Արա Պօղոսեան. «Թուրքիայի այս ծրագիրը ի վերջոյ՝ երկարաժամկէտ հեռանկարում, հանգեցնելու է Հայաստանի ինքնիշխանութեան կորստին»
«ԱԼԻՔ» – «Ի՞նչ է ուզում անել Թուրքիան, որպէսզի իր պանթուրքիստական խելացնոր գաղափարն իրագործի»: Ֆէյսբուքեան իր էջում գրել է քաղաքագէտ Արա Պօղոսեանը, եւ շարունակել.
«Ուրեմն՝ դեռեւս նախկին ԱԳ նախարար Ահմեդ Դաւութօղլուն տւել էր Թուրքիայի ռազմավարական խորութեան գաղափարը, որով մերձաւոր տարածաշրջանային գօտին ներառում էր Հարաւային Կովկասը, Բալկանները, Մերձաւոր Արեւելքը, եւ Միջերկրածովեան-Էգէեան գօտին։ Բալկանեան տարածաշրջանում Թուրքիայի գլոբալ ռազմավարութեան իրագործման բանալին Կոզովօն էր, Հարաւային Կովկասում՝ Լեռնային Ղարաբաղը, Մերձաւոր Արեւելքում՝ Սիրիան, Միջերկրածովեան-Էգէեան գօտում՝ Կիպրոսը։ Եւ ուրեմն՝ Սիրիայի, Կոզովոյի եւ Լեռնային Ղարաբաղի հարցերը լուծելուց յետոյ մնում է Կիպրոսի հարցը, որից յետոյ Թուրքիան այլեւս դուրս կը գայ դէպի Բալկաններ եւ Կենտրոնական Ասիա։
Բալկաններում նախկին հակաթուրքականութիւնը գրեթէ յաղթահարւած է, անգամ Բուլղարիան, որը աւանդաբար հակաթուրքական պետութիւն էր, արդէն տեղի թուրքական համայնքը նոյնիսկ քաղաքական ասպարէզ է ներխուժել, երկրի առաջատար կուսակցութիւններից մէկը հէնց թուրքական կուսակցութիւն է։ Հարաւային Կովկասում Լեռնային Ղարաբաղի օկուպացիայից յետոյ Հայաստանի տարածաշրջանային դերը դարձել է սահմանափակ, քաղաքական եւ ռազմական հնարաւորութիւնների նւազումը, երկրի իշխանութիւնների պարտւողական քաղաքականութիւնը կատարեալ պայմաններ են ստեղծում թուրքական ազդեցութեան հաստատման եւ Հայաստանին դէպի թուրքական ճամբար կլանելու համար։
Գործող իշխանութիւնները՝ պարտութիւնից յետոյ պարտւողականութեան բարդոյթով հակւած են ամէն գնով ստանալու խաղաղութեան փաստաթուղթ, ինչը հնարաւորութիւն է թուրքական ռազմավարական պլանաւորման համար՝ «չար ու բարի» ոստիկանների դերով Հայաստանին տանելու դէպի իրենց ռազմավարական ուղեծիր, «փափուկ ուժով» ձեռք գցելու Հայաստանի ռազմավարական կապուղիներն ու տնտեսական արտերիաները կապելով Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ՝ ստանալ երկարաժամկէտ իշխանութիւն Հայաստանի տնտեսական եւ քաղաքական համակարգի վրայ։
Սակայն Թուրքիայի այս հաշւարկը հիանալի կաշխատէր երկու-երեք տարի առաջւայ միջազգային յարաբերութիւնների պայմաններում, իսկ այսօր տարածաշրջանում Թուրքիան այլեւս միայնակ չէ, մրցակցութիւնը այլեւս Թուրքիա-Ռուսաստան տիրոյթում չէ։ Տարածաշրջանում այսօր հետաքրքրութիւն են հաստատել Չինաստանը, Հնդկաստանը, ակտիւացել է Իրանը, միւս կողմից՝ Ֆրանսիան եւ ԵՄ-ը, ԱՄՆ քաղաքականութիւնն էլ այս պահին յստակ չէ։ Հետեւաբար Թուրքիային սպասւում է երկար ու դժւար մրցակցութիւն տարածաշրջանում, որտեղ Հայաստանին «ստանալու» համար Թուրքիայի համար ամենաիրատեսական տարբերակը մնում է «փափուկ ուժի», իշխանութիւններին շանտաժի միջոցով կամ այլ ոչ ռազմական ուղիներով ներքաշել իր ազդեցութեան տիրոյթ։ Ի դէպ՝ առայժմ բաւականին յաջող։
Թուրքիայի այս ծրագիրը ի վերջոյ՝ երկարաժամկէտ հեռանկարում, հանգեցնելու է Հայաստանի ինքնիշխանութեան կորստին։
Հնարաւո՞ր է խուսափել սրանից։ Բնականաբար հնարաւոր է, բայց այդ դէպքում Հայաստանը պէտք է ունենայ որոշակի որակներ ունեցող, լայնախոհ իշխող էլիտաների, որոնք լաւագոյնս կօգտագործեն արտաքին հանգամանքները Հայաստանի ինքնիշխանութիւնը ամրապնդելու եւ արդիւնաւէտ բազմակողմ յարաբերութիւններ ստեղծելու համար»։
