Հայկազուն Ալւրցեան. «Աղաւաղւած պատմութիւնն առաւել եւս լաւ խորհրդատու չէ. գործող իշխանութիւնը նենգափոխում է մեր պատմութիւնը»
Եթէ Նիկոլ Փաշինեանն ասում է, որ պատմութիւնը լաւ խորհրդատու չէ, ապա պէտք է նաեւ ասի, թէ այդ դէպքում ինչն է լաւ խորհրդատու։ Տւեալ դէպքում, եթէ անգամ պատմութիւնը լաւ խորհրդատու չէ, դա չի նշանակում, որ պատմութիւնը կարելի է աղաւաղել, աղաւաղւած պատմութիւնն առաւել եւս լաւ խորհրդատու չէ։ Այս մասին «Փաստինֆօ»-ի հետ զրոյցում ասաց «Արեւմտահայոց հարցերի ուսումնասիրութեան կենտրոնի» տնօրէն, հայագէտ Հայկազուն Ալւրցեանը՝ անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինեանի այն դիտարկմանը, թէ պատմութիւնը լաւ խորհրդատու չէ։
Հայագէտն ընդգծեց՝ պատմութիւնը լաւ խորհրդատու չէ յատկապէս նրանց համար, ովքեր պատմութիւնից դաս չեն քաղում կամ պատմութիւն չգիտեն. «Պատմութիւնը նաեւ վատ խորհրդատու է նրանց համար, ովքեր իրենց գործողութիւնները ուզում են ներկայացնել որպէս առաքեալի գործողութիւն, որպէս միսիոներական գործողութիւն։ Այսինքն՝ իրենք ո՛չ պատմութեան մէջ են, ո՛չ պատմութիւնից են դասեր քաղում։ Ի վերջոյ, եթէ Փաշինեանն ասում է, որ պատմութիւնը լաւ խորհրդատու չէ, ապա նշանակում է, որ նա այդ դասերը լաւ չի հասկանում»։
Հայագէտի դիտարկմամբ՝ իրականում՝ պատմութեան հետ խնդիրները նաեւ արտացոլւում էին հանրակրթութեան չափորոշիչներում, դրա վառ վկայութիւնը հէնց 7-րդ դասարանի Հայոց պատմութեան դասագրքերն են։
«Կրթական չափորոշիչները ժամանակին աղմուկ բարձրացրեցին, հետագայում ցաւօք, այդ աղմուկը լռեց, որովհետեւ որքան էլ պատմաբաններն աղմկեցին, իրենք իրենց էշը քշեցին, ու չուզեցին լսել մասնագէտներին։ Արդիւնքում, ընդունեցին այնպիսի չափորոշիչներ, որոնցով դասագրքերում ազատօրէն խեղաթիւրում են հայոց պատմութիւնը կամ կասկածի տակ դնում մեր պատմութեան մէջ կարեւորագոյն պատմական դէպքերը ու իրադարձութիւնները, պատմական ճշմարտութիւնները, որոնք վաղուց ապացուցւած են, թէ մեզ համար, թէ աշխարհի՝ այդ թւում՝ մասնագիտական աշխարհի»։
Նա ընդգծեց, որ եթէ ուզում ես որեւէ բան ոչնչացնել, ապա պէտք է ոչնչացնես դրա տեսական հիմքերը, գործող իշխանութիւնները հիմա այդ հիմքերն են ոչնչացնում, այդ թւում՝ կրթութեան քաղաքականութեան ոլորտում, յատկապէս դասագրքերում։
«Այսինքն, նաեւ պատմութեան դասագրքերում են մեր պատմական հիմքերն աղաւաղւում, որովհետեւ դպրոցը ամէն ինչի հիմքն է, ինչպիսի դպրոց ունես, այդպիսի ապագայ կունենաս։ Նրանք ստեղծում են այնպիսի դպրոց, որը վստահութիւն կամ արժանապատւութիւն չի ներշնչում հայ երեխային, այլ ստորակայութեան, պարտւողականութեան բարդոյթ է ձեւաւորում, ու երեխային դարձնում հեշտ կառավարելի։
Այս իշխանութիւններն ասում են՝ հայրենիք չկայ, պատմութիւնը վստահելի կամ լաւ խորհրդատու չէ, ազգային գաղափարախօսութիւն գոյութիւն չունի, այս ամէնը մէկ ընդհանուր համակարգի մէջ է՝ նենգափոխելու պատմութիւնը»։
Ալւրցեանն արձանագրում է՝ կրթութեան քաղաքականութիւն մշակողներն ինչպիսի քաղաքացի ուզում են ունենալ, այդպիսի չափորոշիչներ էլ գրում են, ուզում են ունենալ հայրենասէր, հայրենիքի համար աշխատող, նւիրւած, հայրենիքի համար ծառայող, հայրենիքի արժէքները, եկեղեցին, մշակոյթը, պատմութիւնը յարգող քաղաքացի, այդպիսի չափորոշիչներով էլ դասագրքեր են գրում։ Ուզում են ունենալ այդ ամէն կասկածի տակ դնող աշխարհի քաղաքացի, ով ամէն ինչ կասկածի տակ է դնում՝ այդպիսին էլ չափորոշիչներ էլ գրում են»։
