Բենիամին Մատթէոսեան. «Փաշինեանը ՌԴ-ն չկտրեց «Հիւսիս-հարաւ» նախագծից, այլ միայն շրջափակման մէջ թողեց ՀՀ-ն»

«ԱԼԻՔ» – Քաղաքագէտ Բենիամին Մատթէոսեանն Alpha News-ի եթերում «Վերնագիր» հեղինակային հաղորդման ընթացքում ներկայացրել է թեմայի շուրջ մասնագիտական վերլուծութիւն, որում մասնաւորապէս ասւում է.

«Որպէսզի Հայաստանը կարողանար իրականացնել «Խաղաղութեան խաչմերուկ» նախագիծը, որպէսզի դառնար տարածաշրջանային խոշոր տրանսպորտային եւ լոգիստիկ ՀԱԲ, Հայաստանի Հանրապետութիւնը պէտք է ներգրաււէր «Հիւսիս-հարաւ» նախագծում։ Այս նախագծին Հայաստանի մասնակցութեան հետ կապւած խնդիրներ կային նաեւ մինչեւ 2018 թւականը, քանի որ «Հիւսիս-հարաւ» ծրագրի հայկական հատւածի կառուցումը պարզապէս վերածւեց «կոռուպցիայի անյատակ տակառի» ու դա նման էր նախաձեռնութեան միտումնաւոր սաբոտաժի։

Իրավիճակը չի փոխւել 2018-ից յետոյ, եւ 2024 թւականին կարող ենք արձանագրել, որ 2020-ի պատերազմը, 2022-ին Արցախի յանձնումը, 2023-ին Արցախում էթնիկ զտումները Ռուսաստանի Դաշնութիւնը եւ Չինաստանը «Հիւսիս-հարաւ» ծրագրից կտրելու ծրագրի մի մասն էին: Ծրագիր, որը վերջերս մեկնաբանեց Միացեալ Նահանգների պետքարտուղարի տեղակալ Ջէյմս Օ’Բրայէնը, ով անդրադարձաւ Չինաստանի եւ Ռուսաստանի Դաշնութեան՝ Հայաստանի տարածքով անցնող «Հիւսիս-հարաւ» հաղորդակցութիւնից օգտւելու հնարաւորութեան բացակայութեան կարեւորութեանը։

Հայաստանի իշխանութիւնները (ինչպէս 2008թ. Միխէյիլ Սահակաշւիլին), իրականացնելով Ռուսաստանի Դաշնութեան դէմ ուղղւած քաղաքական նախագիծ, իրենց համար պատրւակ յօրինեցին եւ յայտարարեցին, որ «բոլոր անախորժութիւնների պատճառն այն է, որ Ռուսաստանի Դաշնութիւնը հեռանում է տարածաշրջանից»։

Բայց Մոսկւան իրօ՞ք հեռանում է:

Մոսկւայում Իրանի դեսպան Քազեմ Ջալալին յայտարարել է, որ Ռուսաստանն ու Իրանը շուտով կը ստորագրեն համապարփակ ռազմավարական գործընկերութեան համաձայնագիր։ Աւելին, նա նշել է, որ առաջիկայ վեց ամսում Իրանում կը սկսեն գործել ՄԻՐ վճարային համակարգի ռուսական քարտերը։

Աւելի վաղ ՌԴ կառավարութեան փոխվարչապետ Ալեքսանդր Նովակն իր հերթին յայտարարել էր, որ «Հիւսիս-հարաւ» նախագծի շրջանակներում իրանցի գործընկերների հետ պայմանաւորւածութիւն է ձեռք բերւել իրանական Աստարա եւ Ռաշտ քաղաքների միջեւ երկաթուղու բացակայող հատւածի (162 կմ) շինարարութեան աւարտի շուրջ։

«Միջանցքը («Հիւսիս-հարաւ» միջազգային տրանսպորտային միջանցքը -ԽՄԲ.) ներառում է 3 ուղղութիւն՝ արեւմտեան՝ Կասպից ծովի արեւմտեան ափով Ադրբեջանով, արեւելեան՝ արեւելեան երկայնքով, տրանսկասպից՝ Կասպից ծովով»,-նշել է ռուս պաշտօնեան։

Սա իր հերթին նշանակում է, որ Փաշինեւանը եւ «կոլեկտիւ Օ’Բրայէնը» ՌԴ-ն «չպոկեցին» «Հիւսիս-հարաւ» նախագծից, այլ՝ միայն շրջափակման մէջ թողեցին Հայաստանը։ Քանի որ եթէ նախագիծը աշխատի եւ շրջանցի ՀՀ-ն, սա եւս մէկ անգամ կը հաստատի այն թեզը, որ մենք բազմիցս բարձրաձայնել ենք՝ Փաշինեանի «Խաղաղութեան խաչմերուկ» նախագիծն իրականում «Փաշինեանի փակուղին» է։ Արժէ՞ր արդեօք Արցախում զոհաբերել հայկական երկրորդ պետականութիւնը՝ վտանգելով բուն Հայաստանի գոյութիւնը՝ ՌԴ-ին «տարածաշրջանից դուրս քշելու» համար, չնայած այն հանգամանքին, որ Ռուսաստանը ոչ միայն չհեռացաւ, այլեւ՝ դիւերսիֆիկացրեց իր ներկայութիւնը։

Մտածէ՛ք այդ մասին…»։