Գիտնականները պարզել են այն տարիքը, երբ դեռահասներն աւելի յաճախ են սկսում ծխել
Իւրաքանչիւր երկրորդ դեռահասը առաջին ծխախոտը ծխել է 11-13 տարեկանում։ Այսպիսի եզրակացութեան են եկել Սարատովի պետական բժշկական համալսարանի գիտնականները աւագ դասարանցիների վարքային առանձնայատկութիւնների ակնթարթային համալիր Հետազօտութեան ընթացքում, որին մասնակցել է 15-17 տարեկան 1300 մարդ։ Հետազօտութեան բաժիններից մէկը նւիրւած էր ծխախոտ ծխելու տարածւածութեան բնութագրերին եւ յաճախակիութեանը։
Ինչպէս «ՌԻԱ Նովոստի»-ին պատմել է Սարատովի պետական բժշկական համալսարանի ընդհանուր հիգիենայի եւ էկոլոգիայի ամբիոնի պրոֆեսոր Իւլիա Ելիսէեւան, չնայած այն հանգամանքին, որ ծխել սկսելու տարիքը տարբեր է եղել, տղաները առաջին անգամ ծխախոտ ծխել փորձում են միջինը 10,9 (պլիւս/մինուս 1.3 տարի) տարեկանում, իսկ աղջիկները՝ 12,7 (պլիւս/մինուս 1.8 տարի):
Բացի այդ, ուսումնասիրութիւնը ցոյց է տւել, որ այս տարիքում աւագ դպրոցի աշակերտների 56 տոկոսը փորձել է ծխել:
«Աւագ դպրոցներում ծխախոտի ծխելու կանխարգելման վրայ աշխատելը շատ ուշ է։ Տեղին է սկզբում խօսել այս մասին»,- նշել է պրոֆեսորը։
Ելիսէեւայի խօսքով՝ պէտք է ուշադրութիւն դարձնել վաղ ծխելու անուղղակի պատճառներին։ Այս վնասակար սովորութեան ձեւաւորման վրայ էական ազդեցութիւն ունեն ընտանիքի ծխողները։ Ինչպէս ցոյց է տւել հետազօտութիւնը, դա ամենից յաճախ վերաբերում է հայրերին. որդիները նրանց օրինակին յետեւում են դէպքերի 39,7 տոկոսում, իսկ աղջիկները՝ 36,2%։
«Երեխաների եւ դեռահասների համար սովորական է մտերիմ մարդկանց կրկնօրինակելը, յատկապէս հօրը, եթէ նա հեղինակաւոր դիրք է զբաղեցնում ընտանիքում»,- աւելացրել է պրոֆեսորը։ Միաժամանակ նա յորդորել է ծնողներին երեխաներին սովորեցնել հրաժարւելու արւեստը։ «Երեխան չպէտք է վախենայ «ոչ» ասելուց, երբ առաջարկւում է առաջին ծխախոտը։ Նա պէտք է կարողանայ հիմնաւորել իր մերժումը. օրինակ՝ «Ես չեմ ուզում ծխել ոչ այն պատճառով, որ ես մայրիկի տղայ եմ, պարզապէս չեմ ուզում դեղին ատամներ ունենալ»,- նշել է պրոֆեսորը։
Հորնի հարցաշարի օգտագործմամբ դեռահասների մօտ ծխելու վարքագծի ուսումնասիրութիւնը ցոյց է տւել, որ մեծամասնութեանը բնորոշ է «աջակցութեան» տեսակը, որի դէպքում ծխախոտը դառնում է մի տեսակ փրկութիւն անհանգիստ իրավիճակներում՝ օգնելով նւազեցնել ստրեսի մակարդակը, յաղթահարել նեարդայնութիւնը եւ շփոթմունքը:
Երկրորդ ամենատարածւած տեսակը «թուլանալն» է, որը թոյլ է տալիս «յաւելեալ հաճոյք» ստանալ ծխախոտից։
Ֆագերստրեմի թեստի արդիւնքները Սարատովի գիտնականներին թոյլ են տւել պարզել, որ 15-17 տարեկան հետազօտւած ծխող դեռահասների մեծամասնութիւնը թոյլ կախւածութիւն ունի նիկոտինից։
«Միեւնոյն ժամանակ, ոչ թէ աւանդական, այլ էլեկտրոնային սիգարետներ ծխելը, որոնք գրաւում են երիտասարդներին իրենց անուշաբոյրութեամբ եւ իբր անվտանգութեամբ, աւելի տարածւած է դառնում աւագ դպրոցի աշակերտների շրջանում: Սակայն էլեկտրոնային ծխախոտները պարունակում են բազմաթիւ վնասակար քիմիական նիւթեր: Ինչպէս ծխախոտի անալոգները, դրանք արտանետում են թունաւոր նիւթեր»,- ընդգծել է Ելիսէեւան։