Վարդան Օսկանեան. «Յետփաշինեանեան ՀՀ-ում, ես կասկած չունեմ, որ արցախցիների վերադարձի իրաւունքը կը վերադառնայ բանակցային սեղան՝ միջազգային դերակատարների լիարժէք աջակցութեամբ»
«ԱԼԻՔ» – «Ստրասբուրգում Նիկոլ Փաշինեանը կրկին փորձեց փակել Արցախի հարցը՝ յայտարարելով, որ վերադարձի հարցը «փակւած է», «իրատեսական չէ» եւ որ այն բարձրացնողները խափանում են խաղաղութեան գործընթացը։ Սա ոչ միայն շահամոլ դիրքորոշում է, այլեւ վտանգաւոր խեղաթիւրում իրականութեան»: Այս մասին ֆէյսբուքեան իր էջում գրել է ՀՀ նախկին ԱԳ նախարար Վարդան Օսկանեանը:
«Մեղմ ասած, մի քանի օր առաջ ԱՄՆ վարչակազմը պաշտօնապէս հաստատեց, որ Արցախի հայերի վերադարձի իրաւունքը առանցքային է ցանկացած արդար լուծման համար՝ միաժամանակ ընդգծելով նաեւ հայ քաղաքական բանտարկեալների ազատ արձակման եւ մշակութային ժառանգութեան պահպանութեան կարեւորութիւնը։ Վաշինգտոնի յայտարարութիւնը արձանագրեց պարզ մի ճշմարտութիւն․ առանց վերադարձի չի կարող լինել կայուն խաղաղութիւն։ Այս փաստը մերժելը նշանակում է ժխտել այն իրականութիւնը, որը ԱՄՆ-ն արդէն գրաւոր արձանագրել է։
Փաշինեանի մտահոգութիւնը երկակի է։ Նախ՝ այնքան խորը եւ լայն է գնացել զիջումների ու խոստումների մէջ Ադրբեջանի հանդէպ, որ այլեւս իրեն անհնար է թւում հարցը վերկանդանացնելու։ Երկրորդ՝ նա վախենում է, որ եթէ վերադարձի իրաւունքը մտնի բանակցութիւնների օրակարգ, կարող է հետաձգել «խաղաղութեան պայմանագրի» ստորագրումը, որը նա յոյս ունի շահարկել առաջիկայ ընտրութիւններում։ Այլ խօսքով՝ մէկ մարդու սխալներն ու քաղաքական գոյատեւումը դրւում են մի ամբողջ ժողովրդի իրաւունքներից վեր։ Սակայն իրական խաղաղութիւնը չի կարող վերածւել նախընտրական կարգախօսի եւ չի կարող կառուցւել էթնիկ զտումների հիման վրայ։
Միջազգային աջակցութիւնը վերադարձի իրաւունքի նկատմամբ անկասելի է։ Արդարադատութեան միջազգային դատարանը արդէն պարտաւորեցրել է Ադրբեջանին ապահովել տեղահանւածների անվտանգ ու անարգել վերադարձը։ Եւրոպական խորհրդարանը, Ֆրանսիան, Բելգիան եւ Շւէյցարիան եւս վերահաստատել են նոյն սկզբունքը։ Հիմնական դերակատար երկրների օրէնսդիրներն ու կառավարութիւնները յստակ ասում են․ խաղաղութիւնը չի կարող կայուն լինել, եթէ այն օրինականացնում է բնիկ ժողովրդի վերացումը։
Հարցը փակւած չէ։ Այն ապրում է միջազգային իրաւունքով, դիւանագիտական բանաձեւերով եւ բոլոր նրանց մօտ, ովքեր ցանկանում են իսկական խաղաղութիւն ու արդարութիւն։
Յետփաշինեանեան Հայաստանում ես կասկած չունեմ, որ վերադարձի իրաւունքը կը վերադառնայ բանակցային սեղան՝ միջազգային դերակատարների լիարժէք աջակցութեամբ։ Բոլորը հասկանում են․ կայուն խաղաղութիւնը միայն այն օրը կը գայ, երբ Արցախի հայերը կարողանան վերադառնալ իրենց տները՝ անվտանգութեան եւ արժանապատւութեան պայմաններում»,- գրել է նա:
