ԳԱԳԻԿ ՅՈՎՍԷՓԵԱՆ
Եւ այսպէս, Փաշինեանը մեկնում է Վաշինգտոն՝ Ալիեւի եւ Թրամփի հետ եռակողմ հանդիպման համար։
Այս հանդիպման մասին տեղեկատւութիւնը լրատւամիջոցներին է հասել Պետդեպարտամենտի կողմից հաւատարմագրւած ադրբեջանցի լրագրողի միջոցով։ Հայաստանի իշխանութիւնները երկար ժամանակ տատանւում էին՝ փորձելով խուսափել մեկնաբանութիւններից. ՀՀ հասարակայնութեան հետ կապերի վարչութիւնը երեքշաբթի օրը յայտարարել է, որ չի կարող ո՛չ հաստատել, ո՛չ էլ հերքել Փաշինեանի ԱՄՆ կատարելիք այցի մասին տեղեկատւութիւնը։ Սակայն լուրը լայնօրէն քննարկւել է մամուլում եւ սոցիալական ցանցերում, իսկ չորեքշաբթի օրը Հայաստանի կառավարութիւնը ստիպւած է եղել հաստատել տեղեկատւութիւնը։
Հետաքրքիր ժամանակներ են եկել. հայ հասարակութիւնը վճռորոշ իրադարձութիւնների մասին իմանում է ադրբեջանցի լրագրողներից։
Գալիք հանդիպման մանրամասները մեզ հասնում են ներքին տեղեկատւութեան եւ անյայտ աղբիւրներից ստացւած հաղորդագրութիւնների տեսքով։ The Washington Post-ը, յղում անելով Սպիտակ Տան ինչ-որ ներկայացուցիչների, ենթադրում է, որ ուրբաթ օրը տեղի կունենայ «խաղաղութեան համաձայնագրի» ստորագրում։ Իսկ Middle East Eye-ը, հիմնւելով իր տարածաշրջանային աղբիւրների վրայ, յայտնում է, որ հանդիպման ժամանակ Հայաստանը եւ Ադրբեջանը կը ստորագրեն ընդամէնը «փոխըմբռնման յուշագիր»։ «Ժողովուրդ» օրաթերթը, յղում անելով Հայաստանի իշխանութիւնների ներքին տեղեկատւութեանը, ամփոփում է․ Վաշինգտոնում Թրամփի եւ Ալիեւի հետ հանդիպման ժամանակ, Փաշինեանը կը ստորագրի մի փաստաթուղթ, որը ցանկացած դէպքում կը ներկայացւի որպէս «պատմական առաջընթաց»։
Ե՛ւ Փաշինեանը, ե՛ւ Թրամփը շատ ուժեղ դրդապատճառ ունեն նման փաստաթուղթ ստորագրելու՝ նրանք համաձայն են այս հարցում։ Աւելին, ե՛ւ երկրորդի, ե՛ւ առաջինի համար Հայաստանի ազգային շահերը այստեղ առաջնահերթութիւն չեն։ Փաշինեանը յուսահատօրէն կարիք ունի Ալիեւի հետ «Քաղաքացիական պայմանագրի» նախընտրական քարոզարշաւի համար ստորագրել գոնէ որեւէ թուղթ խաղաղութեան մասին։ Իսկ Թրամփը, որը Ուկրաինայում խաղաղապահ ջանքերի ձախողումից յետոյ ցանկանում է իրեն մխիթարել Նոբէլեան մրցանակով, նոյնքան շահագրգռւած է ինչ-որ մէկի եւ ինչ-որ մէկի միջեւ որեւէ խաղաղութեան համաձայնագրի արագ եւ գեղեցիկ ստորագրմամբ՝ եւ ցանկալի է՝ առանց խորանալու այնպիսի ձանձրալի մանրամասների մէջ, ինչպիսիք են Հայաստանի ազգային շահերը եւ հայերի սպասումները։
Այս ուրախ խմբակում միայն Ալիեւն է մտածում ազգային շահերի մասին՝ ցաւօք, ոչ հայկական, այլ ճիշտ հակառակը։ Օգտւելով իր գործընկերների թէժ ցանկութիւնից՝ ունենալ ստորագրւած փաստաթուղթ, Ալիեւը կը կարողանայ Ադրբեջանի համար ապահովել այնպիսի պայմաններ, որոնք այլ իրավիճակում նոյնիսկ ամէն ինչին համաձայն Փաշինեանը կմերժեր։
Ամենայն հաւանականութեամբ, Ադրբեջանի առաջնորդը կը կարողանայ առաջ տանել Զանգեզուրի միջանցքի հարցը՝ որպէս արտատարածքային գօտի (այսինքն՝ ադրբեջանական տարածքային գիծ, որը անցնում է հայկական հողերով), իսկ ամերիկացի մասնագէտները կօգնեն Փաշինեանին ձեւակերպումներով, որպէսզի իր ձախողումը քաղաքացիներին ներկայացնի որպէս դիւանագիտական յաջողութիւն։
Ամենացաւալին այն է, որ ոչ ոքի մտքով անգամ չի անցնի հայ հասարակութեանը տեղեկացնել, թէ բանակցութիւնների արդիւնքում ինչ գործընթացներ են սկսւելու։ Մեզ կը պատմեն ԱՄՆ-ի աջակցութիւնից, այն երաշխիքներից, որոնք պատրաստ են տալ Հայաստանին, եւ այն մասին, որ Ամերիկան ներկայութիւն կունենայ տարածաշրջանում։ Իսկ հետագայում մենք կը տեսնենք, որ ԱՄՆ-ի ներկայութիւնը նոյնն է, ինչ նախկինում՝ Թուրքիայի միջոցով, ՆԱՏՕ-ի ներկայացուցչի։ Իսկ թէ ում օգտին է Թուրքիան լուծելու Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ վէճերը՝ դա արդէն նախապէս պարզ է։ Միեւնոյն ժամանակ, նա յղում է անելու ԱՄՆ-ին՝ հեղինակութեան, որի հետ չես վիճի։
Ի՞նչ կարելի է ասել։ Մինչ Հայաստանի ճակատագիրը որոշւում է դրսերում՝ ԱՄՆ-ում, Թուրքիայում կամ այլուր, մենք միշտ ստիպւած ենք լինելու զիջել օտար շահերի համար եւ միայն հետագայում իմանալ, թէ ինչ են որոշել մեր փոխարէն։ Պէտք է հասնել նրան, որ Հայաստանի ճակատագիրը որոշւի հէնց Հայաստանում։
Yereva.today
