ՏԱՐԻՆ ՄԵՌԱ՞Ւ…

Ինչպէ՞ս բաժանւել այս մտերիմից՝ անցնող տարուց: Իր հոգին աւանդող հա­րազատի մահւան սնարի մօտ կանգնած անձը անկարելի է հա­մարում հրաժեշտ տալ նրան, լացը համարելով ընդհանրա­կան, բոլորի կողմից ընդունւած մի­ջոց, հանրութեան դիմաց իրեն արդարացնող, եւ ներքնապէս՝ մխիթարող:

Դեկտեմբերի 31-ն է, եւ ստիպողաբար բաժանւելու ենք ժամանա­կաւորապէս մեր սիրած «անձից», մեր ա­մենօրեայ «ըն­կե­րից», մեր ամենամտերիմ «հարազա­տից», որը 365 օրերի ընթացքում մնայուն ներկայութ­իւն էր մեզ մօտ, օրական 24 ժամ, հարազատի մտեր­մու­թեամբ, կա՛մ պատից կախւած վիճակում, կա՛մ սե­ղանի վրայ դրւած, եւ կա՛մ ժամացուցային պաստառի վրայ՝ արդիական ցոլարձակմամբ:

Օրացոյցը, որը տարւայ «անցագիրն» է, ի պահ է դրւելու պատմութեան արխիւի դա­րան­ներում, մա­հա­ցողի անձնաթղթի նման վերացւելով աշխատանքային առօրեայից:

Տար­ւայ ամենօրեայ «ճանապահորդութիւննե­րիդ» ընթացքում մեծ խնամքով ես դարձրել օրացոյցի իւ­րա­քան­չիւր էջը, մտերմացել իրար յաջորդող թւա­կան­նե­րի հետ, կարդացել ես էջի ցածում տպագ­րւած իմաս­տուն մի խօսք, ծանօթացել ես սիրուն տառատեսակների, բայց հիմա…աղբամանի կողմն ես շպրտում դրան, տա­րեսկզբի մաքրութիւն անելով քո սենեակում, եւ յարդարում քո գրասեղանը:

Դժբա՞խտաբար, թէ՞ բարեբախտաբար՝ չգիտենք, որ տարեվերջի եւ տարես­կզբի վերոյիշեալ արարքը, մեր ազգի, հայրենիքի եւ անձնական մօտակայքում տեղ գրաւած վատ բնաւորութեամբ ազգերի եւ մարդ­կանց մեզանից հեռացումը ան­կարելիութիւնն է համարւում. այսինքն՝ դժւարութիւն ունենք դրանք եւս շպրտել մեր շրջա­պատից: Վա՞խը, քաղաքականութի՞ւնը, ապագայի յոյսե՞րը, թէ՞ քրիստոնէական  ներողամտութեան ոգու հետ առնչւած այլ խնդիրներ, – չենք իմանում -, թոյլ չեն տա­լիս մեզ արագ շարժւել եւ այս գծով շուտափոյթ որոշումներ կա­յացնել:

Հոգեպէս տնանկ, նիւթապէս սնանկ, մտաւոր կազմաւորմամբ ան­կար, բանի­մացի շրջազգեստը իրենց ուսերին գցած, սփիւռքում եւ հայրենիքում ազգը կառավարելու հանգամանքը բարձր պատւի վերածած անձնաւորութիւններ, ներ­կայ ժա­մանակներում ինքնախաբէութիւնից բացի, համայնական կեանքն են խաբում, ու խփում դրա ներկայի եւ ապագայի հիմնասիւներին:

Օրացոյցի վերջին էջը եւս պոկւեց, հասնելով խաւաքարտին… բայց տարին չաւարտւեց…, որովհետեւ կեանքը իր շարունակութիւնը մէկ անգամ եւս հաստա­տեց, տան յարկի տակ ուշադրութեան առարկայ դարձնելով թիւ «1» թւանշանը: Այո՛, թւանշանը վերանորոգում է ինք իրեն, սակայն դրան բոլոր նայողները սոսկ թիւը չեն տեսնում, այլ կեանքի շարունակականութեան նոր խայծով են տոգորւում: Մեզանից իւ­րաքանչիւրի աստւածատուր շունչը, մարդկային կեանքում ունեցած շնորհքը վերանորոգւում է մեր թոքերում, եւ նոր յոյսով ենք նայում ապագային:

Տարւայ ամբողջ ժամանակահատւածը եթէ սկզբից հաշւենք, 1-ից մինչեւ 365-րդ օրը հաւանաբար տեղի ունենալու տխուր դէպքերի սպասումները, կարող են վախազդու լինել մեզ համար: Սակայն, կեանքի բնականոն ընթացքի հետ հաշտւե­լու իմաս­տութիւնը առիթ է, որ ընդունելի համարենք օրերի սահանքը, առօր­եայ դէպքերի համար քաջաբար պատրաստ լինելով:

Մարդիկ տարբերւում են իրարից, Աստծուն ընդունելու եւ Նրա ամենազօր կարողութեան հաւատալու տարբեր չափի բարձրութիւն ունեցող սանդխամատնե­րի հաւատքով: Ո՞վ կարող է չափել Աստծու զօրութիւնը, եթէ ոչ խորապէս Նրա զօրութեան հա­ւատացող մարդը: Միայն անհաւատները չեն, որ անտարբերութեամբ կամ կասկածանքով են մօ­տենում Աստծու ոյժին. այլեւ՝ իրենց կեանքում յաջողութ­եան հասնելու վառ ակնկալիքի մէջ գտնւող անձինք: Սրանք տեսնելով Աստծուց սպասւած լուծումների «ուշացումը», հաւատքի թուլութեան բացայայտ կեցւածք­նե­րու նշաններ են ցոյց տալիս հանրութեան շրջապատում: Նրանք միաժամանակ յու­սահա­տութեան դիմակ են հագնւում, ծածկելով իրենց կասկածանքի դէմքերը, որ­պէս­զի մարդկութեան ամենամեծ հարստութիւնը՝ յոյսը հեռացնեն ընդհանուր միջավայրից:

Աստծու վերոյիշեալ «ուշացումը», յաճախ մեր մէջ մահացած մի շարք կարե­ւոր զգացմունքների վերակենդանացմանը առիթ է ընծայում: Նա իմանում է այն թոյլ կէտերը, որոնց սրբագրման անհրաժեշտութեանը առջեւ ենք կանգնում յա­ճախ: Ուստի, հաւատքի թուլացումը, եւ կամ յուսահատութեան երեւոյթի յայտնու­թ­իւնը մեր կեանքում, թերի երեսներ են, մեր ինքնութեան տկարութիւնը բացայայտող:

Չկա՞ն մեզ օգնողներ այս կեանքում: Աստծու հովանաւորութեամբ գործող եւ Նրա օժանակութեամբ կարիքաւորներին հասնողները անհամար են, որոնք ամէն րոպէ իսկ պատրաստ են իրենց ներդրումը կատարել նեղութեան շրջանակում յայտ­­նւած մարդկանց: Նրանցից շատերը լռութեան շուրջառով են ծածկում իրենց գլուխը, եւ եր­բեք իրենց ա­նուն­ը չեն ուզում հրապարակել հանրութեան օրատետ­րում, իրականացւած բարիքի աստւածահաճոյ վարկը, դրա արժէ­քից չպակա­սեց­նելու համար: Նրանք, ուրիշներին նիւթական ողոր­մու­թիւն տալը սովո­րա­կան օժանդակութիւն են համարում, որը ըստ նրանց, աւելի նւազ արժէք ունի, քան այն հոգածու սէրը, որով կարող են նորից կեանքի հրաւիրել յուսահատւած մարդկանց սիրտը: Ուրիշին նոր կեանք պարգեւելու այս շնորհ­քը երկնատուր է, յատկապէս այն անձերին, ով­քեր իմանում են տնանկի ու սնանկի կարգավիճակում յայտնւած մարդկանց փրկե­լու միջոցները:

Տարեվերջի ու տարեսկզբի օղակաւորման պահը շատերի համար աղօթքի, մոմավառութեան, ինչպէս նաեւ նւէրների մատուցմամբ բարեմաղթանքներ փոխա­նակելու պահ է ընդհանրապէս: Վերոյիշեալներից շա՜տ աւելի արժէքաւոր է նաեւ կարիքաւորներին հոգածու լինելը, վե­րականգնելու համար նրանց կոտ­րած սիր­տը, փլւած հոգին, լուսաւորելու համար տանջանքի հորի մէջ մթագ­նած միտքը, եւ այն բո­լոր իրավիճակները, որոնք յուսահատութեան են առաջ­նոր­դել հոգեպէս վիրա­ւոր անձերին: Հանդիպել ենք նման կացութիւններում յայտնւած մարդկանց, որոնք «յանցաւոր» են համարել Աստծուն, որ յուսահատական օրերի մէջ է գցել իրենց: Դա արդէն ապերախտութիւն է Արարչի նկատմամբ, եւ նման անձեր արժանի իսկ չեն ուրիշների ընծայաբերած օժանդակութեան: Ընդհակառակը, նրանք պիտի աղօթեն ո՛չ միայն իրենց ամենադժւարին պահւան մէջ օժանդակութ­իւն ստանալու համար, այլեւ յետոյ՝ օժանդակութիւնը մատուցողների համար: Աստծու անւան շուր­ջը մե­ղադ­­րանք հիւսելը, տգիտութեան արդիւնք, եւ աններելի մեղք է:

Պատմութեան տարբեր դարաշրջաններից սկսեալ մինչեւ մեր օրերը, աշ­խար­հում տիրող պատերազմական վիճակների պատասխանատուն Աստւա՞ծ է միթէ…: Նման յանցագործութիւն Աստծու ուսին դնելը եւս աններելի մեղք է, ո­րովհետեւ սիրոյ Աղբիւր եղողին պատերազմի յանցապարտ հռչակելը, մեծ պատժի ենթարկ­ւելու յանցանք է: Պատերազմի շարքում է նաեւ ինքնասպանութեան երե­ւոյթը, որը հոգեպէս անկեալ, ու մտապէս խանգարւած մարդկանց իրակա­նացրած մեղքն է: Աստւած ի՞նչ սխալ է գործել, որ մարդ էակի թիւրիմացութեան պատճառով «յան­ցաւոր» համարւի: Ինչքա՜ն «մեղայ» պիտի ասել, նման մեղքի մտածման հա­մար իսկ:

Տարւայ օրերը իրար են յաջորդում արագավազ: Մարդկային ուղեղում վե­րի­վայրող մտքերը, հաւաքական կեանքում տապալւող բարեկրօն անձերը, ինչպէս նա­եւ աշխարհի անապահով դրութիւնը, օրից օր նոր իրավիճակների հարթակներ է փռում կեանքի մրցադաշտում, պայքարի նոր դռներ բացելով նոյնիսկ բարիների առ­ջեւ:

Երկնատուր պատգամը այն է, որ Բարին յաղթանակելու է միշտ: Իւրաքան­չիւր տարի մեռնելու է, սակայն գերեզմանաքար եւս չի՛ ունենալու, որով­հետեւ խեղ­դւելու է պատմութեան անյատակ ովկիանոսում:      

Այո՛, 2024 տարին մեռա՜ւ, բայց մենք վերապրեցինք մեր իրագործում­ներո՛վ, ու շարունակելու ենք ապ­րել եւ արարել այս նոր՝ 2025 տարում:

ՇՆՈՐՀԱՒՈՐ ՆՈՐ ՏԱՐԻ ԵՒ ԲԱՐԻ ԿԱՂԱՆԴ

 

Աղօթաձայն օրհնութեամբ՝

ԳՐԻԳՈՐ ԱՐՔ. ՉԻՖԹՃԵԱՆ

ԱՌԱՋՆՈՐԴ ԱՏՐՊԱՏԱԿԱՆԻ ՀԱՅՈՑ ԹԵՄԻ

 

Նոր տարի՝ 2025,

Ազգային առաջնորդարան, Թաւրիզ