելի մեծ էին: Հիմա մեր տունը պիտանի չէ բնակութեան համար, եւ ժամանակի կէսը թէյարանում ենք ապրում, կէսը՝ վրանում»,- պատմել է նա։
Կանայք եւ տղամարդիկ միասին աշխատում են փոքրիկ խոհանոցում՝ պատրաստելով ապուր եւ բրինձ:
Գիւղի ծայրամասից ոչ հեռու հայկական Սուրբ Աստւածածին եկեղեցին է։
Աւետիս քահանայ Թաբասեանն ասել է, որ ամենաշատ վնասը պատճառել է երրորդ երկրաշարժը։ Եկեղեցում փլւել են քարէ պատերը, ջարդւել է մկրտութեան աւազանը։ Մարիամի եւ Յիսուսի ասեղնագործ պատկերներով խորանի սփռոցի վրայ առաստաղից ներկի կտորներ կան։ Փետրւարի 6-ի երկրաշարժից յետոյ եկեղեցում ոչ մի պատարագ չի մատուցւել։
