Մշակւել է AI-ի վրայ հիմնւած տեխնոլոգիա՝ տարեց մարդկանց խօսքը վերլուծելու եւ դեմենցիայի զարգացման ռիսկը պարզելու նպատակով

Հարաւային Կորէայի գիտնականները մշակել են արհեստական ​​բանականութեան վրայ հիմնւած տեխնոլոգիա, որը կարող է վերլուծել տարեցների ձայնը/խօսքը՝ զննելու եւ մեղմ ճանաչողական խանգարումների եւ դեմենցիայի զարգացման բարձր ռիսկ ունեցողներին յայտնաբերելու համար:

Էլեկտրոնիկայի եւ հեռահաղորդակցութեան գիտահետազօտական ​​ինստիտուտը (ETRI) հետազօտութիւն է անցկացնում՝ արհեստական ​​ինտելեկտի տեխնոլոգիա մշակելու համար, որը կարող է գնահատել եւ կանխատեսել ուղեղի դեգեներացիան եւ յարակից հիւանդութիւնները, մասնաւորապէս՝ ճանաչողական թեթեւ խանգարումը, դեմենցիան եւ այլն՝ վերլուծելով տարեց մարդկանց խօսքի արտայայտութիւնները, որոնք կարելի է արձանագրել նրանց առօրեայ զրոյցների ժամանակ։

Նոր գիւտի մասին յօդւածը հրապարակւել է ETRI հանդէսում։

Խօսքը բարդ գործընթաց է, որի ընթացքում հետեւողականօրէն գործում են ճանաչողական գործառոյթները (այսինքն՝ յիշողութիւնը, մտադրութիւնը, ուշադրութիւնը եւ այլն), լեզւի արտադրական գործառոյթները (այսինքն՝ հնչիւնաբանութիւնը, շարահիւսութիւն, իմաստը եւ այլն) եւ խօսակցական գործառոյթները (այսինքն՝ շնչառութիւնը, արտասանութիւնը, ձայնաւորացումը եւ այլն):

Այսպիսով, նման մանրակրկիտ վերլուծութեան շնորհիւ հնարաւոր է վաղ փուլում բացայայտել եւ կանխատեսել կոգնիտիւ, լեզւական եւ մոտորային հմտութիւնների անկումը մեղմ ճանաչողական խանգարումով եւ դեմենցիայով հիւանդների շրջանում։

ETRI-ի Ինտեգրւած բանականութեան հետազօտութիւնների բաժինը փորձում է ընդլայնել իր հետազօտութիւններն առողջապահութեան ոլորտում, ինչպիսին են AI տեխնոլոգիաների վրայ հիմնւած թւային թերապիան, ինչպէս նաեւ ձայնի/տեքստի վրայ հիմնւած մուլտիմոդալ տեխնոլոգիաների վրայ, որոնք նրանք կուտակել են ժամանակի ընթացքում:

Դեմենցիայի կանխատեսման ոլորտում աշխարհում առաջին նոր ուսումնասիրութեան շնորհիւ, որը համատեղել է LLM-ը (Large Language Model)՝ ի լրումն առկայ ձայնի/տեքստի վերլուծութեան տեխնոլոգիայի, հետազօտական ​​թիմը կարողացել է հասնել լաւագոյն արդիւնաւէտութեան։ Մեծ Բրիտանիայի Էդինբուրգի համալսարանի եւ ԱՄՆ Քարնեգի Մելլոնի համալսարանի համատեղ կազմակերպած ADReSSo տւեալների Challenge Dataset-ի 87.3%-ից՝ 1.9% ով գերազանցելով նախորդ՝ 85.4% ռեկորդը:

Հետազօտութեան արդիւնքների հիման վրայ թիմը միաժամանակ աւարտել է պլանշետային յաւելւածի մշակումը, որը կարող է կանխատեսել թոյլ ճանաչողական ունակութիւնների խանգարումներով բարձր ռիսկային խմբերը՝ հիմնւելով ամենօրեայ խօսակցութիւններին առնչւող խօսքային արտայայտութիւնների վրայ:

News.am