«ԱԼԻՔ» – Երէկ՝ հոկտեմբերի 5-ին, ԱԳ նախարար Սէյէդ Աբբաս Արաղչին հանդիպել է Թեհրանում հաւատարմագրւած դեսպանների, գործերի ժամանակաւոր հաւատարմատարների եւ արտասահմանեան ու միջազգային առաքելութիւնների ղեկավարների հետ:
Հանդիպմանը, Արաղչին արտասահմանեան դիւանագիտական առաքելութիւնների ներկայացուցիչներին է ներկայացրել նիւեօրքեան այցի ընթացքում արտգործ նախարարութեան պատւիրակութեան գործողութիւնների ամփոփ պատկերը եւ անդրադարձել է Իրանի միջուկային ծրագրին եւ Snapback մեխանիզմին վերաբերող վերջին զարգացումներին:
Հանդիպման աւարտից յետոյ, լրագրողների հետ զրոյցում, Արաղչին նշել է. «Պէտք է բացատրութիւններ տրւեն կայացւած որոշման հետեւանքների վերաբերեալ, որպէսզի բոլորը տեղեակ լինեն Արեւմտեան երկրների կողմից Անվտանգութեան խորհրդում ստեղծւած պայմանների եւ դրանց հետեւանքով առաջացող վտանգների մասին, այդ թւում՝ այս որոշման հետեւանքով առաջացող իրաւական եւ քաղաքական խնդիրների մասին:
Իրանի Իսլամական Հանրապետութիւնը փորձել է հասնել արդար եւ հաւասարակշռւած բանակցային լուծման, բայց հէնց արեւմտեան երկրներն էին, որ բացասաբար արձագանքեցին այդ ջանքերին՝ իրենց չափազանցւած եւ անհիմն խնդրանքների եւ պահանջների պատճառով»:
Անդրադառնալով եւրոպական եռեակի՝ Մեծ Բրիտանիայի, Ֆրանսիայի եւ Գերմանիայի ապակառուցողական գործունէութեանը, ԱԳ նախարարը շեշտել է, որ ապագայում, հնարաւոր որեւէ բանակցային լուծման մէջ Եւրոպայի դերը շատ աւելի փոքր կը լինի, քան անցեալում. «Եւրպական երեք երկրները կարծում էին, որ իրենց ձեռքում ճնշման նոր լծակ կայ եւ կարող են ճնշում գործադրել Իրանի վրայ՝ սպառնալով կիրառել այն։ Բայց հիմա, երբ նրանք դա օգտագործել են, տեսել են արդիւնքը. իրավիճակում ոչ մի փոփոխութիւն տեղի չի ունեցել եւ ոչ մի խնդիր չի լուծւել: Նրանց միակ նւաճումը դիւանագիտութեան ուղին թուլացնելն էր:
Իհարկէ, դիւանագիտութիւնը երբեք չի աւարտւում. դիւանագիտութիւնը միշտ գոյութիւն ունի։ Սակայն հարցն այն է, թէ ինչ պայմաններում, որ կողմերի հետ եւ ինչ հաւասարակշռութեան հիման վրայ այն կը շարունակւի։
Իրավիճակն այժմ բոլորովին այլ է անցեալի համեմատ։ Եւրոպական երեք երկրները ակնյայտօրէն թուլացրել են իրենց դերը դիւանագիտական գործընթացում եւ մեծ մասամբ կորցրել են իրենց հետ բանակցութիւնների արդարացումը։ Ապագայ որեւէ բանակցային լուծման դէպքում Եւրոպայի դերը շատ աւելի թոյլ կը լինի, քան անցեալում»:
Պատասխանելով ՄԱԳԱՏԷ-ի հետ համագործակցութեան մասին հարցին, Արաղչին ասել է. «Մենք համաձայնագիր ստորագրեցինք Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալութեան հետ՝ Իրանի եւ Գործակալութեան միջեւ համագործակցութեան նոր ձեւաչափի վերաբերեալ: Այս գործողութեան պատճառը նոյնպէս յստակ էր. հաշւի առնելով վերջին իրադարձութիւնները, եւ մասնաւորապէս Իրանի միջուկային օբիեկտների վրայ յարձակումը, այլեւս հնարաւոր չէր նախկին ձեւաչափով շարունակել համագործակցութիւնը Գործակալութեան հետ։ Այդ յարձակումից յետոյ առաջացած անվտանգութեան սպառնալիքների, անվտանգութեն հետ կապւած մտահոգութիւնների եւ պաշտպանական նկատառումների պատճառով անհրաժեշտ էր սահմանել համագործակցութեան նոր շրջանակ։ Գործակալութիւնը եւս նոյն կարծիքն ունէր, եւ երկու կողմերի միջեւ մի քանի փուլով բանակցութիւններ անցկացւեցին, մինչեւ այն վերջնականապէս աւարտւեց Կահիրէում եւ ստորագրւեց համաձայնագիրը։
Սակայն, ներկայ պայմաններում, Կահիրէի համաձայնագիրը այլեւս չի կարող հիմք հանդիսանալ Գործակալութեան հետ մեր համագործակցութեան համար: Իրանի նոր որոշումը՝ Գործակալութեան հետ համագործակցութիւնը շարունակելու վերաբերեալ, շուտով կը յայտարարւի: Ինչպէս ընդգծեցի Կահիրէի համաձայնագրի ստորագրումից յետոյ, Snapback մեխանիզմի ակտիւացումը փոխել է բոլոր հանգամանքները։ Ինչպէս նախկինում ռազմական յարձակումը փոխեց իրավիճակը, այնպէս էլ հիմա մենք բախւում ենք նոր հանգամանքների։ Հետեւաբար, պէտք է նոր որոշումներ կայացւեն, եւ իմ կարծիքով՝ Կահիրէի համաձայնագիրն այլեւս արդիական եւ արդիւնաւէտ չէ ներկայիս իրավիճակի համար»:
