Չէ Գեւարայի հեծանիւն ու Փաշինեանի հեծանիւը

ԱՆԱՀԻՏ ՈՍԿԱՆԵԱՆ

 

Չգիտես ինչու յեղափոխութիւն, զարգացում, նոր որակ բառերը ենթագիտակցաբար ընկալւում է որպէս փոփոխութիւն դէպի լաւը՝ համամարդկային տեսանկիւնից։ Այնինչ զարգացումն էլ, փոփոխութիւնն էլ, նոյնիսկ նոր որակն էլ չեն երաշխաւորում «դէպի լաւը» անցում։ Փոփոխութիւնը՝… փոփոխութիւն է, ցանկացած փոփոխութիւն՝ զարգացում է համարւում, քանակական փոփոխութիւնները կարող են նոր որակ բերել։

Նոյնիսկ հիւանդութիւնը կարելի է նկարագրել որպէս փոփոխութիւն-զարգացում-նոր որակ։

Սա թերեւս ակնյայտ օրինակ է բացատրելու, որ յեղափոխութիւնը, որ քանակական փոփոխութիւնների գործընթաց է՝ քանակականի թռիչքաձեւ անցումը որակականի։

Ոչ մի բան այն մասին, որ դա անպայման դրական է լինելու՝ ըստ մարդկային ընկալման։ Թէեւ՝ մարդկայնութեան տեսանկիւնից, Մարդուն ընդունելու տեսակէտից՝ հէնց մարդուս համար բնական է մարդու արածից սպասել դրականը։ Թէ չէ՝ էլ ինչ մարդ, չէ՞։ Էլ ինչ Հոմօ սապիենս, էլ ինչ միտք, գիտակցութիւն, սիրտ, հոգի…։

Իսկ յետոյ նայում ես շուրջդ, աշխարհին ու հասկանում, որ այս պահին այդպէս մտածելը մանկամտութիւն է։ Երեխայութիւն չէ, այլ հէնց՝ անմտութիւն։

Միայն չտեսնող, չվերլուծող, չտրամաբանող հոմօն կը մոռանայ եղածը, կը կորցնի անցեալ-ներկայ ու հետեւաբար՝ ապագայ կապը, կհնարի «դէպի լաւը» իր մշտական փոխւող «հիմքերով» տեսութիւնը՝ առաջին հերթին, թէկուզ ենթագիտակցաբար, ինքն իրեն պաշտպանելու համար։

Պաշտպանելու Մարդուց, ոչ թէ՝ մարդկանցից։

Չէ Գեւարան, յայտնի որպէս յեղափոխութեան գայլ, ասել էր՝  «Յեղափոխութիւնը նման է հեծանիւի՝ եթէ այն առաջ չի շարժւում, դու ընկնում ես»։

Նիկոլը, այո, յեղափոխութիւն արեց՝ ծախեց հայրենիքը, սպանեց սերունդը, բերեց նոր որակ՝ խեղւած մարդ՝ խեղւած մտածողութեամբ։

Իսկ հիմա ուղիղ իմաստով է հեծանիւ քշում։ Որ չընկնի իր յեղափոխութեան ուղուց։

Էրդողանի հետ թրթռուն հանդիպումը վկայ։ 

Panorama.am