Քրիստինէ Վարդանեան. «Տաւուշից գիւղեր յանձնելու դէպքում Երեւան-Թբիլիսի ճանապարհը դառնում է անօգտագործելի»

Անկլաւների հարցը օրակարգ եկան այն ժամանակ, երբ Նիկոլ Փաշինեանը յայտարարեց, որ ճանաչում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականութիւնը 86.600 քկմ. տարածքում եւ այն գիւղերը, որոնք Ադրբեջանը պահանջում է, մտնում է այդ տարածքի մէջ: Այս մասին News.am-ի հետ զրոյցում նշեց ԱԺ «Հայաստան» խմբակցութեան պատգամաւոր Քրիստինէ Վարդանեանը:

«Մենք մեզ պէտք է հարց տանք, թէ ո՞նց հասանք նրան, որ քննարկում ենք Տաւուշից կամ այլ մարզերից Ադրբեջանին գիւղեր յանձնելու հարցը, երբ ընդամէնը երկու տարի առաջ իշխող ուժի ներկայացուցիչները գրեթէ հայհոյանք էին դնում մարդու վրայ, ով ասում էր՝ այսպիսի օրակարգ կայ: Մենք պէտք է մտածենք, թէ սրանից յետոյ ինչ է սպասւում, որովհետեւ սա էլ վերջը չի:

Մենք այցելել էինք Տաւուշ, եւ ես կարող եմ արձանագրել երկու տարւայ ընթացքում հանրային տրամադրութիւնների փոփոխութիւնը: Եթէ 2021-ին մարդիկ ուղղակի չէին հաւատում, որ Տաւուշից կարող է գիւղերի յանձնման օրակարգ լինել եւ շատ կտրուկ հասարակական, քաղաքական գործիչներին ու լրագրողներին արձագանգում էին, որ դա թշնամական օրակարգի տարածում է, հիմա Տաւուշում չի քննարկւում՝ ճիշտ է գիւղերի յանձնման թեման, թէ ճիշտ չէ, հիմա քննարկւում, թէ ոնց պէտք է պաշտպանենք այդ գիւղերը:

Այսինքն մարդիկ մնացել են առանց պետութեան: Պետութիւնը ոչ միայն բացակայում է, այլ պետութեան ներկայացուցիչները գնում, պայմանաւորւում են յանձնելու մասին: Տաւուշի բնակչութեան քննարկման առարկան այն է, թէ ոնց են պաշտպանւելու, մտածում են խրամատաւորւելու մասին»,-ասաց նա:

Ընդդիմադիր պատգամաւորը նկատեց, որ հանրութիւնը չի պատկերացնում, թէ ինչ է նշանակում Տաւուշից գիւղեր յանձնելը. «Մենք Տաւուշ էինք մեկնել, որպէսզի հնարաւորինս բացատրենք, թէ դա ինչի կարող է յանգեցնել Տաւուշից եւ այլ մարզերից գիւղերի յանձնումը: Մեր հանրութիւնը պէտք է իմանայ, որ եթէ Տաւուշից գիւղեր են յանձնւում եւ այդտեղ տեղակայւում են ադրբեջանցիներ, ինչպէս օրինակ, Գորիս-Կապան ճանապարհին, դա կազմաքանդում է մեր ամենակահաւորւած առաջնագիծը: 3-րդ պաշտպանական շրջանը մեր ամենապաշտպանւած շրջաններից մէկն է եւ այդ առաջնագծի շնորհիւ է, որ 2020-ից յետոյ այդ ուղղութեամբ յարձակումներ չենք տեսել: Հիմա եթէ բերում ենք, այդ առաջնագծի թիկունքում տեղակայում ենք ադրբեջանական ստորաբաժանումներ, դա ամբողջովին կազմաքանդում է Տաւուշի անվտանգութեան համակարգը, ու մենք նոր անվտանգային սրւած ճգնաժամ ենք ունենում»:

Երկրորդ հանգամանքը, ըստ Քրիստինէ Վարդանեանի, այն է, որ մարդիկ պէտք է իմանան, որ այդ 4 գիւղերը յանձնելու դէպքում 5 տեղ Երեւան-Թբիլիսի միջպետական ճանապարհին տեղակայւում են ադրբեջանական զօրքեր, եւ այդ ճանապարհը մեզ համար դառնում է անօգտագործելի. «Այդ ճանապարհով, փաստօրէն, տարածաշրջանում կոմունիկացիաների ապաշրջափակում անւան տակ Հայաստանն ամբողջութեամբ յայտնւում է շրջափակման մէջ: Ստացւում է, որ Հայաստանը Իրանին եւ Վրաստանին կապող ճանապարհներին նստած են լինում ադրբեջանցիները: Մենք իւրայատուկ անկլաւ ենք դառնում»,- ասաց նա:

«Երրորդ խնդիրն այն է, որ եթէ թէկուզ մէկ տեղ ադրբեջանցիները տեղակայւում են, նրանք տեղակայւում են մեր տներից, դպրոցներից, հանրային նշանակութեան օբիեկտներից, համայնքային շէնքերից 10-20 մետր հեռաւորութեան վրայ: Դա անհնար է դարձնելու բնական կենսագործութիւնն ու ապրելը այնտեղ: Մենք Տաւուշից արտագաղթ ենք ունենալու:

Չորրորդ խնդիրը. Վերին Ոսկեպարը գտնւում է թիկունքում, Ադրբեջանի հետ ցամաքային կապ չունի: Վերին Ոսկեպար ադրբեջանցիներ բերելուց յետոյ յաջորդ պահանջը լինելու է դէպի այնտեղ Ադրբեջանի հետ ցամաքային կապ ապահովելը: Այսինքն դրանով ոչ թէ աւարտւում է, այլ սկսւում է յանձնման նոր փուլ: Յետոյ մեզնից քանի՞սը գիտեն, որ Հայաստան եկող գազատարը անցնում է Վերին Ոսկեպարով:

Եւս մէկ փաստ, որ մեր հանրութեան գերակշիռ մեծամասնութիւնը չի պատկերացնում: Օրինակ, քանիսը գիտեն, որ Վերին Ոսկեպարում ադրբեջանական վերահսկողութիւն հաստատելու դէպքում Լոռու մարզը դառնում է Ադրբեջանի հետ սահման ունեցող մարզ՝ իրենից բխող հետեւանքներով: Ո՞նց կարելի է այս թեման ընդհանրապէս, քննարկել, նախապէս յայտարարելով, որ այդ տարածքները պատկանում են Ադրբեջանին»,- յայտարարեց ընդդիմադիր պատգամաւորը:

Նա նկատեց, որ եթէ պետական քաղաքականութիւնը յանձնելու մասին է, մարդը, անհատը կարող է միայն հերոսութիւն գործել, բայց դրանով հողը չի պահւում. «Եթէ երկրի ղեկավարը ստորագրում է հողը յանձնելու մասին, անհատին մնում է միայն կամ նահանջելը, կամ հերոսանալը:

Անվտանգային այս ճգնաժամը կարող ենք յաղթահարել միայն պետական ռեսուրսներով: Պետութեան ներկայացուցիչները պէտք է զգան, որ այդ ճանապարհով գնալու դէպքում իրենք կը կորցնեն իրենց ամէն ինչը:

Իշխանութիւնը պարգեւավճարների ու վոյաժների համար չի, անվտանգութիւն ապահովելու համար է, ու պէտք է իրենք զգան, որ այս ճանապարհով գնալու դէպքում խնդիրներ են ունենալու: Միայն այդ դէպքում կարող ենք խուսափել շատ մեծ անվտանգային ճգնաժամից»,- իր խօսքն աւարտեց Քրիստինէ Վարդանեանը: