«Քանզի Աստւած Իր շնորհը յայտնեց, որպէսզի բոլոր մարդիկ փրկւեն» (Նամակ Տիտոսին 2.11):
Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու ծիսական կարգ ու կանոնի համաձայն, իւրաքանչիւր կենարար Պատարագի ընթացքում, մեր եկեղեցու հայրապետների կողմից սահմանւած, տեղի է ունենում ճաշու ընթերցանութիւն, որի մէջ սովորաբար ներառւած են Հին ու Նոր Կտակարաններից մէկական պարբերութիւններ եւ ապա ճշտւած աւետարանական հատւածի ընթերցում:
Յիսուս Քրիստոսի Սուրբ Ծննդեան եւ Աստւածայայտնութեան զոյգ տօների՝ յունւարի 6-ի ճաշու ընթերցումն սկսում է վերոյիշեալ բնաբանով, որի հեղինակն է Պօղոս Առաքեալը, եւ այն ուղղել է իր մտերիմ, անմիջական, հարազատ ու հաւատարիմ աշակերտին՝ Տիտոսին:
Հետաքրքրական են նամակի երկրորդ գլխի տասնմէկերորդ համարի բառերը, որոնք բացայայտում են անձնասէր ու թերահաւատ քրիստոնեայի մտայնութիւնը՝ տալով նրանց ճշգրիտ ու արժանավայել պատասխանը:
21-րդ դարում, երբ սկսել է զգալիօրէն նւազել մարդկանց ու մանաւանդ բազմաթիւ քրիստոնեաների հաւատը եւ ամէն ինչ սկսել է դառնալ նիւթական, երբ շատերն ամէն ինչի մօտենում են աշխարհական նկատառումներով կամ շահեկան ակնկալութեամբ, եկեղեցում՝ Նոր Կտակարանի քարոզութեան աւարտին, ընդհանրապէս մերօրեայ քրիստոնեայի մտքում առաջանում է սոյն հարցը.- «Աստւածորդին ի՞նչ է արել ինձ համար»:
Ամէն անձ կամ անհատ, մանաւանդ նորագոյն սերնդի ամէն քրիստոնեայ, բաւարար դաստիարակութիւն կամ գիտութիւն չունի, որպէսզի կարողանայ հաստատ հաւատով առաջնորդւել հոգեւոր կեանքում, բնականաբար իր մտքում ծագելու են նմանօրինակ հարցադրումներ:
Ոչ ոգու չի կարելի մեղադրել, երբ չի ընթերցել Աստւածաշունչը կամ Նոր Կտակարանը, կամ չի յաճախում եկեղեցի, որտեղ պիտի քարոզների միջոցով ստանայ յաւելեալ տեղեկութիւններ ու բացատրութիւններ:
Ճիշտ է, որ Տիտոսի նամակը գրւած է «Տասներեքերորդ Առաքեալ»-ի կողմից եւ այն ուղղակիօրէն ուղղւած է իր սիրեցեալ աշակերտին, սակայն այնտեղ բացայայտւած ճշմարտութիւնները հասարակաց են եւ ուսանելի՝ բոլոր քրիստոնեաների ու հաւատացեալների համար:
Պօղոս Առաքեալը, ակնարկելով մեր Տիրոջը՝ Յիսուս Քրիստոսին, աւետում է, թէ՝ մանկացեալ Փրկիչն աշխարհ եկաւ, ծնւեց, քարոզեց, հրաշագործեց, աւետարանեց եւ փրկութեան հրաւիրելով ու մինչեւ անգամ Իր անձը զոհագործելով՝ Աստծու շնորհքը յայտնեց ո՛չ թէ հրեայ ժողովրդի կամ Իր օրերի հաւատացեալների համար միայն, այլեւ բոլո՛ր ժամանակների ամբո՛ղջ աշխարհի ո՛ղջ մարդկութեան համար:
Ա՛րդ, Աստծու շնորհքը, որը մեզ է աւետարանւած որպէս ձրի պարգեւ, անձնական չէ, ոչ էլ խմբական կամ հաւաքական, այլ այն համամարդկային է ու ընդհանրական, որի դիմաց սխալ կեցւածք կարող ենք որդեգրել՝ եթէ չունենանք ճշգրիտ բացատրութիւնն ու հասկացողութիւնը:
Ցաւ ի սիրտ, մեր նոր սերնդի երիտասարդներից շատերը, անտեղեակ լինելով սոյն ճշմարտութիւնից, անտարբեր են Աստծու շնորհքի դիմաց, որը վճարւել է մեր Փրկչի՝ Յիսուս Քրիստոսի զոհագործական արեամբ եւ մեզ է ընծայւել որպէս «Ձրի Պարգեւ»:
Մի րոպէ երեւակայենք թէ ի՞նչ է զգալու Քրիստոսը, երբ Իր խաչի արիւնաքամ զոհագործութեան դիմաց Նրա հետեւորդները կամ մանաւանդ անւանակիրներն անհոգ անտարբերութեամբ կրկնեն վերոյիշեալ մեղաւոր հարցումը.- «Յիսուս Քրիստոսն ի՞նչ է արել ինձ համար»:
Աստծու համամարդկային եւ ընդհանրական շնորհքի ու փրկութեան մէջ անձնական որեւէ բան փնտրելը մեղսագործութիւն է, քանզի կարելի չէ աստւածային չափանիշը նւաստացնել մարդկային ստոր աստիճանի: Անհրաժեշտ եւ էական է իմանալ թէ անխտիր, մեզ բոլորի՛ս համար Աստւածորդին Իր անհասանելի բարձունքից խոնարհւեց, մարմնացաւ ու մարդացաւ, մանաւանդ խաչի տանջանքով ու տառապանքով Իր անձը զոհագործեց, որպէսզի Աստծու շնորհքն ու փրկութիւնը, որպէս ձրի պարգեւ, մեզ համար հասանելի լինի:
Այժմ, երբ իմանում ենք ճշմարտութիւնը, այսուհետեւ նմանօրինակ մեղանչումից չունենք որեւէ ինքնարդարացում: Ուստի, պարտաւոր ենք լինել զգօն, խոհեմ, իմաստուն եւ զգաստ, որպէսզի չընկնենք չարի որոգայթների կամ սայթաքման թակարդների մէջ: Գիտակցե՛նք թէ ինչո՞ւ մսուրում ծնւած մարդացեալ Փրկիչը կամ մանկացեալ Քրիստոսն աշխարհ եկաւ եւ որո՞նց յայտնեց Աստծու շնորհքը:
Տիտոսին ուղղւած նամակի ճշմարտացի բառերը մի անգամ եւս մեզ յիշեցնում են թէ, որպէս աշխարհասփիւռ մարդ արարած, անխտիր մեզանից իւրաքանչիւրի՛ն է ուղղւած աստւածային թէ՛ հրաւէրը, թէ՛ աւետիսը, թէ՛ փրկութիւնը եւ թէ՛ շնորհքը, որպէսզի մեր ներաշխարհի մսուրում մե՛նք եւս նորոգւենք, մեր նոր անձը ծնւի աստւածատի՛պ պատկերով, վանե՛նք չարն ու մեղքը մեր կենցաղից, դառնանք իսկակա՛ն քրիստոնեայ հաւատացեալներ, զրահաւորւենք Քրիստոսի՛ պահանջած սպառազինութեամբ, ընտրենք աստւածահաճո՛յ ճանապարհը, մեր կեանքերը հարստացնենք բարեգործութեա՛մբ եւ մեր մէջ տիրակա՛ն դառնայ բարին, սէրը, ներումը, համերաշխութիւնը, հանդուրժողութիւնն ու եղբայրութիւնը եւ այս բոլորի պտղաբերումով կարողանանք յաղթական օրհներգութեամբ շնորհաւորել իրար՝ բացականչելով.- «Քրիստոս Ծնաւ Եւ Յայտնեցաւ. Ձեզ Եւ Մեզ Մեծ Աւետիս», այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
ԱՂՕԹԻՒՔ ԵՒ ՕՐՀՆՈՒԹԵԱՄԲ՝
ՍԻՓԱՆ ԱՐՔ. ՔԷՉԷՃԵԱՆ
ԱՌԱՋՆՈՐԴ ՍՊԱՀԱՆԻ ՀԱՅՈՑ ԹԵՄԻ
5 յունւարի, 2025 թ.
Ազգային առաջնորդարան
Ս. Ամենափրկիչ վանք
Նոր Ջուղա – Իրան
(Տօն մեր Տիրոջ եւ Փրկչին՝ Յիսուսի Քրիստոսի Սուրբ Ծննդեան ու Աստւածայայտնութեան: «Ս. Բեթղեհէմ» Եկեղեցի. Երկուշաբթի՝ 6 Յունւարի, 2025 թ.)