Փորձագէտ. «Ադրբեջանը կարող է ցանկանալ զաւթել Հայաստանի ոչ միայն 8 գիւղերը, այլ նաեւ յարակից տարածքները»
Նոր պատերազմի սպառնալիքի հաւանականութիւնը մեծանում է, ի թիւս այլ բաների, այն պատճառով, որ Հայաստանի գլխաւոր դաշնակից Ռուսաստանն այժմ աւելի շատ է համագործակցում Ադրբեջանի հետ, ՀԱՊԿ-ը նոյնպէս անգործութեան է մատնւած։ Այս մասին «News.am»-ի թղթակցի հետ զրոյցում ասաց քաղաքագէտ Գարիկ Քեռեանը։
Նրա խօսքով՝ ներկայիս պայմաններում Ադրբեջանին աւելի ձեռնտու է ռազմական ճանապարհով հասնել իր նպատակին, քան տարբեր երկրների մայրաքաղաքներ այցելելը։
«Մերձաւորարեւելեան եւ ուկրաինական ճգնաժամերը հայ-ադրբեջանական հակամարտութիւնը տասերորդ պլան են մղել, եւ Ալիեւն այս ամէնը դիտարկում է որպէս հնարաւորութիւն՝ Հայաստանից խլելու ե՛ւ «անկլաւները», ե՛ւ դրանց յարակից տարածքները՝ ուղիղ կապ ապահովելու համար։ Հակառակ դէպքում, եթէ Ադրբեջանին փոխանցւեն միայն անկլաւները, ապա դրանց մուտքը հնարաւոր կը լինի միայն Հայաստանի տարածքով։ Սակայն բանակցութիւնների միջոցով նման բանի հնարաւոր չէ հասնել, քանի որ ոչ ոք դա փաստագրւած չի ընդունի, ուստի Բաքուն կարող է ռազմական գործողութիւնների դիմել»,- նշել է նա։
Քեռեանը յաւելել է, որ օրակարգում մնում է եւս երեք հարց՝ անկլաւների հարցը, սահմանազատման եւ սահմանագծման հարցը, ինչպէս նաեւ Ադրբեջանի եւ Նախիջեւանի միջեւ հաղորդակցութիւնների բացումը։
«Ադրբեջանը սկզբում անկլաւների մասին չէր յիշատակում։ Բայց պահանջ կար՝ ճանաչել Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականութիւնը, յետոյ՝ ճանաչել Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականութիւնը՝ ներառեալ Լեռնային Ղարաբաղը։ Հայաստանը կատարել է այս բոլոր պահանջները։
Այնուհետեւ Ադրբեջանը հայերին արտաքսեց Լեռնային Ղարաբաղից։ Հիմա հերթն անկլաւներինն է։ Փաշինեանը յայտարարեց, որ այդ անկլաւները գտնւում են Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականութեան շրջանակներում։ Խօսքը Տաւուշի մարզի 7 գիւղերի եւ Արարատի մարզում Տիգրանաշէնի մասին է։ Քանի դեռ Ադրբեջանը չի ստացել այդ գիւղերը, Բաքուն չի համաձայնի ոչ միայն խաղաղութեան պայմանագիր կնքել, այլեւ սահմանազատման եւ սահմանագծման»,- ընդգծեց փորձագէտը։
Նա նշեց, որ Արեւմուտքը աչք է փակել Լեռնային Ղարաբաղի հայերի էթնիկ զտումների վրայ, սակայն ինտենսիւօրէն կոչ է անում խաղաղութեան պայմանագիր կնքել՝ հիմնւած տարածքային ամբողջականութեան սկզբունքի վրայ՝ նկատի ունենալով նաեւ այս անկլաւները։
«Ադրբեջանի վերահսկողութեան տակ գտնւող հայկական Արծւաշէնի փոխանակումը վերը նշւած 8 գիւղերի հետ խոցելի վիճակում կը դնի դէպի Սիւնիք եւ Վրաստան տանող ճանապարհները»,- ասաց քաղաքագէտը։
Նա ուշագրաւ է համարել Բաքւի կողմից Արծւաշէնը Հայաստանի տարածք ճանաչելու՝ Երեւանի պահանջի բացակայութիւնը։
Քեռեանը կարծում է, որ կարելի է ճկուն բանակցութիւններ վարել եւ ապահովել, որ 8-7 գիւղ մնայ Հայաստանին, իսկ Արծւաշէնը փոխանցւի Ադրբեջանին։
«Բայց անկլաւների մասին խօսում է միայն Ադրբեջանը, որը, վստահ եմ, կը հրաժարւի Արծւաշէնի հարցով ցանկացած բանակցութիւնից»,- ասաց քաղաքագէտը։
Նա անբացատրելի համարեց այն, որ Հայաստանի իշխանութիւնները հայելային չեն արձագանգում, երբ Բաքուն նմանատիպ հռետորաբանութիւն է օգտագործում։
«Արցախում հայերի էթնիկ զտումներից յետոյ արեւմտեան միջնորդական հարթակները ցոյց տւեցին իրենց կայացած չլինելը։ Ադրբեջանը պաշտօնապէս չի յայտարարել, որ ճանաչում է Հայաստանի տարածքային ամբողջականութիւնը՝ 29800 քառ. կմ. տարածքով։ Նրանք կասկածի տակ են դնում այս թւերը»,- եզրափակեց Քեռեանը։
