Մշակւել է երկու դեղամիջոցների օգտագործմամբ կոլոռեկտալ քաղցկեղի բուժման նորարար ռազմավարութիւն

Երկու դեղամիջոցների համադրութիւնը կարողացել է ճնշել ուռուցքները ոչ աւանդական եղանակով։ Ուռուցքային բջիջների բաժանումը ճնշելու փոխարէն, ինչպէս դա անում են ամենատարածւած դեղամիջոցները, ռազմավարութիւնն այս բջիջներում օնկոգեն ազդանշանների հիպերակտիւացումն էր այն աստիճանի, որ նրանք ստրեսի ենթարկւեցին: Յետոյ մէկ այլ դեղամիջոց յարձակւեց այս բջիջների վրայ։ Մօտեցումը կը փորձարկւի այս տարւայ վերջին Նիդեռլանդներում՝ կոլոռեկտալ քաղցկեղով հիւանդների վրայ:

Իրենց վերջին աշխատանքում գիտնականները ցոյց են տւել, որ քաղցկեղի բջիջներն աւելի քիչ են բազմապատկւում, քանի որ դրանք ճնշւում են ուղղակիօրէն դեղամիջոցի կողմից, ինչպէս դա սովորական քիմիաթերապիայի դէպքում է: Ի հակադրութիւն, այս ռազմավարութեան մէջ օգտագործւող դեղամիջոցներից մէկը հրահրում է ուռուցքային բջիջների ազդանշանների հիպերակտիւացումը՝ նրանց ենթարկելով ստրեսի եւ զգայուն դարձնելով այդ վիճակում գտնւող բջիջների յատուկ դեղամիջոցների նկատմամբ:

«Որպէս կոպիտ անալոգիա, պատկերացրէք, որ դուք գտնւում էք շատ արագ մեքենայում եւ արգելակները կանգնեցնելու փոխարէն, դուք ուժեղ սեղմում էք գազի ոտնակը, մինչեւ շարժիչը գերտաքանայ: Եւ դուք անջատում էք հովացման համակարգը հէնց այն ժամանակ, երբ շարժիչը շատ տաքանում է»,- ասում է հետազօտութեան առաջին հեղինակ, Նիդեռլանդների քաղցկեղի ինստիտուտի աւագ յետդոկտոր Մատթէոս Հենրիկէ Դիասը:

Հետազօտութեան համահեղինակ Մարսելօ Սանտոս դա Սիլւան, Սան Պաուլոյի համալսարանի քիմիայի ինստիտուտի (IQ-USP) պրոֆեսոր, որը աջակցում է FAPESP-ին, յետդոկտորական հետազօտութիւն է իրականացրել Դիազի հետ միաժամանակ Բուտանտանի ինստիտուտում եւ ստրես ուռուցքային բջիջներում մշակել է քանակականացման մեթոդ:

«Երբ ուռուցքային բջիջները հիպերակտիւացւած են, նրանք կրկնօրինակում են ԴՆԹ-ն նոյնիսկ աւելի արագ, քան նորմալ է, բայց նրանց ԴՆԹ-ն վնասւած է, քանի որ դրանք նախատեսւած չեն այդքան արագ վերարտադրւելու համար: Սա յայտնի է որպէս ռեպլիկացիոն ստրես»,- նշեց նա։

Նկատելով, որ ֆիբրոբլաստների աճի գործօն 2 (FGF2) անունով յայտնի գենի հիպերակտիւացումը ստիպում է բջիջներին բաւականաչափ ստրեսի ենթարկւել, որպէսզի արգելակեն դրանց տարածումը, Դիասը որոշեց փնտրել մոլեկուլ, որը կարող է առաջացնել այս գործընթացը: Ամենահեռանկարային թեկնածուն, ըստ երեւոյթին, LB-100-ն է, որն այժմ կլինիկական փորձարկումներ է անցնում՝ հաստատելու, որ այն զգայունացնում է թոքերի ուռուցքները քիմիաթերապիայի դեղամիջոցների նկատմամբ:

LB-100-ով ճնշւած բջիջները թիրախաւորելու համար հետազօտողները ընտրել են WEE1 սպիտակուցի ինհիբիտորները, որոնք պատասխանատու են վնասւած ուռուցքային ԴՆԹ-ի վերականգնման համար: Երբ այս մեխանիզմը ձախողւում է, ուռուցքային բջիջները բաժանւում են մինչեւ ԴՆԹ-ի վերարտադրութեան աւարտը եւ արդիւնքում մահանում: «Հետաքրքիրն այն է, որ քաղցկեղի բջիջները ապաակտիւացնում են օնկոգեն ուղիները, որպէսզի գոյատեւեն այս մօտեցմամբ եւ յետոյ իրենց առողջ բջիջների պէս պահեն»,- ասաց Դիասը:

Փորձարկումները ներառում էին կոլոռեկտալ ուռուցքային բջիջներ, որոնք վերցւել էին մարդու բիոպսիայից եւ տեղադրւել մկների մէջ: Երկու դեղամիջոցներով բուժումը ճնշեց կենդանիների ուռուցքի աճը: Կոլոռեկտալ քաղցկեղի մոդելներում իրենց յաջողութեան լոյսի ներքոյ՝ հետազօտողները շարունակել են ենթաստամոքսային գեղձի ադենոկարցինոմայի եւ խոլանգիոկարցինոմայի (լեղուղիների) բջջային գծերի համակցութեան փորձարկումը: Սրանք քաղցկեղի աւելի հազւադէպ եւ ագրեսիւ տեսակներ են, որոնք բուժման քիչ տարբերակներ ունեն: Արդիւնքները նոյնքան խոստումնալից էին։