ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆ. ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹԵԱՆ ԿՈՐԾԱՆՈՒՄԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ

Հայաստանում ընթացող վերջին դատական գործընթացները յաճախ աչքի են ընկնում ոչ թէ իրաւունքի, այլ՝ իշխող քաղաքական ուժի եւ նրա պարագլխի քաղաքական շահերի սպասարկմամբ։ Դրա վառ ապացոյցն է Հայ Առաքելական Եկեղեցու Շիրակի թեմի առաջնորդ Միքայէլ արքեպիսկոպոս Աջապահեանի՝ երկու տարւայ ազատազրկման դատապարտելու վերաբերեալ դատավճիռը, որը միանշանակ վկայում է Հայաստանում դատաիրաւական համակարգի անկախութեան եւ արդարադատութեան խախտման մասին։

Այս վճիռը չպէտք է դիտարկել որպէս զուտ իրաւական գործընթացի արդիւնք, քանի որ այն միանշանակ քաղաքական պատւէր է, որը ծառայում է իշխանութեան քաղաքական շահերին՝ ճնշելու ընդդիմութեան ձայնը, վերահսկելու հանրութեան մօտ արտայայտւող ազատ կարծիքը եւ, առհասարակ, սահմանափակելու քաղաքացիական ազատութիւնները։ Հայաստանի գործող իշխանութիւնը՝ Նիկոլ Փաշինեանի գլխաւորութեամբ, դատական համակարգը վերածել է բռնապետական կառավարման գործիքի, որն արդէն վերածւել է քաղաքական հաշւեհարդար տեսնելու բութ միջոցի՝ կորցնելով իր անկախութեան եւ օբիեկտիւութեան ձեւական կողմն անգամ։

Միքայէլ Սրբազանի դատավճիռը հերթական ակնյայտ քայլն է դէպի բռնապետական վարչակարգի կառուցում, որտեղ դատական իշխանութիւնը դառնում է ոչ թէ օրէնքի պահպանող, այլ քաղաքական հրամաններ կատարող։

Սրանից բացի, դատարանի այս որոշումն ակնյայտ հարւած է հայ ժողովրդի հոգեւոր եւ բարոյական առանցքին՝ Հայ Առաքելական Եկեղեցուն եւ յստակ թիրախաւորել է մեր ազգային ինքութիւնն ու հոգեմտաւոր արժեհամակարգը:

Ելնելով, վերը նշւած հանգամանքներից անհրաժեշտ է արձանագրել, որ այս վճիռը կարեւոր ազդանշան է հանրութեանն առ այն, որ փաշինեանական իշխանութիւնը պատրաստ է վերացնել որեւէ ընդդիմադիր ձայն՝ անկախ նրանից, թէ դա հոգեւոր գործիչ է, քաղաքական գործիչ կամ հասարակական ակտիւիստ։ ՀՀ գործող Իշխանութեան նման քայլերը փաստացի կոչւած են վերացնելու ազատ կարծիք հնչեցնելու նւազագոյն հնարաւորութիւններն անգամ, ինչը միանշանակօրէն յանգեցնելու է ժողովրդավարութեան շեշտակի անկման, սոցիալական լարւածութեան աճի եւ հասարակութեան տարբեր շերտերի միջեւ առկայ եւ արդէն վտանգաւորութեան սահմանը հատած խզումների աւելի խորացմանը եւ ընդգծմանը, իսկ այս բոլորը յղի է անդառնալի հետեւանքներով առանց այն էլ քայքայւած ու բարոյալքւած հասարակական համակարգի համար:

Հայաստանում, արդարադատութիւնը պէտք է մնայ ազատ եւ անկախ, այլ ոչ թէ գործիք ինչ-որ անձի եւ նրա քաղաքական թիմի բռնապետութեան ամրապնդման համար։ Միքայէլ արքեպիսկոպոս Աջապահեանի դէմ դատավճիռն ահազանգող կոչնակ է հասարակութեանը՝ անթոյլատրելի քաղաքական ճնշումներին համաչափ եւ համարժէք արձագանքելու եւ դատաիրաւական համակարգի ինքնիշխանութիւնը վերականգնելու անհրաժեշտութեան մասին։

Քաղաքական դրդապատճառներով պայմանաւորւած դատավարութիւնների շարունակութիւնը անընդունելի է: Եթէ չդադարեցւեն այս գործընթացները, ապա հայաստանեան հանրութիւնը վաղը կորցնելու է ոչ միայն իրաւական համակարգի անկախութիւնը, այլեւ խօսքի, մտքի ու քաղաքացիական ազատութիւնները եւ հասարակութեան համախմբւածութիւնը։

Հայաստանի հասարակութեան ապագան կախւած է նրանից, թէ որքանով է նա պատրաստ դիմակայել փաշինեանական բռնապետութեան ամրապնդմանը միտւած այս գործընթացին եւ պաշտպանել արդարադատութեան ու ազատ արտայայտման սկզբունքները՝ որպէս քաղաքացիական հասարակութեան անքակտելի արժէքներ։