Նիկոլ Փաշինեանին եւ բոլոր արցախատեացներին
ՍՏԵՓԱՆ ՀԱՍԱՆ-ՋԱԼԱԼԵԱՆ
Քաղաքագէտ
Հայաստանի Հանրապետութեան Ազգային ժողովը բացառապէս Ազգային ժողովի «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցութեան 63 պատգամաւորների եւ խմբակցութիւններում չընդգրկւած մէկ պատգամաւորի «կողմ» քւէարկութեան արդիւնքում 2025 թ. հոկտեմբերի 2-ին ընդունել է «Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Ադրբեջանի Հանրապետութեան միջեւ խաղաղութիւն հաստատելու վերաբերեալ» Ազգային ժողովի յայտարարութիւն:
Յայտարարութեան 9-րդ կէտում արձանագրւած է. «Հայաստանի Հանրապետութեան Ազգային ժողովը՝… 9. կոչ է անում Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Ադրբեջանի Հանրապետութեան հանրային, քաղաքական, փորձագիտական, գիտական, մշակութային շրջանակներին՝ ձեռնպահ մնալ կոնֆլիկտը խորհրդանշող եւ/կամ այն վերաձեւակերպելուն կամ բորբոքելուն ուղղւած խօսոյթներից եւ գործողութիւններից, հաստատւած խաղաղութեան յարատեւութիւնն ու յուսալիութիւնը յանուն Հարաւային Կովկասի բարգաւաճման երաշխաւորելու համար:»:
Որպէս Ադրբեջան-Արցախ չկարգաւորւած հակամարտութեան ուսումնասիրութեամբ զբաղւող մասնագէտ՝ հիմք ընդունելով՝
- ՄԱԿ-ի Գլխաւոր Ասամբլեայի կողմից 1948 թւականի դեկտեմբերի 10-ին ընդունւած «Մարդու իրաւունքների համընդհանուր հռչակագրի» 19-րդ յօդւածը, ըստ որի՝ «Իւրաքանչիւր ոք ունի համոզմունքների ազատութեան եւ դրանք անկաշկանդ արտայայտելու իրաւունք, այդ իրաւունքը ներառում է իր համոզմունքներին հաւատարիմ մնալու ազատութիւնը եւ ցանկացած միջոցներով ու պետական սահմաններից անկախ իրազեկում եւ գաղափարներ որոնելու, ստանալու եւ տարածելու ազատութիւնը:»,
- ՄԱԿ-ի Գլխաւոր Ասամբլեայի կողմից 1966 թւականի դեկտեմբերի 16-ին ընդունւած «Քաղաքացիական եւ քաղաքական իրաւունքների մասին» միջազգային դաշնագրի 19-րդ յօդւածի 1-ին եւ 2-րդ մասերը, ըստ որոնց՝ « Իւրաքանչիւր մարդ իրաւունք ունի անարգել կերպով հաւատարիմ մնալ իր կարծիքներին: 2. Իւրաքանչիւր մարդ ունի իր կարծիքն ազատ արտայայտելու իրաւունք. այդ իրաւունքն ընդգրկում է, անկախ պետական սահմաններից, բանաւոր, գրաւոր կամ մամուլի միջոցով կամ էլ գեղարւեստական ձեւով արտայայտւած կամ մի այլ ձեւով սեփական ընտրութեամբ ամէն տեսակի ինֆորմացիա ու գաղափարներ որոնելու, ստանալու եւ տարածելու ազատութիւնը:»,
- ՀՀ Սահմանադրութեան 42-րդ յօդւածի 1-ին մասը, ըստ որի՝ « Իւրաքանչիւր ոք ունի իր կարծիքն ազատ արտայայտելու իրաւունք: Այս իրաւունքը ներառում է սեփական կարծիք ունենալու, ինչպէս նաեւ առանց պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների միջամտութեան եւ անկախ պետական սահմաններից` տեղեկատւութեան որեւէ միջոցով տեղեկութիւններ ու գաղափարներ փնտրելու, ստանալու եւ տարածելու ազատութիւնը»:
Յայտարարում եմ, որ ի գիտութիւն Արցախի Հանրապետութիւնն օկուպանտ, ցեղասպան, արհեստածին, կեղծ կազմաւորման՝ Ադբեջանի մաս ճանաչած Նիկոլ Փաշինեանի եւ բոլոր արցախատեացների գիտականօրէն զբաղւել եւ շարունակելու եմ զբաղւել Ադրբեջան-Արցախ չկարգաւորւած կոնֆլիկտի ուսումնասիրութեամբ, այն կարգաւորելու ուղիների մշակմամբ եւ այդ ուսումնասիրութեան արդիւքները հասանելի ու հնարաւոր միջոցներով հանրահռչակմամբ:
Նիկոլ Փաշինեանը, լիազօրւած չլինելով Արցախի Հանրապետութեան ժողովրդի կամքով ձեւաւորւած Արցախի Հանրապետութեան վարչակազմի կողմից, չունենալով իրաւունք՝ այդուհանդերձ, 2020 թ. նոյեմբերի 9-ին ստորագրել է ազատագրւած եւ Արցախի Հանրապետութեան սահմանադրօրէն ամրագրւած տարածքներն օկուպանտ Ադրբեջանին յանձնելու մասին փաստաթուղթ: Նման իրաւունք չունենալու մասին յայտարարել է հէնց ինքը՝ Նիկոլ Փաշինեանը, 2018 եւ 2019 թւականներին Ստեփանակերտում, Երեւանում եւ Մոսկւայում:
Աւելին, 2023 թ. մայիսի 22-ին Երեւանում հրաւիրած մամուլի ասուլիսի ժամանակ պատասխանելով այն հարցին, թէ երբ Հայաստանը յայտարարել է, որ ճանաչում է Ադրբեջանի 86.600 կմ2 տարածքային ամբողջականութիւնը, դա ներառո՞ւմ է Արցախի Հանրապետութիւնը, թէ՞ ոչ, Նիկոլ Փաշինեանը, մասնաւորաբար, յայտարարել է. «86.600 քառակուսի կիլոմետրը ներառում է նաեւ Լեռնային Ղարաբաղը…»:
Չկայ եւ չի կարող լինել որեւէ պատճառաբանութիւն, որը կարող է բերւել քաղաքական, պատմական, հոգեւոր-մշակութային եւ մի շարք այլ առումներով առնւազն երեքհազարամեայ մաքուր հայկական Արցախը դէօկուպացիայի չենթարկելու համար:
Արցախի ազատագրման համար կան եւ մշտապէս լինելու են անժամանցելի (վաղեմութեան ժամկէտ չունեցող) ու անհաշւելի հիմնաւորումներ:
Հայաստանի Հանրապետութեան քաղաքացիների ճնշող մեծամասնութիւնը կազմող հայ ժողովուրդն ազատւելու է ստի, կեղծիքի, տառապանքի, մահւան, դժբախտութեան, հայրենազրկման խորհրդանիշից ու համազգային ուժերի գերլարմամբ հասնելու է Արցախի Հանրապետութեան դէօկուպացիային եւ Արցախի մեր հայրենակիցների՝ տիրոջ իրաւունքով ու կարգավիճակով Արցախ վերադարձին եւ այնտեղ նրանց խաղաղ, անվտանգ ու ստեղծարար կենսագործունէութեան ապահովմանը:
