Վերջերս, համայնքի բազմավաստակ մի անձնաւորութեան հետ օրախնդիր մտքերի փոխանակման ընթացքում, մեծապէս շոյւեցի նրա թէեւ քողարկւած, բայց ըստ ամենայնի ազնիւ ու սրտցաւ նկատողութիւն-առաջարկից։
Խօսքը վերաբերում էր տողերիս գրողի շաբաթական այս սիւնակի յօդւածաշարերին, որոնք, ի պատիւ ինձ՝ մեր թանկագին բարեկամի կողմից, ինչպէս ինքն էր մատնանշում, կանոնաւոր ընթերցւում են իր կողմից…
Գալով իմ շատ յարգելի անձի նկատողութիւն-առաջարկին, ուղղակիօրէն մէջբերեմ իր իսկ խօսքերը. «… Ուշադիր հետեւում եմ գրածներիդ… բայց նաեւ դրանցում նկատում եմ թախիծի ու տխրութեան նշոյլներ, որոնք թէեւ իրական երեւոյթներ են մեր վերջին տարիների կեանքում, բայց աւելի լաւ կըլինի, եթէ գալիքի հաշւին զինւենք լաւատեսութեամբ…»։
Իմ արձագանգը լոկ եղաւ պարսկերէն յայտնի ասացւածքը.
«Ճշգրիտ խօսքը պատասխան չունի…»։
Վաստակաւոր, ազնիւ ու մշտապէս համայնքի կողմից սիրւած-յարգւած բարեկամի միտք բանին ոչ այլ ինչ էր, եթէ ոչ այն, որ խաւարին յաւերժօրէն փոխարինւում է լոյսը…։
Եւ իրաւամբ՝ ինչպէ՞ս չտխրէինք, այն էլ ազգովի, քառամեակ առաջ Արցախի դէմ սանձազերծւած շինծու եւ ի նախագունէ պարտութեան տանող պատերազմով ու դեռ աւելին՝ բազմահազար հայորդիների անհարկի կորուստով ու կրկնակի քանակութեամբ՝ հաշմանդամ դարձած երիտասարդներով։
Մեր իրապէս համազգային նորագոյն դրամայի՝ Արցախի հանգրւանային կորստի պատճառած ցաւը, թախիծն ու տխրութիւնն կրկնապատկւեց ու եռապատկւեց, երբ ի տես ցաւատանջ ու միայնակ Արցախի լիակատար շրջափակմանը՝ հայատեաց ոսոխի կողմից, մատը մատին չխփեց «հայրենի» իշխանաւորը։
Այո՝ ցաւից ու տխրութիւնից առաւել՝ համազգային ահաւոր սոսկում ու վիշտ ենք ապրել նոյն իշխանաւորի կողմից «Արցախը Ադրբեջան է եւ վերջ» բարբաջելիս…
Ասե՞նք ու կրկնե՞նք թախծագոյնի ու տխրագոյնի մասին՝ ազգիս 30-ամեայ յաղթական արծւաբոյնի բնաւիրման, էթնիկ զտման, ցեղասպանութեան ու արդէն Իւնեսկօներին ի տես՝ մշակութային եղեռնագործութիւնների մասին…
Իսկ թէ ի՞նչ բնութագիր պէտք է տրւի հետեւեալ զազրախօսութիւններին, թող դատի ինքն՝ յարգելի ընթերցողը.
- Արարատ լեռն ոչ թէ հայկական, այլ թուրքական է…
– Մեր երկիրը ոչ թէ պատմական կամ հազարամեակների Հայաստան աշխարհն է, այլ՝ այսօրւայ սահմաններում պարփակւած շուրջ 28 հազար ք.կ. տարածութեամբ իրակա՜ն Հայաստանը. այստեղից էլ՝ որպէս դասագիրք՝ ի՜նչ Հայոց պատմութիւն, այլ՝ պէտք է դասաւանդւի Հայաստանի պատմութիւն (այսինքն՝ պատմութիւն, որն սկիզբ է առել 2018 թ. գարնանայի՜ն մի թաւշեայ օրւանից)…
– Մեր արտաքին քաղաքականութեան ու դիւանագիտութեան առաջնահերթութիւններում այլեւս տեղ չունի Հայոց Ցեղասպանութեան արծարծման ու առաւել եւս՝ Հայ Դատի պահանջատիրութեան խնդիրը…
– Սահմանադրութեան հռչակագրից պէտք է հանւեն Արցախի ու նրա ինքնորոշման մասին հիմնադրոյթները… Նաեւ՝ տեղին չէ մեր (այսինքն սեփական իշխանութիւնը-Դ.Մ.) անվտանգութիւնը խաթարենք, Բաքւում բանտարկւած գերիների ու Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարութեան ազատ արձակման մասին պահանջ ներկայացնելով…
- Եւ վերջապէս Հայոց Առաքելական եկեղեցու դէմ ամենօրեայ ոտնձգութիւններն ու վարկաբեկիչ կեցւածքները, ընդդիմադիր հայեացքների, ցոյցերի ու բողոքների դէմ անհամաչափ ու բիրտ ուժի կիրառումը, քաղբանտարկեալների առկայութիւնը, Հայաստանի, եւ թէ՛ սփիւռքի մակարդակներում ազգամիջեան պառակտողական քաղաքականութեան որդեգրումն ու դեռ բազմապիսի անօրէնութիւնները՝ գործադիր, օրէնսդիր ու յատկապէս՝ դատական ատեաններում, ստիպում են, որ հայաշխարհի մասին բոլոր կարգի մտորումները յագեցած լինեն տխուր ու ցաւագին քննարկում-գնահատականներով։
Վկան՝ նոյն հայաշխարհի (ի բացառեալ Հ1-ի, «Ազատութիւն» կայանների ու իշխանամէտ պնակալէզ միւս լրատւական ցանցերի) մասշտաբով ամենօրեայ զրոյց-խօսակցութիւնները, հարցազրոյցները, մամլոյ եւ փորձագիտական քննարկումները եւ այլն եւ այլն…։
Այս ամենով հանդերձ, սիրելի ընթերցող, ինչպէս սկզբում մատնանշած բարեկամս է պատգամել, մենք էլ մտադիր չենք, որ ինքնանպատակ ու յաւերժ բացասական էներգիաներով ուղղորդել մեր լսարանին ու հանրութեանը։
Նպատակը՝ ողջ հայութեան ու հայրենի երկրի ազգային-պետական շահերը վտանգող ներուժ ու ներգործուն սպառնալիքների բացայայտումն ու բարձրաձայնումն է։
Որովհետեւ մեր խորին համոզմամբ ու դեռ Հայոց Պատմութեամբ նւիրականացւած բազմաթիւ օրինակների վկայութեամբ՝ արժանապատիւ, հայրենասէր ու պայքարից չյոգնող եւ ապագայի հզօր ու միացեալ Հայաստանի տեսիլքով ապրող հայն է բացելու խաւարամիտների կողմից փակւած ազգի լուսաւոր ճամբան։
Դ. Մ.
Պատմական գիտութիւնների թեկնածու
