Ճանաչենք Հայոց աշխարհը

Մենք նման ենք այս քարէ սիւնին։

Թեթեւ հպումից շարժւում ենք խորհրդաւոր, բայց կանգուն ենք բոլոր փոթորիկների ու դարերի մէջ։

Զօրավար Անդրանիկ

 

Գաւազանը խաչքարով պսակւած եզակի ճոճւող սիւն է, որը կանգնեցւել է 904 թւականին եպիսկոպոսի նստավայրի հարեւանութեամբ, ճարտարապետական նւիրւածութիւն Սուրբ Երրորդութեանը։

Ութանկիւն քարէ սիւնը հենւում է ութանկիւն պատւանդանի վրայ:

Տեղադրւած է ծխնիների վրայ, այն ի վիճակի է ճօճւել, ըստ էութեան, այդ իսկ պատճառով այն կոչւում է «ճօճւող սիւն» կամ «կենդանի անձնակազմ» («գաւազան»): Սիւնը շարժման մէջ էր մտնում նոյնիսկ ամենաթոյլ երկրաշարժի ժամանակ՝ նախազգուշացնելով վանականներին եւ տեղացիներին։ Նա նաեւ օրորւում էր, երբ երկիրը դողում էր, երբ թշնամու զօրքերը մօտենում էին։

* * *

Քաշունի, Աղչայ, Զեմի, Զեմին, Զեմու, Զէյւայ, Զէյւայի գետ, Կաշունի, Հաշունի, Չայզամի, Չայիսմի, Քիշունի, գետ Հայաստանի  Սիւնիքի մարզում։

Սկիզբ է առնում  Բարգուշատի լեռնաշղթայի հիւսիսային լանջերից՝ 2080 մ. բարձրութիւնից, հոսում է նախկին Գորիսի ու Կապանի շրջաններով՝ հարաւ-արեւելեան ուղղութեամբ եւ Կապան  քաղաքից 20 կմ. հիւսիս-արեւելք Արցախի տարածքում աջից միախառնւում Որտան  գետին։ Երկարութիւնը 34 (40) կմ. է, ջրհաւաք աւազանը՝ 136 կմ.։

Նիւթը տրամադրել է՝ ՍՕՍԷ ԽՈՒԴԱՎԵՐԴԵԱՆԸ