Բագրատ Սրբազան. ««Սրբազան պայքար»-ը շարունակւելու է մինչեւ յաղթական աւարտ, եւ այն չի ուշանալու»

«ԱԼԻՔ» – «Սրբազան պայքար» շարժման առաջնորդ Բագրատ Սրբազանն իր ֆէյսբուքեան էջում գրառում է կատարել՝ վստահեցնելով, որ Շարժումը շարունակելու է իր պայքարը մինչեւ յաղթական աւարտ:

«Նրանց վրայ իշխան պիտի կարգեմ մանուկներին, խաբեբաները պիտի տիրեն նրանց: Ժողովուրդն իրար պիտի անցնի, տղամարդը տղամարդու դէմ պիտի ելնի, ընկերն՝ ընկերոջ դէմ, մանուկը ծերի հետ պիտի ընդհարւի, անարժանն՝ արժանաւորի հետ… Ահա թէ ինչու նրանց փառքը նսեմացաւ, ամօթը ծածկեց նրանց երեսը…Վա՜յ անօրէնին, չարիքներ պիտի գան նրա վրայ՝ ըստ իրենց կատարած չար գործերի… Ո՛վ իմ ժողովուրդ, ձեր հարկահանները ձեզ ճռաքաղ են անում…նրանք, ովքեր երանի են տալիս ձեզ, խաբում են ձեզ եւ խոտորում ձեր շաւիղները» (Ես. Գ:4-12):

Արդեօ՞ք այս խօսքերը չեն յիշեցնում քեզ եւ մեզ բոլորիս մեր օրերի իրականութեան մասին:

Սուրբ Գրքի մարգարէական այս յղումն արմատապէս խօսում է պետականութեան գոյութեան երեք կարեւոր եզրաշերտերի եւ քայքայման պատճառների մասին.

Ա) Քաղաքական համակարգի ամլութիւն,

Բ) Հոգեւոր-բարոյական անկում,

Գ) Սոցիալական անարդարութիւն եւ տնտեսական ճգնաժամ:  

Յստակ է, որ հասարակական կեանքի առաջընթացը կամ անկումը, որն էլ խորքային իմաստով նպաստում է պետութեան վերելքին ու զօրացմանը կամ պատճառ դառնում կազմաքանդմանը եւ վերջնական կործանմանը, հիմնւած է այս երեք շերտերի վրայ: Յատկանշական է նաեւ, որ Աստւածաշունը, որքան էլ խօսում է անուններով անհատների պատմութեան մասին, այդքան եւ աւելի կապւած է հաւաքականութեան, երկրի եւ պետութեան պատմութեան հետ, որի վերջնահանգրւանը կա՛մ «Աւետեաց Երկիրն» է, այսինքն՝ հոգեւոր, քաղաքական, տնտեսական բոլոր առումներով հզօր եւ զարգացող պետականութիւնը, կա՛մ նրա վերջնական կազմաքանդումը եւ կորուստը՝ որպէս հետեւանք նոյն համակարգերի եւ այդ համակարգերը կառավարողների ներքին փտածութեան, քաղաքական մտքի անկարողութեան կամ ամլութեան, սոցիալական անարդարութեան եւ տնտեսական քայքայման ու փողի եւ իշխանութեան պաշտամունքի: Այսինքն՝ երկրի կառավարիչների վարքաբանութիւնը կամ ժողովրդի բարոյահոգեբանական վիճակը ուղիղ համեմատական է երկրի կորուստի կամ վերելքի հետ:  

Աստւածաշունչ մատեանն՝ իր ողջ հոգեւոր բովանդակութեամբ եւ էութեամբ հանդերձ, որոշակի կարմիր թելով խօսում է քաղաքական պատմութեան, օրակարգի եւ հասարակական կառուցակարգի մասին, որի բարձրակէտը Տէրունական աղօթքի «եկեսցէ Արքայութիւն Քո» յայտարարութիւնն է, որը խորհրդանշում է մարդկային կեանքի նոր առաջընթացն ու զարգացումը՝ ընթացքը դէպի նոր ժամանակաշրջան: Այսինքն՝ այն ապագայատեսիլ կամ ապագային ու փոփոխութեանը միտւած աղօթք-յայտարարութիւն է, որտեղ առկայ է ոչ միայն անհատական ներքին փոփոխութիւնը, այլեւ հասարակական կարգի եւ յարաբերութիւնների վերափոխման յոյսը՝ վերացնելու լայն շերտերի միջեւ ներքին թշնամութիւնն ու ատելութիւնը, մեղքի մէջ լինելու ժխտողականութիւնը (externalization), քաոսային նկարագիրը, անյուսութիւնն ու անզօրութիւնը, փոխարէնը հաստատելու հաշտութիւնը, մեղքից հրաժարումն ու ինքնամաքրումը, ապաքինումն ու վերականգնումը, որով Երկիրն ու իր ժողովուրդը լիովին կը վայելեն ազատութիւնն ու արդարութիւնը՝ դառնալով «ազգ արդարութեան…, ամօթի փոխարէն՝ կրկնակի ուրախութիւն, անարգանքի փոխարէն ցնծութիւն…Շէն բնակութիւն» (Ես. 61:3-7, 62:4)):  

Հետեւաբար, սուրբգրային պատգամից եւ նրանից բխած աղօթքից անխուսափելի է ընդվզումը եւ անարդարութեան դէմ պայքարը, որի յստակ ձեւակերպումը կատարել են քրիստոնեայ մտածողները, ըստ որի «երբ ձեռքերդ միացնում ես աղօթքի համար դա ըմբոստութեան սկիզբն է հասարակական խառնաշփոթի ու քայքայման դէմ»: Այսպիսի հոգեվիճակի մահացու թշնամիներն են յարմարւողականութիւնը եւ ներքին պայքարի բացակայութիւնը, դրանից ածանցւող անպատասխանատւութեան եւ անկարողութեան զգացումը։ Այսինքն՝ աղօթքը ոչ թէ կայական (ստատիկ) կամ սոսկ անհատական կրօնական պահանջմունքը բաւարարելու սպառողական հոգեվիճակ է, այլ նաեւ գործնական ընթացք է ընդդէմ ստի, կեղծիքի եւ հասարակական անարդարութեան՝ հասնելու ճշմարտութեան, արդարութեան եւ ազատութեան:  

Այս ճշմարտութեան լոյսի ներքոյ եմ ցանկանում դիտարկել մեր այսօրւայ իրավիճակը, որն ուղղակիօրէն արտացոլանքն է վերոնշեալ սուրբգրային իրականութեան: Ի՞նչ ունենք այսօր՝ անօրէն եւ ստախօս կառավարիչ՝ իր արբանեակներով, հայրենուրաց եւ նահատակների սխրանքն ուրացող «իշխանութիւն»՝ փողի եւ իշխանութեան պաշտամունքով, յանձնւած Արցախ եւ հազարաւորների հայրենազրկում, պատանդառնւած եւ գերեվարւած հայրենակիցներ, հայրենիքի շարունակական կորուստ եւ կորուստների սպառնալիք, սոցիալական անարդարութեան գերդրսեւորում, հարկահանութեան տեսքով ուղղակի հալածանքներ յատկապէս ընդդիմացողների եւ արժէք ստեղծող գործարարների նկատմամբ, քաղաքական հալածանքներ, պետական համակարգերի անգործութիւն, քայքայում եւ կազմաքանդում եւ տեւական ու շարունակական ինքնաարդարացում: Այսինքն՝ ունենք մի իշխանութիւն, որն ուղղակի սպառնալիք է սեփական պետութեանը «ովքեր երանի են տալիս ձեզ, խաբում են ձեզ եւ խոտորում ձեր շաւիղները»:  

Հետեւաբար, այլեւս առաւել քան յստակ է, որ այս «իշխանութիւնը» նպատակադրւած քաղաքականութիւն է վարում Հայաստանի պետականութեան պարզապէս կազմաքանդման ուղղութեամբ՝ իր բոլոր դրսեւորումներով՝ թէ՛ ներքին, եւ թէ՛ արտաքին հարթութիւններով:  

Անդրադառնալով յատկապէս ներքին եզրաշերտին՝ պէտք է արձանագրենք հետեւեալը.

ա. Պետականութեան տեսիլքի իսպառ բացակայութիւն՝ կեղծ հակադրութիւնների եւ համադրութիւնների մատուցմամբ,

բ. Յանձնւողական քաղաքականութիւն՝ տեղեկատւական ահաբեկութեամբ անընդհատ քարոզելով պայքարելու անիմաստութեան մասին՝ փորձելով խորացնել պարտւածի եւ յուսահատութեան տրամադրութիւնները, այն դարձնելու ներքին «հոգեւոր» մշակոյթ:

գ. Զանազան օրէնքների եւ օրինագծերի միջոցով հայութեան եւ ՀՀ կրթական, գիտական, մշակութային ամբողջ ներուժականութեան ոչնչացում, իսկ «բարեփոխումների» եւ ակադեմքաղաքի պաստառի ներքոյ՝ բուհերի փակման պարտադրանք՝ «ներոնեան ինքնագոհուտեան» սկզբունքով:

դ. Թմրանիւթերի եւ խաղամոլութեան անզուսպ տարածում՝ յատկապէս երիտասարդութեան եւ դպրոցահասակների շրջանում՝ ցանկանալով ունենալ այս մոլութիւնից կախւածութիւն ձեռք բերած ԿԱՌԱՎԱՐԵԼԻ ԵՒ ԻՆՔՆԱՄԵԿՈՒՍԱՑԱԾ սերունդ, որն ընդունակ չի լինի ո՛չ փոփոխութիւնների եւ ո՛չ էլ սխրանքների: Մամուլի վերջին հրապարակումներն իսկ վկայում են իշխանութեան տարբեր թեւերի՝ այս արատաւոր երեւոյթի մէջ առերեւոյթ թաթախւած լինելու մասին:

ե. Ազգի ՅԻՇՈՂՈՒԹԵԱՆ ջնջում՝ իր պատմութեան, յաղթանակների, կորուստների եւ վերելքների, հոգեւոր ժառանգութեան, իր ձգտումների, իղձերի եւ երազների առումով՝ նրան վերածելով ԱՆՊԱՏԻՒ զանգւածի՝ պատրաստելով ցանկացած նւաստացման եւ ստորացման:

զ. Նիւթի՝ պայմանական ՀԱՑԻ պաշտամունքի ներարկում, որն ուղղակի հակադրութիւնն է մարդու հոգեմտաւոր էութեանը եւ պետականութեան գործառնութեանը եւ բացարձակ ճշմարտութեանը. «Մարդ միայն հացով չի ապրի, այլեւ այն ամէն խօսքով, որ դուրս է գալիս Աստծոյ բերանից» (Մատթ. Դ 4):

է. Հայութեան ինքնութեան կարեւորագոյն հիմնասեան՝ Հայ Եկեղեցու հեղինակութեան վերացում, հոգեւոր կեանքը վերածելով «մշակութային քրիստոնէութեան»՝ առանց կենդանի Աստծու հաւատքի, այսինքն՝ անինքնութիւն, անդիմագիծ եւ անսեռ մի խառնամբոխի:

ը. Հանրային Ներքին թշնամութեան խրախուսում, սերունդների միջեւ կապի խզում, հեղինակութիւնների ոչնչացում, այսպիսով ժողովրդին վերածելով գոյութիւնը պարզպէս քարշ տւող քաոսային հանրոյթի, որն անընդունակ է իր իղձերի ու տեսիլքների շուրջ հաւաքական կամքի եւ միաւորման:

թ. Թշնամու սպառնալիքների ներքոյ Հայաստանի տարածքների, ռազմավարական նշանակութեան ճանապարհների վերահսկողութեան յանձնում, ցեղասպանութեան ուրացում, սահմանադրութեան փոփոխութիւն, բանակի մարտունակութեան չէզոքացում, ադրբեջանցիներով վերաբնակեցում:

ժ. Հայրենիքը վերածել տարածքի, որի համար ոչ թէ մաքառում են կամ կեանք են տալիս, ինչպէս աշխարհի բոլոր ազգերը, այլ շահագործում են եւ զոհում «յանուն ոչնչի»:  

Սա մեր օրերի պատկերն է… մեզ պատերազմ է յայտարարւած ուղղակի լինել-չլինելու դաժան եւ վճռորոշ ջրբաժանով: Ես եւ դուք հէնց այսպիսի օրերում ենք ապրում: Այս բոլորով հանդերձ մեզ՝ այսօրւայ ապրողներիս եւ գործողներիս է վիճակւած փոխելու այս իրականութիւնը եւ բեկելու պատմութեան ընթացքը:  

Ժամանակը վաղուց սպառւել է մեկդի թողնելու բոլոր քաղաքական, գաղափարական եւ անձնային այլ տարաձայնութիւնները, ոչ թէ ենթարկւել այսօրւայ իրականութեան թելադրանքներին եւ պահանջներին, այլ ստեղծել մեր իրականութիւնը, որի առանցքը Հայկական օրակարգն է եւ Հոգեւոր Հայաստանի տեսիլքը:  

Մեզ դատելու են Աստւած, մեր նահատակներն ու հերոսները, գալիք սերունդները եւ պատմութիւնը: Հետեւաբար, մեր այսօրւայ ենթադրեալ յուսահատութիւններն ու յուսախաբութիւնները չեն կարող աւելի մեծ լինել, քան մեր կեանքն է եւ մեր անմահութիւնը: Ի վերջոյ, մեր իղձերն ու երազանքներն աւելի մեծ են, քան մեր կեանքի սահմանափակ թւով օրերը:

«Սրբազան Պայքարը» մէկ օրւայ, մէկժամեայ կամ մէկ պահի իրադարձութիւն չէ։ Այն կամքով, յամառութեամբ, համբերութեամբ, աննահանջ մարդկանց մասին է: Այն չարիքի հեռացման, մեր կեանքի ներքին ՀԱՇՏՈՒԹԵԱՆ, ՃՇՄԱՐՏՈՒԹԵԱՆ յաղթանակի, մեր ՊԱՏՒԻ եւ ՊԵՏՈՒԹԵԱՆ վերականգնման մասին է: Եւ քանի դեռ մենք գերութեան ու կալանքի մէջ ենք, «Սրբազան Պայքարը» շարունակւելու է մինչեւ ՅԱՂԹԱԿԱՆ աւարտ.. ԵՒ ԱՅՆ ՉԻ ՈՒՇԱՆԱԼՈՒ…  

«Հոգով եռացէք, Տիրոջը ծառայեցէք, յոյսով ուրախացէք, նեղութեան համբերեցէք, յաճախակի աղօթեցէք» (Հռոմ. ԺԲ:11-12): «Հաստատո՛ւն կացէք՝ տեղում պինդ կանգնած, ձեր մէջքերը գօտեպնդած ճշմարտութեամբ, եւ հագած արդարութեան զրահը՝ ձեր ոտքերը ամրացրէ՛ք խաղաղութեան Աւետարանի պատրաստութեամբ» (Եփես. Զ: 14-16)»,- գրել է Սրբազանը: