«Արցախեան հակամարտութիւնը եւ Սփիւռքը» թեմայով դասախօսութիւնը «Ազդակ»-ի սփիւռքեան լսարանի ուշադրութեան առանցքում

«ԱԼԻՔ» – Հինգշաբթի՝ յունւարի 25-ին, տեղի ունեցաւ «Արցախեան հակամարտութիւնը եւ Սփիւռքը» թեմայով դասախօսութիւն, որը կազմակերպել էր «Ազդակ» օրաթերթը: Դասախօսութիւնը ներկայացրեց միջազգայնագէտ, Արգենտինայում Եւրոմիութեան ներկայացուցչութեան խորհրդական՝ պրոֆեսոր Խաչիկ Տէր-Ղուկասեանը: Լսարանի համակարգողն էր «Ազդակ»-ի էլեկտրոնային բաժնի աշխատակից Մինաս Հանս Քեհեանը: Օրւայ բանախօսը ներկայացրեց Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա Վեհափառ Հայրապետի նախաձեռնութեամբ եւ նախագահութեամբ գումարւած «Կիլիկիա վերլուծական հարթակ»-ի երկօրեայ նիստերի վերաբերեալ կէտեր:

Նշելով, որ նիստերի նպատակն էր վերահաստատել, որ Արցախի էջը փակւած չէ եւ հարկաւոր է միջազգային քաղաքական օրակարգի մէջ բերել, օրւայ բանախօսը շեշտեց, որ խորհրդաժողովից յետոյ հարցումը կը շարունակի մնալ այն, որ ինչ ձեւերով է կարելի Արցախը դնել Սփիւռքի օրակարգի վրայ: Այնուհետեւ, նա անդրադարձ կատարեց հարցին, որ աւելի քան 36 տարի առաջ, ինչպէս է եղել Սփիւռքի դերակատարութիւնը Արցախեան հիմնահարցի ուղղութեամբ:

Ընդգծելով, որ այսօր անհրաժեշտ է փորձել գտնել բանաձեւելու միջոցները արցախեան օրակարգն առաջ տանելու, որն անշուշտ մտաւորականութեան յանձնարարութիւններից է, օրւայ բանախօսը անդրադարձաւ 1988 թւականից Արցախի հարցը միջազգային քաղաքականութեան մէջ բերելու հայութեան փորձերին, անցկացւած շարժումներին եւ յաւելեց, որ աշխարհն անակնկլալի էր եկել 1988 թւականին միջազգային քաղաքականութեան մէջ, եւ շարժումները անակնկալի բերեցին նաեւ Սփիւռքին:

Կարեւորելով Սփիւռքի քաղաքականացւած սերնդի դերակատարութիւնը քաղաքական դիրքորոշում ընդունելու վերաբերեալ, պրոֆ. Խաչիկ Տէր-Ղուկասեանը յիշեցրեց միջազգային օրակարգի մէջ Ցեղասպանութեան վերաբերեալ Սփիւռքեան նարատիւը, միթոսը: Այսինքն՝ այն, որ ճանաչումին պէտք է յաջորդէր հատուցման գործընթացը: Նա նաեւ անդրադարձաւ հարցին, որ Արցախի վերաբերեալ Սփիւռքի վերջնական նպատակը քաղաքական իմաստով պէտք է լինէր այն, որ հանրային կարծիքը ընդունէր արցախցիների համընդհանուր կամքը առաջ տանելու այնպիսի դիւանագիտութիւն, որը կարող էր բերել միջազգային դիւանագիտական գործընթացի մէջ Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրաւունքի հանգուցալուծման:

Խաչիկ Տէր-Ղուկասեանը նկատեց, որ հարկաւոր է արցախցիների բռնի հայրենազրկումը հնարաւոր դիւանագիտական լեզւով բանաձեւել, որպէս յանցագործութիւն եւ դրա շուրջ դիւանագիտական գործընթաց տեղի ունենայ եւ լուրջ կերպով Սփիւռքի դերը աւելի յստակ դարձւի:

Շեշտելով, որ Արցախի հարցը Սփիւռքի օրակարգի վրայ է գալիս որպէս Ցեղասպանութիւն, Խաչիկ Տէր-Ղուկասեանը ընդգծեց, որ Արցախեան հարցը պէտք է դիտարկել ցեղասպանութեան տրամաբանութեան ոլորտում, եւ ընդհանրապէս առաջապահ պէտք է լինել ցեղասպանութեան համար պայքարի մէջ բոլոր ժողովուրդների համար:

Համաժողովի աւարտին տեղի ունեցաւ բովանդակային քննարկում լսարանի աւելի քան 40 մասնակիցների եւ բանախօսի ներգրաւմամբ:

ՍԻՒՆԷ ՖԱՐՄԱՆԵԱՆ