Գիտնականներն առաջին անգամ որոշել են Ալցհէյմերի հիւանդութեամբ տառապող հիւանդի ուղեղի մոլեկուլների կառուցւածքը

Ալցհէյմերի հիւանդութեան ուսումնասիրութեամբ զբաղւող գիտնականներն առաջին անգամ որոշել են մարդու ուղեղի մոլեկուլների կառուցւածքը։

Nature ամսագրում հրապարակւած ուսումնասիրութիւնը նկարագրում է, թէ ինչպէս են գիտնականներն օգտագործել կրիոէլեկտրոնային տոմոգրաֆիան՝ օգտագործելով ֆլուորեսցենտային մանրադիտակ՝ խորապէս ուսումնասիրելու Ալցհէյմերի հիւանդութեամբ տառապող դոնորի ուղեղը:

Արդիւնքը եղել է եռաչափ քարտէզներ, որոնցում նրանք կարող էին ուղեղի ներսում դիտել սպիտակուցները՝ կեանքի մոլեկուլային կառուցողական բլոկները, որոնք միլիոն անգամ փոքր են բրնձի հատիկից: Հետազօտութիւնը դիտարկել է տկարամտութեան հետ կապւած երկու սպիտակուցներ՝ β-ամիլոիդ՝ սպիտակուց, որը ձեւաւորում է մանրադիտակային կպչուն թիթեղներ եւ տաու՝ մէկ այլ սպիտակուց, որը Ալցհէյմերի հիւանդութեան դէպքում ձեւաւորում է աննորմալ թելեր, որոնք աճում են բջիջների ներսում եւ տարածւում ամբողջ ուղեղում:

Այս ուսումնասիրութիւնը բացայայտել է տաու սպիտակուցի մոլեկուլային կառուցւածքը հիւսւածքներում, ինչպէս է դասաւորւած ամիլոիդը եւ ուղեղում այս պաթոլոգիայի հետ կապւած նոր մոլեկուլային կառուցւածքները: Դեմենցիան Մեծ Բրիտանիայում մահացութեան հիմնական պատճառն է, որի ամենատարածւած ձեւն է Ալցհէյմերի հիւանդութիւնը:

Ենթադրւում է, որ Ալցհէյմերի հիւանդութեան ժամանակ ինչպէս β-ամիլոիդային սալերը, այնպէս էլ աննորմալ տաու մանրաթելերը խաթարում են բջջային հաղորդակցութիւնը՝ յանգեցնելով ախտանիշների, ինչպիսիք են յիշողութեան կորուստը, շփոթութիւնը եւ բջիջների մահը:

Վերջին 70 տարիների ընթացքում մի քանի հազար գիտնականներ ամբողջ աշխարհում կազմել են մոլեկուլային կառուցւածքների հսկայական կատալոգ, որոնցից իւրաքանչիւրն աշխատում է սպիտակուցների վրայ՝ մեկուսացւած փորձանոթում: Այնուամենայնիւ, վաղուց յայտնի է, որ կենսաբանութեան մէջ գործառոյթների մեծ մասը բազմաթիւ տարբեր սպիտակուցների փոխազդեցութեան արդիւնք է: Այս հետազօտութիւնը կառուցւածքային կենսաբանների նոր ջանքերի մի մասն է՝ ուսումնասիրելու սպիտակուցներն անմիջապէս բջիջներում եւ հիւսւածքներում, նրանց բնական միջավայրում, եւ թէ ինչպէս են սպիտակուցները համագործակցում եւ ազդում միմեանց վրայ, յատկապէս հիւանդ մարդու մարմնում:

News.am