Կա՞յ արդեօք կեանք 2026-ից յետոյ

ՎԱՀԷ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ

«Այլընտրանքային նախագծեր խումբ»

 

Իհարկէ կայ։ Խնդիրը կեանքի տեսակի եւ սցենարների ընտրութեան մէջ է։

 

Սցենար առաջին

Կայ Նիկոլ՝ իր առաջարկած հեռանկարով։ Եւ նա գնում է ընտրութեան՝ յստակ ծրագրային տեսլականով։ Նա Հայաստանին յստակ բան է առաջարկում. յարմարւէ´ք, ուրացէ´ք, կերէ´ք, բազմացէ´ք… հայեր… Յետոյ՝ կերեւայ։

Այս ծրագրի յաղթանակի դէպքում ՔՊ յաջորդ համագումարին պարտադրելու է երեք անգամ ասել «Կեցցէ´ Արեւմտեան Ադրբեջանը», եւ դահլիճը կրկնելու է՝ հիմնաւորելով, որ եթէ Հայաստանում ադրբեջանցիներ ապրեն, Ադրբեջանը մեզ վրայ չի յարձակւի։ Ու «կեանքը շարունակւելու է»։ Թուրքական գործօնը, 2026-ի վերարտադրման դէպքում, մտնելու է մեր երկիր, մեր քաղաք ու գիւղ, մեր մշակոյթ, կրթութիւն, մեր կենցաղ, ամենուր։ Մենք վերջնականապէս դառնալու ենք ուրիշ երկիր։

Սա ուղեկցւելու է զանգւածային արտագաղթով, որովհետեւ տասնեակ հազարաւոր ընտանիքներ, հարիւր հազարներ չեն համակերպւելու նման Հայաստանին, բայց այլեւս, հեռանալուց բացի, չեն պատկերացնելու իրենց անելիքը։ Նրանց փոխարէն այստեղ բնակութեան են գալու ուրիշները՝ «խաղաղութեան վերաբնակեցման ծրագրով»։

 

Սցենար երկրորդ

Այս պահին դիմացը կայ ծրագրային վականսիա, պայմանական ասած՝ Հայկական մեծ դատարկութիւն։ Ու հէնց սա է պատճառը, որ Նիկոլը երկրում հաստատել է «ծրագրային մոնոպոլիա» ու մնում է իշխանութեան, աւելին՝ վերարտադրման հաշւարկներով։

Հաւաքական հասարակութիւնը եւ բոլոր միկրոսոցիումներն ունեն հարցադրումներ՝ իրենց մասին, իրենց ընտանիքների, պետութեան հեռանկարի, որոնք պատասխանի են սպասում։ Եւ հէնց այդ պատասխանների ամբողջութիւնն է կոչւում ծրագիր, կամ՝ այլ առաջարկ։ Դրա բացակայութեան դէպքում հասարակութիւնը մերժելու է ընտրութիւնները, իսկ մի մասն ընտրելու է հաճելի, կործանարար սուտը։

Ամէն ինչ ունենք՝ փորձ ունեցողներ, փող ունեցողներ, կոչումներ ու պաշտօններ ունեցողներ, բոլորը միասին ունեցողներ, բայց պարտութիւնից յետոյ երկիրը վերականգնելու ռացիոնալ ծրագիր չունենք, որ քաղաքացին լսի, վստահի, հաւատայ ու ընտրի։ Այս պայմաններում բնական են անտարբերութիւնն ու զանգւածային յուսահատութիւնը։

Իշխանութեան սցենարը կանգնեցելու միակ տարբերակը կոնտր սցենար ներկայացնելն է։

 

Չստացւող երկխօսութիւն

Մարդիկ ուզում են լսել, իմանալ. եթէ Թրամփի ճանապարհը շատ վատն է, ապա ո՞րն է միւսը, լաւը՝ ձեր առաջարկած տարբերակը։ Եթէ նոյեմբերի 9-ով առաջարկւածը վատն է, ապա ո՞րն է ձեր տարբերակը, եթէ սահմանադրութիւն փոխել չի կարելի, ստորացուցիչ է ու վտանգաւոր, ապա ի՞նչ էք դո´ւք առաջարկում, որո՞նք են իրական, ռացիոնալ, միւս լուծումները։

Մարդիկ նման տասնեակ հարցեր ունեն։ Սրան գումարած՝ ամէն սոցիալական շերտ ունի իրեն յատուկ հարցադրումները։

Ակնյայտ է, որ Նիկոլի հիմնական սուտը, թէ «սա «ընտրութիւն է խաղաղութեան եւ ոչ խաղաղութեան միջեւ», ընդգծւած քաղաքական է եւ պահանջում է քաղաքական հակընդդէմ ձեւակերպումներ: Եւ այդպէս՝ բոլոր քաղաքական բանաձեւերի դէպքում։

Հայաստանի թուրքացման սրընթաց սցենարը կասեցնելու համար պէտք է փոխել պայքարի շեշտադրումները։ Հանրային տրամադրութիւնները դէպի երկխօսութիւն տանելը, իրար լսելու սովորոյթը վերականգնելն ընդդիմութեան զէնքն է, բայց արւում է լրիւ հակառակը։

 

Լցնել հայկական մեծ դատարկութիւնը

Մեր հիմնական անելիքը սա է։ Չխաբւել, թէ մի նոր հերոս, մի հին հերոս, մի նախկին հերոս, մի հարուստ հերոս, մի ապագայ հերոս կը գայ ու կը փրկի։ Պարտւած երկրում նման հեքիաթային հերոսներ չեն լինում։ Սեփական հասարակութեան հետ պէտք է խօսել բաց, գրագէտ, ծրագրային ձեւակերպումներով, ու առանց մենթորական տոնի։

Պէտք է վերցնել նախաձեռնութիւնը, հրապարակել նոր գաղափարներ, նոր՝ ոչ ստանդարտ, բայց իրատեսական լուծումներ, վերցնել օրակարգը։ Մեր կազմակերպութիւնն առաջիկայում կենտրոնանալու է հէնց դրա վրայ։

Տալի՞ս է այսօրւայ վիճակը լաւատեսութեան տեղ. միանշանակ՝ այո։ Յաջորդիւ կը խօսենք լաւատեսութեան աղբիւրների մասին։