Կայացաւ Ծովինար Խաչատրեանի «Գիւրջեւանի վերջին բնակիչը» գրքի շնորհանդէսը

Նոյեմբերի 16-ին «Համազգային»-ի հայ կրթական եւ մշակութային միութեան Երեւանի գրասենեակում կայացաւ արձակագիր, սցենարիստ, ծնունդով Արցախից Ծովինար Խաչատրեանի «Գիւրջեւանի վերջին բնակիչը» գրքի շնորհանդէսը։ Շնորհանդէսին ներկայ էին գրողներ ու մտաւորականներ, հրաւիրւած էին նաեւ Արցախի գրողների միութեան անդամներ, արւեստագէտներ։

Ներկաները մէկ րոպէ լռութեամբ յարգեցին Արցախեան բոլոր ազատամարտերում անմահացած հերոսների յիշատակը։

Շնորհանդէսի ձեւաչափը տարբերւող էր, այն շատ մտերմիկ էր ու անմիջական։ Ողջոյնի խօսքով հանդէս եկաւ «Համազգային»-ի Երեւանի գրասենեակի տնօրէն Ռուզան Առաքելեանը։ Նա նախ նշեց, որ գրողի ապրած կեանքն ու նրա ստեղծած գրականութիւնը շատ ներդաշնակ են, որովհետեւ գրքում արտացոլւած է նաեւ հեղինակի մարդ տեսակը։ Այնուհետեւ Ռ. Առաքելեանը շեշտեց. «Այս օրերին, երբ բոլորիս սեւեռակէտն Արցախից տեղահանւած մեր հայրենակիցներն են ու Արցախի ճակատագիրը, երբ մեր հոգու թաքուն անկիւնում փայփայում ենք Արցախ վերադառնալու յոյսն ու հաւատը, խորհրդանշական է կազմակերպել մի գրքի շնորհանդէս, որն ընդհանրացնում է Արցախ աշխարհը։ Մէկ գիւղի պատկերով Ծովինար Խաչատրեանը կարողացել է արտացոլել Արցախի ամբողջական պատկերը, իսկ դա, առաջին հերթին, գրողի հմուտ գրչի մասին է վկայում»։ Ռուզան Առաքելեանը յորդորեց կարդալ գիրքը եւ գրքի միջոցով իւրովի ճանաչել ու բացայայտել Արցախը։

Գրքի մասին իր տպաւորութիւններով կիսւեց գրող, «Համազգային»-ի հայ կրթական եւ մշակութային հիմնադրամի նախագահ Սպարտակ Ղարաբաղցեանը։ «Ծովինար Խաչատրեանն անմնացորդ սիրով է պատմում հայաշունչ, հինաւուրց Գիւրջեւանի թաղերի, մարդկանց, աւանդոյթ-ծէսերի մասին։ Պատմում է՝ ցաւ ու տխրութիւն խառնած յուշերին։ Գիւրջեւանի նշանաւոր, անխառն գինին թանձրացել, դարձել է մելան ու Ծովինարի գիրն այդ մելանով է թաթախւած»,- շեշտեց Սպարտակ Ղարաբաղցեանը։

Գրքի խմբագիր, «Արմաւ» հրատարակչութեան գլխաւոր խմբագիր Արմէն Աւանէսեանն էլ իր խօսքում կարեւորեց, որ գիրքը ոչ միայն խօսուն վկայութիւն է մեր ոխերիմ հարեւանների տեսակի մասին, այլեւ իւրօրինակ պատգամ է՝ անցեալից դասեր քաղելու վերաբերեալ։ Դասեր, որ այդպէս էլ չհասցրինք քաղել՝ կանգնելով նոր կորուստների առջեւ։

Լրագրող, թարգմանիչ, ծնունդով գիւրջեւանցի Միքայէլ Հաջեանը ներկաների հետ կիսւեց իր հայրենի գիւղի նկարագրով, գիւղի հայաթափման ցաւալի իրողութեան ու գիւրջեւանցիների մասին զրոյցներով։ Անդրադառնալով գրքին ու հեղինակին՝ Հաջեանը նշեց. «Գիւրջեւան անւան տակ ես տեսնում եմ արեւմտեան մերձկասպեայի հայութեան կեանքի ու ճակատագրի պատմութիւնը։ Ծովինարը կարողացել է կերտել հայաշխարհի այդ հատւածի թէ՛ բնապատկերը, թէ՛ մարդկային նկարագիրը՝ իր աւանդոյթներով ու սովորոյթներով։ Այս գիրքը նաեւ կարեւոր է հայոց պատմութեան վաւերագրութեան տեսանկիւնից»։

Գրքին անդրադարձաւ նաեւ ընթերցող Գոհար Պետրոսեանը՝ զուգահեռներ անցկացնելով գրքում արտացոլւած իրականութեան եւ ներկայի միջեւ։

Շնորհանդէսին հնչեց Միքայէլ Հաջեանի հեղինակած «Գիւրջեւան» երգը՝ երգահան, երգչուհի Ալվարդ Բադալեանի կատարմամբ (Երաժշտութիւնը՝ Ալվարդ Բադալեանի)։
Իր սրտի խօսքն ասաց գրքի շապիկի ձեւաւորող, նկարիչ Սուսաննա Բուդաղեանը։

Միջոցառումն ամփոփւեց հեղինակի՝ Ծովինար Խաչատրեանի խօսքով։

«Գրքի ստեղծման հիմնական նպատակն է եղել մոռացութեան երախից փրկել հիւսիսային Արցախի դատարկւած, կորսւած գիւղերից մէկի կեանքի պատմութիւնը, յիշատակները, կոլորիտը, այնտեղ ապրող մարդկանց տեսակը, հոգեբանութիւնը, ծէսերը։ Նաեւ խնդիր եմ դրել ցոյց տալու երկու ազգերի՝ հայի ու ադրբեջանցու ընդհանրական տիպերը, կերպարները, ցոյց տալու, թէ ովքեր ենք մենք ու ովքեր են նրանք։ Ցոյց տալու ոչ միայն հայ ընթերցողին, այլ նաեւ աշխարհին»,- շեշտեց Ծովինար Խաչատրեանը։

Շնորհանդէսն անցաւ ջերմ ու ընկերական մթնոլորտում։

«Համազգային»-ի Երեւանի գրասենեակ
Arfd.am