«Դրօշակ»-ի Առաջնորդող. Հաւատ սեփական ուժերի նկատմամբ

2024 թւականի սեպտեմբերի 2-ին մէկ անգամ եւս ապրեցինք ազգային այն մեծ խայտառակութիւնը, որի մէջ խորասուզւած է հայ ժողովուրդը: Ազգային ուժերը Հայաստանում նշեցին Արցախի անկախութեան հռչակման օրը՝ սրանով ուղերձ յղելով ներքին ու արտաքին լսարանին այն մասին, որ հայ ժողովրդի համար Արցախի հարցը մնում է չլուծւած: Հակառակ սրա՝ երկրի իշխանութիւնը ոչ միայն լռութիւն պահպանեց, այլեւ գործադրեց ամէն ճիգ ու ջանք ձախողելու նման միջոցառումների անցկացումը եւ հակառակ ուղերձը յղելու արտաքին համապատասխան ուժերին:

2024 թ. մարտի 12-ին անցկացրած մամուլի ասուլիսում Նիկոլ Փաշինեանն ասում է, թէ Հայաստանը անցած տարիներին, ըստ էութեան, եղել է Ռուսաստանի ֆորպոստը, բայց Ռուսաստանը չի գնահատել այդ հանգամանքը: Հակառուսական հետեւողական քաղաքականութիւնից այն կողմ այս յայտարարութեան հետեւում կայ մէկ այլ ասելիք կամ նոյնպէս անւանենք ուղերձ: Նա արեւմտեան հովանաւորներին ասում է, թէ ինքն ու իր գլխաւորած ուժը պատրաստ են Հայաստանը դարձնելու նրանց ֆորպոստը: Կատարելով հովանաւորների կամքը՝ Փաշինեանը հետեւողականօրէն իրագործել է Արցախից հրաժարւելու ծրագիրը: Միաժամանակ նոյն ուժերը, որքան էլ որ Նիկոլին եւ իր նմաններին խաղացնեն իրենց մատների շարժումով, անդրկովկասեան քաղաքական մեծ խաղի համար յենարան են տեսնում ոչ թէ փոքր ու այսօր գործօն չհանդիսացող Հայաստանին, այլ հեռանկարային Ադրբեջանին ու իրենց դարաւոր գործակից Թուրքիային: Սերտ յարաբերութիւններ ունենալով վերջինների հետ՝ արտաքին այդ ուժերը ցանկանում են ճանապարհ հարթել նրանց համար, որպէսզի նրանց միջոցով էլ իրականացնեն Ռուսաստան, Կենտրոնական Ասիա, Իրան թափանցելու իրենց փայփայած հարիւրամեակների ծրագիրը:

Այլ խօսքով, Նիկոլ Փաշինեանն ապաւինում է մի ուժի, որն իրականում հետապնդում է ոչ միայն Արցախն ադրբեջանական տեսնելու, այլեւ Հայաստանի ինքնուրոյն քաղաքական գործօն լինելու հեռանկարն անգամ ոչնչացնելու նպատակ: Այդ ուժերը հասկանում են, որ սեփական երկրի ինքնութեան ոչնչացմանը ծառայող Նիկոլները յաւերժ չեն կարող իշխել, օրինաչափօրէն նրանց փոխարինելու են գալու ազգային ուժերը, իսկ Հայաստանը ոտքի հանելու եւ Հայաստանի ինքնիշխանութիւնը վերականգնելու ռազմավարութիւնը խորտակիչ կարող է լինել տարածաշրջանի նոր ճարտարապետութեան մասին երազողների համար: Այսօր արդէն, երբ փաշինեանական իշխանութիւնը Արցախը յանձնելուց յետոյ պայքարում է այս հարցի վերարծարծումը թոյլ չտալու համար, երբ բարձրաստիճան ՔՊ-ականները յայտարարում են, թէ Արցախի յանձնման օրը Հայաստանի իրական անկախութեան օրն է, որ Արցախի հարցի արծարծումը վտանգ է ներկայացնում Հայաստանի Հանրապետութեան համար այլեւս անհեթեթ է ապացուցելը, որ այս ուժը հէնց արտաքին մեծ ծրագրերը սպասարկելու համար է իշխանութեան բերւել: Հետեւողականութեան առումով դժւար չէ վերը բերւած օրինակների կողքին աւելացնելը այս ուժի ներկայացուցիչների նախկին յայտարարութիւններն այն մասին, թէ իրենց «յեղափոխութիւնը» աւելի կարեւոր է, քան Արցախի ազատագրումը, որ արցախեան պատերազմի զոհերը եղել են յանուն ոչնչի: Վերջապէս բազմիցս յիշւած օրինակների կողքին կարելի է աւելացնել 2024 թ. յունիսի 12-ի արիւնոտ օրը խորհրդարանում Փաշինեանի արած այն յայտարարութիւնը թէ. «Պէտք է 2018-ին ասէի, որ ԼՂ-ն պէտք է լինի Ադրբեջանի կազմում, իմ ձախողումն է, որ չեմ ասել»:

Հայաստանի ինքնիշխանութեան ոչնչացման ծրագիրը, անխոչընդոտ գլուխ բերելու համար իշխող բանդան ունի արտաքին ուժերի թոյլտւութիւնը առանց միջոցների մէջ խտրութիւն դնելու հաշւեյարդար է տեսնելու ազգային ուժերի անհամաձայնութեան եւ բողոքի դրսեւորումների հետ: Երկիրը արտաքին հովանաւորներին յանձնելու ստանձնած պարտաւորութիւնը վերջնականօրէն հնարաւոր կը լինի իրականացնել, երբ կը լուծարւի ՀԱՊԿ-ը եւ ռուսական ռազմուժը կը հեռացւի Հայաստանից:

Բայց այս ամէնը դեռ չի նշանակում, թէ դրածոյ իշխանութեան առջեւ բացւած է իր սեւ գործն անելու հարթ ճանապարհ: Նոյնքան ակնյայտ է, որ այս ուժը ներկայացնող քիչ թէ շատ մտածելու ընդունակ միակ անձը լուրջ տագնապի մէջ է, եւ այժմւանից մտմտում է յաջորդ ընտրութիւնների մասին: Պատերազմում խայտառակ պարտութիւն կրելուց յետոյ նա 2021 թ. կարողացաւ ժողովրդի մէկ հատւածից քւէ կորզել՝ խոստանալով խաղաղութիւն եւ լաւ ապագայ: Տարիներ անց ոչ պատերազմի վտանգն է փոքրացել ոչ խաղաղութեան հեռանկարն է ուրւագծւում: Փաշինեանը մտածում է, որ ժողովրդին հերթական անգամ եւ գոնէ կարճ ժամանակով խաբելու համար իրեն հարկաւոր է գոնէ ձեռքին ունենալ Խաղաղութեան պայմանագիր կոչւող ինչ որ թղթի կտոր: Դրանից յետոյ իր կառավարման արկածախնդրութիւնը շարունակելու համար նա առջեւում կունենայ քաղաքականապէս եւ ֆիզիկապէս դիմանալու ժամանակի նոր պաշար: Նա համոզել է իրենից երկիրը խլողներին, որ, որպէսզի մնայ իշխանութեան գլխին եւ կարողանայ նրանց նորանոր պահանջները կատարել, նախ պէտք է ընտրւի, այլապէս եթէ այսօր փորձի փոխել Սահմանադրութիւնը, յանձնել «Զանգեզուրի միջանցք»-ը, սահմանագծման ու սահմանազատման անւան տակ յանձնել նորանոր տարածքներ, երկրի ներսում կարող է դժգոհութեան այնպիսի ալիք բարձրանալ, որը պատմութեան աղբանոցը կը շպրտի իրեն իր թայֆայի եւ դաւաճանական ծրագրերի հետ:

Հայաստանը յօշոտելու ձգտող ուժերը համաձայն են նրա այս տրամաբանութեան հետ, բայց, միւս կողմից, նրանք ոչ մի երաշխիք չունեն, թէ Նիկոլը կարող է երկար դիմանալ իր տեղում, հետեւաբար, մի կողմից՝ Նիկոլի պահպանմանը նպաստելու, միւս կողմից՝ օր առաջ նրանից առաւելագոյնը պոկելու հակասութեան մէջ են: Սպասելի է, որ բնապահպանական բնոյթի համաշխարհային խորհրդաժողովը Բաքւում անցկացնելուց յետոյ Ալիեւը Նիկոլի վրայ ճնշումը մեծացնելու համար կը գնայ սահմանային նոր սադրանքների եւ ընդհուպ նոր պատերազմի: Դրա յարմար նախապայմաններ են ձեւաւորւում նաեւ աշխարհաքաղաքական միջավայրում: Աշխարհը զբաղւած է Ռուսաստանի եւ Ուկրաինայի, Մերձաւոր Արեւելքի գնալով շիկացող հակամարտութիւններով, ինչպէս եւ դրանց հաւանական վերաճմամբ աւելի նոր եւ աւելի հզօր առճակատումների: Ինչպէս 2020 թւականին, նոր պատերազմը, թերեւս, Նիկոլ Փաշինեանին հնարաւորութիւն կը տայ աւելի հեշտութեամբ գնալու նոր զիջումների, կրկին յայտարարելով, թէ խնայում է զինւորների կեանքը: Իսկ առկայ իրավիճակում ցուցադրելով իր հաւատարմութիւնը թելադրւած խաղին, եւ ձեւ անելով, թէ իբր ամուր է իր տեղում՝ Նիկոլ Փաշինեանը եթէ յաջողեցնի հասնելու Խաղաղութեան պայմանագրի կնքման, ամենայն հաւանականութեամբ, կը կազմակերպի արտահերթ ընտրութիւններ՝ անակնկալի բերելով բոլորին բացի իր կողքից քարշ տւող արբանեակ ուժերի:

Սեպտեմբերի 22-ին Սրբազան պայքարի շարժումը ձեռնարկեց մեծ հանդիպում Մարզահամերգային համալիրում եւ յայտարարեց պայքարի նոր փուլի մեկնարկի մասին: Իրականութիւնն այն է, որ, ի հակառակ պարտւած եւ պայքարի անընդունակ իշխանութեան, ազգային ուժերի համար ակնառու է, որ Հայաստանը կրկին կարելի է դարձնել ռազմական եւ տնտեսական առումներով ուժեղ, դաշնակիցների հետ բազմաբեւեռ կապերով ամուր, մրցունակ երկիր՝ համախմբելու դէպքում համահայկական ներուժը եւ վերականգնելով ազգային միասնականութիւնը:

Տարբեր գերուժերի եւ միջազգային հեղինակաւոր կազմակերպութիւնների կողմից հնչել եւ հնչում են յայտարարութիւններ Արցախի հարցի լուծւած չլինելու, Արցախահայութեան վերադարձի անհրաժեշտութեան մասին՝ կարեւորելով դրա համար անհրաժեշտ իրաւական քաղաքական երաշխիքների ապահովումը: Նոյնքան ակնյայտօրէն այս ծրագրին դէմ են Հայաստանի, Ադրբեջանի, Թուրքիայի իշխանութիւնները եւ նրանց հովանաւորները:

Պէտք է խոստովանել, որ ցայսօր Նիկոլ Փաշինեանին յաջողւել է հասարակական դժգոհութեան սլաքները զգալի չափով շեղել իրենից դէպի ազգային դաշտ, առաջնորդութեան հարցի եւ առաջնորդողների անձերի վերաբերեալ շինծու ու անպտուղ քննարկումների ոլորտ: Այս հարցում Նիկոլին կամայ թէ ակամայ աջակցող հանգամանքներ են դառնում դիմացի դաշտի որոշ գործիչների անհամարժէք հաւակնոտութիւնը եւ հասարակական տարբեր շերտերի հաւատի պակասը, իշխանութիւնների եւ արտաքին դերակատարների սարքած քարոզչական թակարդում մոլորւելը: Պակասում է այն գիտակցութիւնը, որ գլխաւոր հարցն այսօր ընդհանուր նպատակի շուրջ համախմբումն է, իսկ ապագայի վերաբերեալ պատկերացումները լուծւելու են առկայ քաղաքական-իրաւական հնարաւորութիւնների ճանապարհով:

Մեր ներկայ դժբախտութիւնների գլխաւոր պատճառը հաւատի պակասն է սեփական ուժերի նկատմամբ: Գալիք յաղթանակների, հայութեան ու հայրենիքի նոր վերածննդի երաշխիքը պէտք է դառնայ սեփական ուժերի նկատմամբ հաւատը, այն հաւատը, որով մենք հայրենիք ազատագրեցինք, զսպեցինք դարաւոր թշնամուն, կառուցեցինք մեր նոր պետականութիւնը, եղանք հպարտ ու արժանապատիւ:

«Դրօշակ» թիւ 9, 2024 թ.