ՄԱԿ-Ի ԱԽ ՆԻՍՏԻ ՖԻԱՍԿՈՆՈՒ ՄԵՐ ԱՆԵԼԻՔԸ

Հայաստանի պահանջով օգոստոսի 16-ին հրաւիրւած Արցախի հումանիտար ճգնաժամի հարցով ՄԱԿ-ի Անւտանգութեան խորհրդի արտահերթ նիստն աւարտւեց ընդամէնը ԱԽ անդամ երկրների բանաւոր հաստատմամբ առ այն, որ շրջափակման պատճառով հումանիտար բարդ պայմաններ են ստեղծւել Արցախում:

Ինչպէս եւ նախատեսւում էր, այս նիստը որեւէ ձեռքբերում չունեցաւ հայկական կողմի համար: Դեռ աւելին՝ այն դարձաւ ՀՀ գործող իշխանութիւնների անճարակ դիւանագիտութեան հերթական ֆիասկոն: Ադրբեջանին դատապարտող որեւէ բանաձեւ չընդունւեց: Անգամ որեւէ քննարկում տեղի չունեցաւ այն մասին, թէ ինչ կը լինի, եթէ Բաքուն շարունակի շրջափակման մէջ պահել Արցախը:

Եւ դա բնական էր ու տրամաբանական: Քանի որ Արցախ վերաբերեալ հիմնական ասելիքն ասւել էր դեռեւս Պրագայում, որտեղ Նիկոլ Փաշինեանը համաձայնել էր ճանաչել Արցախն Ադրբեջանի մաս: Արդիւնքում ունենք, այն ինչ, որ ունենք. բոլորը կարեկցանքի խօսքեր ասացին, ոմանք կոչ արեցին ապաշրջափակել Բերձորի (Լաչինի) միջանցքը, իսկ մի քանիսն էլ խօսեցին այլընտրանքային ճանապարհներն (Ակնա (Աղդամ)-Ստեփանակերտ) օգտագործելու մասին:

Փոխարէնը.

• ոչ մի խօսք արցախահայութեան դէմ իրականացւող փաստացի ցեղասպանութեան մասին,
• ոչ մի խօսք Բերձորի միջանցքն անյապաղ բացելու պարտադրանքի մասին,
• եւ, թերեւս, ամենակարեւորը. ոչ մի խօսք Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրաւունքի մասին:

ՄԱԿ-ի ԱԽ օգոստոսի 16-ի նիստը մէկ անգամ եւս փաստեց, որ աշխարհի գերտէրութիւնները, ԱԿ-ի ԱԽ մնայուն անդամները՝ ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը, Մեծ Բրիտանիան, Ֆրանսիանեւ Չինաստանն այո՛, «ցաւ կը յայտնեն», «կը կարեկցեն», «կը զայրանան», միգուցէ յաւելեալ խաղաղապահներ եւ դիտորդներ գործուղեն տարածաշրջան, բայց, իրականում, մատը մատին չեն տայ՝ լուռ հետեւելով, թէ ինչպէս է Ադրբեջանը ծրագրաւորւած եւ նպատակային ցեղասպանութեան ենթարկում մի ողջ ժողովրդի: Նրանք նոյնկերպ կը վարւեն, եթէ, անգամ, նմաննիստ տեղի ունենայ Արցախի համար առաւել բարդ եւ օրհասական պայմաններում, քանզի սեղանին դրւած են շատ աւելի մեծ շահեր. Տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքական քարտէզի վերաձեւումը, ուժերի յարաբերակցութեան փոփոխութիւնը եւ, վերջապէս, էներգակիրները՝ նաւթն ու գազը: Այս բոլորի հանրագումարը մեզ ստիպում է երիցս արձանագրել, որ նման իրավիճակում փաստացի պատերազմական պայմաններում գտնւող Հայաստանի եւ Արցախի համար աշխարհաքաղաքական պայմանների բարելաւում ակնկալելն անմտութիւն է, իսկ նոր պատերազմի հնարաւորութեան հաւանականութիւնը՝ չափազանց բարձր:

Նման պայմաններում միջազգային հանրութեան «բարեգթութեանը եւ ողորմութեանն» ապաւինելը, ենթադըրեալ «խաղաղութեան» մասին երազելն ու դրան հասնելու համար մեզ դէմ տւած ցանկացած փաստաթուղթ ստորագրելու եւ «փրկւելու» մասին խօսակցութիւնները կեղծ հռետորաբանութիւն են, կործանարար մոլորութիւն, որոնց գայթակղութեանը ոչ մի դէպքում պէտք չէ տրւել:

Աշխարհաքաղաքական այս բարդ պայմաններում, երբ բազմիցս ապացուցւել է, որ թշնամին կանգ չի առնելու այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի իրականացրել իր հրէշաւոր ծրագիրն ամբողջութեամբ, մեր իրական օրակարգը պէտք է ձեւաւորւի բացառապէս խաղի դաժան օրէնքներին համապատասխան եւ համահայկական ուժի ու հնարաւորութիւնների համախմբման անհրաժեշտութեան շուրջ, ինչը կը նպաստի Հայաստանի եւ Արցախի վեր յառնմանը, հզօրացման վերականգնմանը եւ առկայ մարտահրաւէրներին համարժէք եւ համաչափ արձագանգմանը:

Մենք պէտք է գիտակցենք, որ Կովկասն ընդգրկող Մեծ Մերձաւոր Արեւելքում, որտեղ վերջին 200 տարւայ ընթացքում պատերազմն առաւել դիտւող իրավիճակ է, քան՝ խաղաղութիւնը, օտարների «ողորմութեանն» ապաւինելը, միակողմանի զիջումները, ենթադրեալ «խաղաղութեան» մասին դէմ տրւած ցանկացած փաստաթղթի ընդունումն ու ստորագրումը չի կարող լուծել առկայ խնդիրներն ու երաշխաւորել տեւական, մնայուն եւ իրական խաղաղութիւն: Հայաստանի եւ հայութեան համար խաղաղութիւնը հասանելի է միայն եւ բացառապէս 44-օրեայ պատերազմի արդիւնքում ուժերի խախտւած հաւասարակշռութեան վերականգնմամբ եւ թշնամու նկատմամբ ռազմաքաղաքական երբեմնի գերակայութեան վերստին հաստատման միջոցով: Իսկ սրա համար մեզ առաջին հերթին անհրաժեշտ է առողջ, ազգային-պետականամէտ արժեհամակարգ եւ մտածողութիւն ունեցող ուժերի կոնսոլիդացում, անկոտրում դիմադրութիւն, «խաղաղութիւն» խոստացող, միակողմանի զիջումներ պարունակող լուծումներից խուսափում, հասարակութեան մօտ՝ հայրենիքի զգացողութեան ընկալման եւ յաղթողի հոգեբանութեան վերականգնում:

Այլ ելք չկայ եւ լինել չի կարող: