Հայկ Դեմոյեան. ««Հայոց պատմութիւն»-ը Հայաստանի պատմութիւն անւամբ փոխարինելը քաղաքական ծրագիր է, որն ուղղորդւած է արտաքին ուժերի կողմից»

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի յայտարարութիւնից յետոյ ՀՀ Կրթութեան, գիտութեան, մշակոյթի եւ սպորտի նախարարութիւնը փոխում է «Հայոց պատմութիւն» առարկայի անւանումը։

Կառավարութիւնն առաջարկում է դպրոցական «Հայոց պատմութիւն» առարկան վերանւանել ու դարձնել «Հայաստանի պատմութիւն»։ Իրաւական նախագծերի հրապարակման միասնական կայքում արդէն հրապարակւել է որոշման նախագիծը։

Հայոց պատմութի՞ւն, թէ՞ Հայաստանի պատմութիւն. դա գիտութեան հիմնախնդիր է, ո՛չ Նիկոլ Փաշինեանը, ո՛չ ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրէասեանն իրաւասու չեն մէկ յայտարարութեամբ փոխել եղած պատկերացումները։

Tert.am-ի հետ զրոյցում նման կարծիք յայտնեց պատմական գիտութիւնների դոկտոր Հայկ Դեմոյեանը։

«Մենք ունենք գրքեր, որոնք ներկայացւում են որպէս Հայաստանի պատմութիւն եւ զուգահեռ ունենք դասագրքի վերնագիր՝ «Հայոց պատմութիւն», որի անւանումը գալիս է մեր պատմագիրներից։ Հայոց պատմութիւն ասելով նկատի չունեն պետականութեանը, հայ ժողովրդի ստեղծման պատմութիւնը։ Հիմա փոխել, թէ չփոխել այստեղ որեւէ «յեղափոխական» քայլ չպէտք է անել։ Այս հարցը պէտք է քննարկւի, նոր որոշում կայացւի, ոչ թէ չհիմնաւորւած, չկշռադատւած որոշում կայացւի, ինչպէս ընդունւած է իշխանութիւնների մօտ»,- նշեց նա։

Ըստ Դեմոյեանի, սակայն, այս ամենի տակ թաքնւած է քաղաքական ծրագիր, որն ուղղորդւած է արտաքին ուժերի կողմից։

«Նպատակն այն է, որ նման ձեւակերպումներով սահմանափակեն Հայաստանի նկատմամբ պատկերացումները եւ որեւէ ակնկալիքներ ու յաւակնութիւններ չունենան։ Սա կարող եմ դիտարկել որպէս դեռեւս չգիտակցւած հիմնարար, որը Թուրքիայի նախապայմաններից է։ Այդ նախապայմաններից մէկն էլ այն է, որ Հայաստանը պէտք է յաւակնութիւններ չունենայ, իսկ Արեւմտեան Հայաստանն էլ մոռացութեան մատնւի։ Պատմութեան անւանման փոփոխութիւնն այդ համատեքստում է դիտարկւում։ Դասագրքերի անունները փոխելով, Արարատին չնայելու հրահանգով իշխանութիւնները կատարում են այդ թելադրւած նախապայմանները։ Այս կերպ իշխանութիւնները սպասարկում են տարբեր արտաքին ուժերի կողմից թելադրւող պահանջները, որի մէջ նաեւ պատմութեան դասագրքի անւանման փոփոխութիւն է մտնում»,- իր դիտարկումները ներկայացրեց փորձագէտը։

Դեմոյեանն արձանագրեց, թէ արտաքին ուժերը պահանջում են, որ Հայաստանը պէտք է տարրալուծել՝ ինքնութեան եւ էթնիկ միատարրութեան մակարդակով։

«Փաշինեանը հետեւողականօրէն թիրախաւորում է այն հիմնասիւնները, որոնց վրայ ձեւաւորւել է հայկական ինքնութիւնը։ Իշխանութիւնը ցանկանում է, որքան հնարաւոր է մեր պատմութիւնը սահմանափակել ՀՀ-ի սահմաններից ներս, իսկ սա նշանակում է չպէտք է նայել Արարատին, որ այն մեր պատկերացումների անդին է, չպէտք է յաւակնութիւն ունենալ, սահմանափակւել միայն 29800 քառակուսի կիլոմետրով։ Հայաստանի պատմութիւնն է, ըստ Փաշինեանի, իր սիրած այդ 29800 քառ. կմ.-ն»,- նկատեց մեր զրուցակիցը։

Աւելի վաղ «Հայոց պատմութիւնը» «Հայաստանի պատմութիւն» դարձնելու մասին խօսել էր վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանը։ Վերջինս արձանագրել էր, որ «Հայոց պատմութեան» ու «Հայաստանի պատմութեան» միջեւ առկայ նրբութիւնը չի նկատում։

Իսկ «Հայոց պատմութիւն» առարկայի անւանման փոփոխութիւնը կառավարութիւնը հիմնաւորել է նրանով, որ հանրակրթական ընդհանուր պետական ծրագրով 5-6-րդ դասարաններում ներկայացւում է Հայաստանի եւ հայ ժողովրդի պատմութիւնը, մշակոյթը եւ կրօնը, աշխարհագրութիւնը, հասարակական կեանքի ոլորտները, իսկ հանրակրթութեան պետական չափորոշիչը, որպէս պարտադիր առարկայ սահմանում է «Հայոց պատմութիւն»-ը։

Ըստ ԿԳՄՍ նախարարութեան՝ որոշմամբ կը վերանան անհամապատասխանութիւնները։