Ոտքի՛ Արցախ, ոտքի՛ Հայաստան, ոտքի՛ Սփիւռք…
Անցնող տասնօրեակը իրաւամբ բնութագրելի է որպէս արեւմտա-անգլոսաքսոնական քաղաքական անբարոյութեան ու մասնաւորապէս դիւանագիտական պոռնկութեան դրսեւորման հերթական ցուցանիշ…
1. Թուրքիայի արտգործնախարար Ֆիդանի եւ իր ամերիկացի գործընկեր Բլինքէնի հանդիպման աւարտին յայտարարւում է, որ երկուստեք յանձնառութիւն են ընդունել Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջեւ խաղաղութիւնը կարգաւորելու գործում։ Մինչ այդ էլ թուրք նախարարը հանդիպել էր Սպիտակ տան ազգային անվտանգութեան հարցերով խորհրդական Սալիւանին, որի հետ եւս քննարկել էր նոյն՝ հայ-ադրբեջանական հաշտութեան գործընթացի օրակարգը։
2. Միաժամանակ, Հարաւային Կովկասի հարցերով Եւրոմիութեան յատուկ ներկայացուցիչ Տոյւօ Կլաարը նախորդ շաբաթ Անթալիայում կայացած դիւանագիտական ֆորումում յայտարարում է, որ «Թուրքիան կարող է օգտակար լինել տարածաշրջանային խաղաղութեան հաստատման հարցում՝ որպէս տարածաշրջանում առաջնորդող երկիր»։
3. Վերոնշեալներին զուգահեռ, ծեր աղւէս Անգլիան, կրկնում է իր 100 տարւայ վաղեմութեան նոյն յանգերգը՝ յար եւ նման արջի 7 երգի, այն է՝ շրջանից դուրս քշել ռուսներին…։
Թէ ինչ է նշանակում հայ-ադրբեջանական հաշտութիւն՝ թուրքի միջնորդութեամբ, բաւական է մէկ անգամ եւս կրկնել վերոգրեալ բնութագիրը՝ քաղաքական-դիւանագիտական անբարոյութիւն…։
Սա իր հերթին իրենից ներկայացնում է նաեւ այն, որ «հաշտարար» Թուրքիան Հայաստանի իշխանութիւններին յորդորում է, որ խաղաղութեանը հասնելու համար, պէտք է բաւարարել Ադրբեջանի պահանջները։ Եւ ներկայ փուլում այդ պահանջները ՀՀ հիւսիսային շրջանի Տաւուշի 4 գիւղերն են, որոնք ըստ երեւոյթի՝ աչքաթող են արւել Հայաստանի հայրենադաւ իշխանախմբի կողմից։ Բայց բոլորն էլ գիտեն, որ ալիեւը այդ չորս գիւղով բաւարարւողը չէ եւ որ յաջորդ փուլում պահանջելու է նոր, այսպէս ասած՝ անկլաւներ, յետոյ «Զանգեզուրի միջանցք» ու վերջապէս՝ «արեւմտեան Ադրբեջան»…։
Այն, ինչ պարզ է՝ Արեւմուտքի թւարկւած սցենարները՝ Հարաւային Կովկասում, խիստ դիմադրութեան են արժանանում առայժմս մէկ ու միակ ըմբոստացող երկիր՝ Իրանի կողմից։ Այդ առթիւ Իրանը շատ յստակ յայտարարել է իր անփոփոխ դիրքորոշումը, որի հասցէատէրերն են նոյն անբարոյ դիւանագէտների միասնական բլոկը՝ ներառւած՝ սիոնիստական Իսրայէլը, որպէս Բաքւի ռազմա-քաղաքական գործընկեր ու դաշնակից։
Նոյն դիրքորոշումն ընդգծեց Իրանի ռազմա-քաղաքական ղեկավարութիւնը, անցնող շաբաթւայ ընթացքում Թեհրան այցելած Հայաստանի պաշտպանութեան նախարար Պապիկեանի հետ հանդիպումներում, որտեղ մասնաւորապէս շեշտը դրւած էր՝ «կովկասեան տարածաշրջանը այլոց համար մրցակցութեան դաշտ դարձնելուց խուսափելը»։
Թէ որքանո՞վ կընդառաջեն Իրանական զգուշացումներին Հայաստանի իշխանութիւնները, այն դէպքում յատկապէս, երբ ընդգծւած հակառուսական ֆոնին, որդեգրած ունեն արեւմտամէտ վեկտոր, ցոյց կը տայ ժամանակը։
Արեւմտեան վեկտորին, այսինքն թուրքական ազդեցութեանը ենթարկւելու Հայաստանի իշխանաւորների ներքին հակառակորդները՝ ընդդիմադիր հոսանքներն ու գլխաւորաբար ՀՅԴ-ն են, որոնք դեռ նախքան 2020-ի ծրագրեալ պատերազմը, քողազերծում էին թաւշականների հայրենադաւութիւնը…։
Հայրենադաւութիւն, որն ցայժմ յանգեցրել է Արցախի հայաթափմանն ու կորստին։
Եւ այդպէս, ահա, «Արցախը տանք, որ լաւ ապրենք»-ին, հետեւել է « անկլաւները տւէք, որ խաղաղութիւն լինի»-ն ու այս համազգային աղէտը շարունակւելու է մինչեւ թաւշականների յորջորջող ինքնիշխանութեան ու մէկ խօսքով՝ Հայոց Պետականութեան կորուստը՝ ճիշտ այնպէս, ինչպէս բոլորի համար անհաւատալիօրէն, պատահեց Արցախի դէպքում։
Ու այս պայմաններում, պատահակա՞ն են իշխանախմբի թափթփուկների կողմից ընդդիմադիրների ու մասնաւորապէս ՀՅԴ-ի հասցէին նոր ցեխարձակումները։
Համազգային վերահաս աղէտը կանխելու միտւած ընդդիմադիր շարքերում վերամիաւորւելու եւ մէկ ընդհանուր ճակատ կազմելու նշոյլները հաւասարապէս սարսափեցրել է թէ՛ ալիեւին, եւ թէ՛ նիկոլիստներին։ Առաջինն ազգային ուժերի համախմբւածութիւնը համարում է ռեւանշիզմ, իսկ երկրորդը նոյն ուժերին անւանում պատերազմատենչներ…։
Ահաւասիկ, ժողովրդական ցասումի ու ընդվզման նոր ալիքը վերսկսւել է օրերս՝ Գիւմրիից, որն յոյսով ծաւալւելու եւ խտանալու է ինչպէս միւս քաղաք-աւաններում, նոյնպէսեւ՝ քաղաքամայր Երեւանում, որպէսզի մէկ անգամ ընդմիշտ ազգովի ազատւենք հայրենադաւ իշխանութիւններից:
Այլընտրանք չկայ ու չի կարող լինել, այլապէս՝ հայաթափւելու եւ կորստեան է մատնւելու արդէն մեր մայրենի երկիր ԿԱՅԱՍՏԱՆԸ…։
Մենք մեր հերթին հաւատում ենք, որ դա թոյլ չեն տայ իրաւազրկւած, բայց քաջակորով արցախցիները, համբերութեան բաժակը լցւած ու արժանավայել ընդվզման պատրաստւող մեր հայրենաբնակ հայորդիներն ու մշտապէս համազգային նշանակութեան մարտահրաւէրները դիմակայող աշխարհասփիւռ հայութիւնը։
ՈՏՔԻ՛ ԱՐՑԱԽ
ՈՏՔԻ՛ ՀԱՅԱՍՏԱՆ
ՈՏՔԻ՛ ՍՓԻՒՌՔ…
Դ. Մ.
Պատմական գիտութիւնների թեկնածու