ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆ. ՄԻԱՑԵԱԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՄԵԾ ՏԵՍԼԱԿԱ՞ՆԸ, ԹԷ՞ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱՊԱԳԱՅ ՉԵՆԹԱԴՐՈՂ «ԽԱՂԱՂՈՒԹԻՒՆԸ»

Դժնդակ օրեր է ապրում հայ ժողովուրդը: Արցախի իրաւունքի ոչնչացումը, Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի տրոհումը, Հայոց Պետականութեան թուլացումը, համազգային ստորացման ու նւաստացման տիրական մթնոլորտը մեզ կանգնեցրել են բոլորովին նոր իրականութեան եւ գոյութենական առաւել ընդգծւած մարտահրաւէրների առջեւ:

Հայաստանի գործող իշխանութիւնները փորձում են վերացնել հայ ժողովրդի պատմական ու ազգային յիշողութիւնը: Փորձում են ջնջել ու վերախմբագրել հայոց պատմութիւնը, ցանկանում են հայ մարդու մտքից ու հոգուց վերջնականապէս դուրս հանել Միացեալ Հայաստանի տեսլականը: Վիժեցնել գաղափարական ցանկացած սաղմ, արմատախիլ անել իւրաքանչիւր ծիլ, որը կարող է ազգային վերազարթօնքի եւ վերականգնման գրաւականը դառնալ: Ջանում են բացառել յաղթանակաների ամրագրումը հանրային գիտակցութեան մակարդակում, որը կարող է անկիւնաքարը հանդիսանայ յստակ տեսլականով՝ ուժեղ ու ազգային պետութեան կառուցմանը:

Փոխարէնը՝ փորձում են մեզ համոզել, որ մենք թոյլ ենք, անկարող, վախկոտ ու անճարակ, իսկ թշնամին, հզօր է, ուժեղ եւ անպարտելի: Փորձում են մեզ համոզել, որ «իրական Հայաստանին» հակացուցւած է պատմական, նոյն ինքը՝ Միացեալ Հայաստանը, որ Միացեալ Հայաստանի մեծ տեսլականն ու «իրական Հայաստանը» լրջագոյն սպառնալիքներ են ստեղծում մէկը միւսի համար, որ այդ տեսլականը «մեզ միշտ կառաջնորդի դէպի ցեղասպանութեան թակարդը, եւ ցեղասպանութեան վախը մեզ միշտ կը պահի ֆորպոստի կարգավիճակում», որ յանուն «խաղաղութեան» Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ ընթացող սահմանազատման եւ սահմանագծման գործընթացին զուգահեռ, օրակարգային անհրաժեշտութիւն է նաեւ «իրական» եւ Միացեալ Հայաստանների միջեւ սահմանազատման եւ սահմանագծման գործընթացը, որ Միացեալ Հայաստանը չի ճանաչում «իրական Հայաստանի» տարածքային ամբողջականութիւնը, որովհետեւ «իրական Հայաստանի» տարածքային ամբողջականութիւնը սահմանափակող գործօն է Միացեալ Հայաստանի համար եւ նրան դրսեւորւելու հնարաւորութիւն չի տալիս… եւ վերջապէս փորձում են անշրջելի դարձնել «պատմական Հայաստանի գործելակերպին եւ մտածողութեանը երբեւէ վերադառնալու կենսական անհնարինութիւնն ապագայում»:

Քաղաքական ողջամտութեան հետ հեռաւոր աղերս անգամ չունեցող այս դիլետանտ մօտեցումը ոչ այլ ինչ է, քան հայրենիքի բովանդակութեան իմաստային խեղում, եւ ծանրագոյն հարւած մեր ազգային ինքնութեանը:

Միացեալ Հայաստանը հայկական ինքնութեան կարեւորագոյն բաղադրիչներից է: Այն հայրենիքը, որտեղ ձեւաւորւել է հայ ժողովուրդը, եւ որի տեսլականի կենսագործումը պարտադիր պայման է մեր ժողովորդի գոյատեւման եւ բնականոն ու անխաթար զարգացման համար: Սա անվիճարկելի փաստ է:

Ազգային ինքնութեան յենասիւներից մէկի խորտակումն անդառնալի հետեւանքներ է ունենալու մեր ազգի համար: Քաղաքական այս ծանր զինանոցի առ ոչինչ դարձնելը, երկարատեւում աներկբայօրէն ունենալու է մէկ ու միակ վախճան՝ Հայոց Պետականութեան կորուստ:

Ահա այս իրողութիւնն է, որ պէտք է գիտակցենք այսօր: Մեզ սպառնացող վտանգն է, որ պէտք է հաւաստանշենք ու ելնենք պայքարի այնպէս, ինչպէս դա արեցին մեր նախնիները 106 տարի առաջ, Մայիսի 28-ի նախօրէին:

Պատմութիւնը կրկնւում է մեզ համար: Փաստացի այսօր եւս, ինչպէս 1918 թւականը, մենք կանգնած ենք կենաց-մահու փորձութեան եւ գոյութենական մարտահրաւէրի դէմ-յանդիման: Սարդարապատում, հայ ժողովուրդն ունէր երկու ընտրութիւն. չընկրկել, զոհաբերել, պայքարել, յաղթել ու գոյատեւել, կամ՝ ծնկել ու բացել պարտութեան դուռը եւ պատմութեան մոռացութեան գիրկն անցել: Այն օրերին հայն ընտրեց պայքարելու, յաղթելու, գոյատեւելու եւ անկախ պետականութիւն կառուցելու տարբերակը:

Իսկ այսօր մենք ենք, որ պէտք է ընտրութիւն կատարենք ոտքի կանգնելու, մեր մէջքը շտկելու, պարտութիւնից յաղթանակ կերտելու, կամ ի գին մեր մեծ տեսլականի եւ պետականութեան, հայկական ապագայ չենթադրող, մեզ պարտադրւող «խաղաղութեան» միջեւ:

Ապագան կախւած է մեր այսօրւայ ընտրութիւնից: