Սեւ խոռոչների տեղեկատւական պարադոքսը. Քւանտային կորելացիաները կարող են լուծել Սթիւեն Հոքինգի յայտնաբերած պարադոքսը
«ԱԼԻՔ» – Կալիֆորնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտի գիտնականները նոր հայեացք են առաջարկել սեւ խոռոչների տեղեկատւական պարադոքսին` կապելով այն տարածութիւն-ժամանակի կառուցւածքի քւանտային յարաբերակցութեան հետ: Նոր փաստաթուղթը, որը հրապարակւել է arXiv պորտալում, ենթադրում է, որ սեւ խոռոչի կողմից կլանւած տեղեկատւութիւնը կարող է նուրբ հետք թողնել գրաւիտացիոն ալիքներում:
Հոքինգի տեղեկատւկան պարադոքսը
Սեւ խոռոչի տեղեկատւական պարադոքս անունով յայտնի խնդիրը ձեւակերպւել է Սթիւեն Հոքինգի կողմից։ Սեւ խոռոչներն արձակում են այսպէս կոչւած Հոքինգի ճառագայթում, քանի որ աստիճանաբար կորցնում են զանգւածը եւ գոլորշիանում: Այնուամենայնիւ, այս ճառագայթումը չի պարունակում տեղեկատւութիւն կլանւած նիւթի մասին: Եթէ սեւ խոռոչն ամբողջութեամբ անհետանում է, հակասութիւն է առաջանում քւանտային մեխանիկայի օրէնքների հետ, որոնց համաձայն տեղեկատւութիւնը չի կարող ոչնչացւել։
Նոր վարկած՝ «ոչ բռնի ոչ տեղայնութիւն»
Հետազօտողները դիմել են մի տեսութեան, որը ենթադրում է, որ քւանտային խճճւածութիւնը կապում է տարածական ժամանակի տարրերը սեւ խոռոչի իրադարձութիւնների հորիզոնի ներսում եւ դրսում: Արդիւնքում, սեւ խոռոչի կողմից կլանւած տեղեկատւութիւնը կարող է պահպանւել որպէս տիեզերական ժամանակի կառուցւածքի փոքր փոփոխութիւններ:
Իրենց աշխատանքում գիտնականները նշել են, որ այս փոփոխութիւնները կամ խանգարումները կարող են ստեղծել իւրայատուկ ազդանշաններ գրաւիտացիոն ալիքներում, որոնք առաջանում են սեւ խոռոչների միաձուլման արդիւնքում:
Դիտարկումների ապագան
Ժամանակակից գրաւիտացիոն ալիքների դետեկտորները, ինչպիսիք են LIGO-ն եւ Virgo-ն, դեռեւս բաւականաչափ զգայուն չեն այս ազդանշանները յայտնաբերելու համար: Այնուամենայնիւ, նոր սերնդի սարքերը, որոնք կը յայտնւեն առաջիկայ տասնամեակների ընթացքում, կարող են հաստատել այս վարկածը:
Եթէ այդ հետքերը իսկապէս գտնւեն, դա կարող է լինել Հոքինգի առաջարկած պարադոքսի լուծման բանալին։ Աւելին, սա նոր հեռանկարներ կը բացի քւանտային ոչ տեղայնութեան, տարածութեան ժամանակի կառուցւածքի եւ սեւ խոռոչների բնոյթի ուսումնասիրութեան մէջ:
Այսպիսով, քւանտային յարաբերակցութիւնները կարող են ոչ միայն լուծել ժամանակակից աստղաֆիզիկայի գլխաւոր առեղծւածներից մէկը, այլեւ հիմք դառնալ գրաւիտացիայի քւանտային տեսութեան հիմնարար յայտնագործութիւնների համար։
