یک عضو مرکز مطالعات بین‌المللی وزارت خارجه ایران گفت: اگر به‌دنبال پیوند اقتصادی قوی میان ایران و ارمنستان هستیم، باید پروژه‌های بزرگ میان ۲ کشور تعریف شود.
به گزارش ایسنا، حبیب الله ملکوتی‌فر عضو مرکز مطالعات بین‌المللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پنل اقتصادی «ایران و ارمنستان؛ همکاری و افق‌های آن» که صبح روز پنجشنبه در شهر قاپان در استان سیونیک برگزار شد، با بیان اینکه روابط تجاری ایران و ارمنستان «نسبتا» رشد مناسبی داشته گفت: در ۶ سال گذشته از نظر وزنی رشد اقتصادی ما ۱۳ درصد و از نظر ارزشی ۱۸ درصد رشد داشته است.
او با بیان اینکه ایران سومین صادرکننده کالا به ارمنستان بعد از روسیه و چین است، اظهار کرد: ما همچنین پتانسیل بالای همکاری در زمینه انرژی داریم. روسیه ۸۷ درصد گاز ارمنستان و ما ۱۳ درصد آن را تامین می‌کنیم. برای افزایش روابط، نیاز به زیرساخت‌هایی است که ۲ دولت باید درباره آن مذاکره کنند که توسعه جاده‌ها در چهارچوب کریدور شمال-جنوب از آن جمله است. همچنین توسعه کریدور خلیج فارس به دریای سیاه که به نوعی همان طرح چهار راه صلح است، می‌تواند تامین‌کننده بخش مهمی از این زیرساخت‌ها باشد.
ملکوتی‌فر ادامه داد: اگر به دنبال پیوند اقتصادی میان ۲ کشور هستیم، نیازمند تعریف پروژه‌های بزرگ هستیم، آن هم در نقاط مورد بحث از جمله در زمینه پتروشیمی.
این دیپلمات ایرانی تصریح کرد: ایجاد صندوق حمایت مشترک برای حمایت از تجار و بازرگانان ۲ کشور به رشد روابط دوجانبه کمک می‌کند. همچنین ما نیاز داریم در سازمان‌های بین‌المللی از یکدیگر حمایت قاطع داشته باشیم.
هدف‌گذاری تعامل تجاری ایران و ارمنستان به ۳ میلیارد دلار در دسترس است
همچنین داود کیانی استاد دانشگاه و عضو موسسه ایراس در این نشست گفت: همان‌طور که مقام معظم رهبری بیان کردند ارمنستان شریک و همسایه «نجیب» ایران است و به نظر من این یکی از بهترین تعاریف برای این کشور در تعامل با ایران است.
او گفت: جنگ ۴۴ روزه و جنگ اوکراین و روسیه موجب یک روند ناهمسو در قفقاز شده است و شاهد خلأ قدرت روسیه در این منطقه هستیم که کشورهای مختلف سعی در پر کردن آن دارند و بخشی از منافشات به همین دلیل است.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: آذربایجان طی سال‌های اخیر و بعد از جنگ قره‌باغ کمی جاه‌طلب شده و نسبت به اینکه واقعا این کشور وارد مذاکرات صلح شود، تردید دارم. همچنین ارمنستان دنبال متنوع‌کردن ارتباطات خود با جهان و منطقه است و از سویی ایران به شدت دنبال جلوگیری از تغییرات ژئوپلیتکی است و در عین حال سعی دارد در کنار حفط روند، بحث تعاملات اقتصادی را توسعه دهد.
کیانی گفت: انتقال انرژی از قفقاز برای اروپایی‌ها امروز مهم شده است و تعاملات جدیدی را می‌تواند شکل دهد.
او همچنین از مکانیسم ۳+۳ درباره قفقاز با حضور کشورهای ایران، روسیه، ترکیه، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و گرجستان استقبال کرد و گفت: این مکانسیم خوب است که امیدوارم ادامه یابد و گفت‌وگوهای سازنده‌تری را شاهد باشیم. همچنین امیدوارم گفت‌وگوهای سازنده کریدوری و مذاکرات صلح میان آذربایجان و ارمنستان به خوبی پیش برود.
این کارشناس مسائل قفقاز تصریح کرد: روابط ایران و ارمنستان کمتر تحت تاثیر عوامل منفی بوده برخلاف آنچه میان آذربایجان و گرجستان است.
کیانی افزود: معتقدم هدف‌گذاری تعامل تجاری ایران و ارمنستان به سه میلیارد دلار با توافقاتی که شکل گرفته در دسترس است و دور نیست. به ویژه ایران و ارمنستان می‌توانند در قالب اتحادیه اوراسیا همکاری‌های خوبی داشته باشند، چراکه ارمنستان دروازه ورود ایران به اوراسیاست.
او تاکید کرد: به نظرم طرح «چهارراه صلح» همسو با نگاه ایران به ویژه طرح کریدور خلیج فارس به دریای سیاه است و این ۲ طرح موازی می‌توانند توسط ۲ کشور پیگیری شوند چراکه انتهای آن چابهار و بمبئی است.
برای ارمنستان مهم است که کشورها در شرایط بحرانی چه رفتاری دارند
همچنین ویلن خاچاتریان مدیر آکادمی جمهوری ارمنستان در این نشست تاکید کرد که «کریدور ایران و ارمنستان در چارچوب ژئوپلتیک و اقتصادی و انتقال کالا به شکل زمینی برای ایران بسیار حائز اهمیت است، از این رو سرمایه‌گذاران ایرانی می‌توانند ارمنستان را یک کشور خوب برای تجارت بدانند».
او با اشاره به تحریم‌های ایران که می‌تواند مانع بر سر تجارت ۲ کشور باشد گفت: همکاری‌ها باید با نگاه به تحریم‌ها باشد یا در زمینه‌هایی باشد که کارکرد تحریم‌ها را شامل نشود.
این کارشناس ارمنستانی تصریح کرد: برای ارمنستان مهم است که کشورها در شرایط بحرانی چه رفتاری با ما دارند چرا که رفیق روزهای خوب زیاد هستند؛ ما همکاران و شرکای واقعی می‌خواهیم که در تنگناها و سختی ها بمانند و ارمنستان را به یک عامل اقتصادی برای خود تبدیل کنند.
باید درباره ورود اتحادیه اروپا به منطقه هوشیار بود
علی اقبالی زارچ عضو دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی بر اهمیت منطقه قفقاز و محور اوراسیا تاکید کرد و گفت این منطقه نقش برجسته‌ای در تعامل منطقه‌ای دارند و دریای سیاه و خزر را در برمی گیرد که قابل توجه است.
او با اشاره به رقابت قدرت‌های منطقه‌ای، گفت ایران، ترکیه و روسیه قدرت‌های سنتی در منطقه بودند و قدرت‌های دیگر از جمله اتحادیه اروپا دارند به این منطقه ورود می‌کنند و باید نسبت به این مساله هوشیار بود.
اقبالی با بیان اینکه «اگر مسیرهای ارتباطی فقط اتصالی باشند و ترانزیت هدف باشد، ترکیه و آذربایجان می‌توانند در این رابطه کمک‌کننده باشند»، افزود: ایران در عالی‌ترین سطح اعلام کرده با هرگونه تغییر زئوپلتیک مخالف است و در تعاملات ترانزیتی و اتصالی باید مورد توجه باشد.
او تاکید کرد که کشورهای منطقه باید مواظب باشند در رقابت قدرت‌های بزرگ به گونه‌ای رفتار کنند که منافع‌شان به خطر نیفتد.
حل‌وفصل اختلافات آذربایجان و ارمنستان خوشایند اسرائیل نیست
استاد دانشگاه ایروان با بیان اینکه «بهبود روابط ایران و ارمنستان تهدید حیاتی برای اسرائیل است»، گفت: هرگونه بهبود روابط میان ارمنستان و آذربایجان نیز تهدید اسرائیل محسوب می‌شود.
آرتیوم تونویان استاد دانشگاه ایروان در نشست «روابط ایران و ارمنستان در چارچوب تعاملات ژئوپلتیکی» در میزگرد همکاری‌های ۲ کشور و افق‌های پیش رو، به نقش رژیم صهیونیستی در منطقه و تامین تجهیزات نظامی از سوی این رژیم برای جمهوری آذربایجان گفت: صنعت نظامی برای اقتصاد اسرائیل بسیار مهم است که این موضوع بر منطقه تاثیر منفی می‌گذارد. این تاثیر هر سال هم بیشتر می‌شود به ویژه که بخش خصوصی در این صنعت نقش ریادی دارد. از این رو معتقدم اسرائیل تمایل دارد منافشات در منطقه زیاد باشد تا سلاح بیشتری بفروشد.
تونویان در ادامه تصریح کرد: حل‌وفصل اختلافات آذربایجان و ارمنستان نه تنها خوشایند اسرائیل نیست بلکه تهدیدی علیه خودش قلمداد می‌کند. ایران و ارمنستان هم روابط خوبی با یکدیگر دارند و این مساله حتما به نفع روابط اسرائیل و آذربایجان نیست و از لحاظ تبلیغاتی بهبود روابط ایران و ارمنستان حتما تهدید حیاتی برای اسرائیل است و هرگونه بهبود روابط میان ارمنستان و آذربایجان نیز تهدید اسرائیل محسوب می‌شود.
ناظران اروپایی تهدیدی علیه ایران نیستند
سرگئی ملکونیان عضو موسسه آپری در این نشست با بیان اینکه روابط ایران و ارمنستان روز به روز در حال افزایش است گفت: روابط اقتصادی ۲ کشور در حال رشد است ولی پتانسیل‌های زیادی داریم که می‌توانند بالفعل شوند. ما نباید تنها به عرصه‌های اقتصاد و تجارت محدود شویم.
جانی ملکیان محقق مرکز تحقیقاتی اوربلی نیز در اظهاراتی در این نشست گفت: ارمنستان سعی دارد در سیاست تنوع سازی خود در سیاست خارجی با ایران و گرجستان تعامل برقرار کند اما این روند با آذربایجان سخت پیش می رود چون آذربایجان سعی دارد با ما با زبان زور صحبت کند.
او درباره نقش ناظران اروپایی در ارمنستان اظهار کرد: ماموریت این افراد در مرز ارمنستان و آذربایجان کمک می‌کند تا آذربایجان نتواند دلیل مشروعی برای حمله به ارمنستان داشته باشد و وجود این ناظران فرصت تبلیغات باکو درباره ایروان را از بین می‌برد. همان طور که مقامات ارمنستان تاکید کردند ناظران اروپایی تهدیدی علیه ایران نیستند.
این کارشناس ارمنستانی تصریح کرد: ارمنستان در شرایط سختی به سر می‌برد، یا باید تصمیم بگیرد که به یک قدرت پیوند بخورد یا با همه روابط متناسب و خوبی را شکل دهد. امروز کشورهای غربی و بریکس ۲ مجموعه‌ای هستند که کشورها سعی دارند با آن‌ها ارتباط برقرار کنند و ارمنستان هم همین رویکرد را دارد.
