Գիտնականներն Ալցհէյմերի հիւանդութիւնից պաշտպանւելու արտասովոր միջոց են յայտնաբերել

Գիտնականների վերջերս կատարած հետազօտութիւնն ուշադրութիւն է հրաւիրել տարեցների շրջանում առողջական տարածւած վիճակի եւ բուժման եղանակից զուրկ  լուրջ ճանաչողական ունակութիւնների միջեւ հնարաւոր կապի վրայ:

Տարբեր երկրներից զգալի թւով մասնակիցների ներառող նոր վերլուծութիւնը հետազօտողներին հնարաւորութիւն տւեց ենթադրել, որ այս վիճակը վերահսկել օգնող դեղամիջոցները կարող են նաեւ որոշակի դեր խաղալ քայքայիչ հիւանդութեան զարգացումը կանխելու գործում, գրում է Inside Precision Medicine բժշկագիտական հանդէսը:

Հետազօտութիւնը, որի արդիւքները վերջերս հրապարակւել է Neurology հանդէսում, առաջարկում է բնակչութեան մեծ մասի վրայ ազդեցութիւն ունենալու ունակ նոր պատկերացումներ, գրում է «Ֆոկուս»-ը։ Գիտական աշխատանքի ընթացքում գիտնականներն ուսումնասիրել են 60 տարեկան եւ բարձր տարիքի աւելի քան 31 հազար մարդու տւեալներ եւ յայտնաբերել ճանաչողական ունակութիւնների առողջութեան զգալի տարբերութիւններ՝ կախւած նրանից՝ ինչպէս է ընթացել այս կամ այն հիւանդութեան ապաքինումը:

Հետազօտողները նշել են, որ այն մարդիկ, ովքեր չեն զբաղւել իրենց արեան ճնշման խնդիրների բուժմամբ, ունէին ճանաչողական խանգարումների զարգացման զգալիօրէն աւելի բարձր ռիսկ, քան արեան ճնշումը վերահսկելու համար քայլեր ձեռնարկածները:

Այս արդիւնքները լրացնում են աւելի ու աւելի մեծ քանակութեամբ ապացոյցներ, որոնք յուշում են օրգանզիմն առողջ վիճակում պահելու վաղ եւ հետեւողական սովորութեան կարեւորութիւնը՝ իբրեւ ճանաչողական լուրջ խանգարումների դէմ յուսալի պաշտպանութիւն: Հանրային առողջութեան համատեքստում այս բացայայտումները յատկապէս հրատապ են՝ հաշւի առնելով արեան ճնշման խնդիրների լայն տարածւածութիւնը:

«Մեր մետաանալիզը*, որը ներառում էր մարդկանց ամբողջ աշխարհից, ցոյց տւեց, որ արեան ճնշման դեղեր ընդունելն առնչւում է ամբողջ կեանքի ընթացքում Ալցհէյմերի հիւանդութեան զարգացման ռիսկի նւազեցմանը»,- ասում է հետազօտութեան առաջատար հեղինակ, պրոֆեսոր Մեթիւ Ջ. Լենոնը:

*Մետաանալիզը (meta-analysis) գիտական մեթոդաբանութեան հասկացութիւն է։ Նշանակում է վիճակագրութեան մեթոդներով մի քանի հետազօտութիւնների արդիւնքների միաւորում, մէկ կամ մի քանի փոխկապակցւած գիտական հիպոթեզների ստուգման համար։ Մետաանալիզում օգտագործւում են կամ օրիգինալ հետազօտութիւնների նախնական տւեալներ, կամ ամփոփում են մէկ խնդրի վերաբերեալ հրապարակւած (երկրորդային) հետազօտութիւնների արդիւնքները։ Մետաանալիզը համակարգւած վերանայման յաճախակի, բայց ոչ պարտադիր բաղադրիչն է։

Այս արդիւնքները ցոյց են տալիս, որ տարիքի հետ արեան բարձր ճնշման բուժումը շարունակում է մնալ Ալցհէյմերի հիւանդութեան զարգացման ռիսկի նւազեցման ամենակարեւոր գործօնը»:

Շատ մեծահասակներ բախւում են այս խնդրին, բայց միայն նրանցից ոմանք են արդիւնաւէտ կերպով յաղթահարում այն: Ալցհէյմերի հիւանդութիւնն աւելի լայն հետեւանքներ ունի ոչ միայն անհատական ​​առողջութեան, այլ նաեւ ընդհանուր առողջապահական համակարգերի համար, քանի որ այդ պայմանը նաեւ առնչւում է անգործութեան հետեւանքով առաջացած այլ լուրջ ռիսկերին: Հետազօտողների ուսումնասիրութիւնն ընդգծում է, որ թէեւ ճանաչողական ունակութիւնների անկման բուժման ժամանակակից եղանակներ գոյութիւն ունեն, դրանք զգալի ծախսերի եւ հնարաւոր կողմնակի ազդեցութիւնների հետ են կապւած:

Դա տւեալ հիւանդութեան բուժման մատչելի եղանակների հեռանկարն առաւել գրաւիչ է դարձնում, միաժամանակ բարելաւելով մեր ընդհանուր առողջական վիճակը: Սակայն հետազօտութիւնը միաժամանակ նշում է, որ նման ռազմավարութիւնների ազդեցութիւնը կարող է տարբերւել Ալցհէյմերից՝ նայած ճանաչողական խնդրի տեսակի, ինչը մատնանշում է տեխնիկան ուղեղը հիւանդութիւններից պաշտպանելու վերաբերեալ վերջնական պնդում անելու բարդութիւնը:

Բժշկական համայնքը շարունակում է ուսումնասիրել այդ կապերը, եւ այս հետազօտութեան արդիւնքները եւս մէկ անգամ ընդգծում են ընդհանուր առողջութեան մշտական մոնիտորինգի եւ պահպանման կարեւորութիւնը, ինչը կարող է նպաստել ճանաչողական ունակութիւնների անկմանը:

Թէեւ ուսումնասիրութիւնը վերջնական պատասխաններ չի տալիս, այն հնարաւորութիւն է բացում հետագայ ուսումնասիրութեան համար, թէ ինչպէս առողջապահական պարզ միջոցները կարող են կեանքի ուշ շրջանում պոտենցիալ կերպով նւազեցնել աւելի լուրջ հիւանդութիւնների զարգացման ռիսկը:

News.am