Մարկեդոնով. «Չէի ասի, թէ ԱՄՆ-ն ուկրաինական հարցում 180° շրջադարձ է կատարել»
«ԱԼԻՔ» – Չէի ասի, թէ ԱՄՆ-ն ուկրաինական հարցում 180° շրջադարձ է կատարել: Դրա մասին news.am-ի «Ուժի գործոն» հաղորդաշարի եթերում յայտարարել է ՌԴ ԱԳՆ Միջազգային յարաբերութիւնների Մոսկւայի պետականինստիտուտին առընթեր միջազգային հետազօտութիւնների ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող, ռուսաստանցի քաղաքագէտ Սերգէյ Մարկեդոնովը։
«Հռետորաբանութիւնը փոխւել է, Զելենսկիին սկսել են քննադատել եւ այլն։ Բայց նուրբ բաներ էլ կան, արդեօք ամերիկացիները դադարե՞լ են Ուկրաինային տրամադրել հետախուզական տեղեկութիւններ եւ արբանեակային տւեալներ, թէ՞ ոչ: Ամերիկացիներն արդէն յե՞տ են վերցրել իրենց սպառազինութիւնը։ Ինձ համար կարեւորը բառերը չեն:
Ռազմատեխնիկական համագործակցութեան, հետախուզական տւեալների փոխանակման եւ վերապատրաստման աւարտն աւելի կարեւոր է, քան Զելենսկիին «բռնապետ» անւանելը։ Եղան դէպքեր, երբ ամերիկացիները սկսեցին կասկածել Սաուդեան Արաբիայի սկզբունքների դեմոկրատական բնոյթին, սակայն դա չփոխեց Սաուդեան Արաբիայի հետ ԱՄՆ փոխգործակցութեան ռազմավարական բնոյթը։
Թրամփի խորհրդականները երբեմն այնպիսի մեկնաբանութիւններ են անում, ըստ որի, եթէ Ռուսաստանը յամառի, մենք նրա հետ կոշտ լեզւով կը խօսենք։ Եթէ նրանք որոշեն քաղաքականապէս հեռացնել Զելենսկին եւ նրան փոխարինելու գան Զալուժնին կամ Բուդանովը, արդեօ՞ք այդ մարդիկ Մոսկւայի հետ կոնսենսուսի հասնելու մեծ կողմնակիցներ են։ Պարտադիր չէ։ Ուստի կարեւոր է չափազանցւած ակնկալիքներ չձեւաւորել։ «Այն, որ ԱՄՆ-ն եւ Ռուսաստանը սկսել են խօսել կարգաւորման մասին, հիանալի է, բայց շատ խնդիրներ դեռեւս մնում են»,- յաւելել է Մարկեդոնովը։
Նա նշել է, որ ռազմական գործողութիւնների դադարեցումը դեռ կայուն խաղաղութիւն չի նշանակում։
«Պուտինի խօսքերում ճշմարտութիւն կայ առճակատման պատճառների եւ նախադրեալների կարգաւորման կարեւորութեան մասին։ Այլ հարց է, որ Պուտինը, Զելենսկին, Թրամփը եւ ֆրանսիական կամ գերմանական իսթեբլիշմենթի ներկայացուցիչները տարբեր կերպ են կառուցում այս պատճառներն ու նախադրեալները, եւ դա նոյնպէս պէտք է խօսակցութեան առարկայ լինի։
Ռազմական գործողութիւնների սառեցում կարող է տեղի ունենալ: Բայց դա կապահովի՞ խնդրի լուծմանը։ Ինչո՞ւ է Մոսկւան ասում, որ սառեցումն անընդունելի է։ Որովհետեւ կայ մինսկեան պայմանաւորւածութիւնների փորձ։ Լուծման բացակայութիւնը յանգեցրեց նրան, որ խնդիրները կուտակւեցին, եւ կատարւեց այն, ինչ կատարւեց: Մոսկւան հաւանաբար կը հեռանայ որոշ մաքսիմալիստականպահանջներից, սակայն Մոսկւայի համար հիմնական սպառնալիքը ՆԱՏՕ-ի անվերահսկելի ընդլայնումն է։ «Ռուսաստանի սրտով չէ նաեւ առանց Մոսկւայի մասնակցութեան անվտանգութեան բացառիկ մոդելի ստեղծումը»,- ընդգծել է փորձագէտը։
Նրա գնահատմամբ՝ խնդիրը շատ աւելի լայն է, քան յատուկ ռազմական գործողութիւնը։
«2022 թւականը վակուումից չառաջացաւ, չէ՞: Շատ նախադրեալներ կային: Չէ՞ որ մինչեւ 2022 թւականը Դոնբասում հակամարտութիւն կար: ՄԱԿ-ի տւեալներով՝ մինչեւ 2022 թւականը այնտեղ 15 հազար մարդ է զոհւել։ Դա հէնց այնպէս, առանց պատճառի չի առաջացել, այդ թւում նրա պատճառով, ինչպիսին է յետխորհրդային Ուկրաինայի կողմից իր ազգային նախագծի իրականացումը, որը հիմնականում կառուցւած էր Ռուսաստանին իրենից վանելու վրայ: Դա յանգեցրեց նրան, որ երկկողմ յարաբերութիւններում ժամանակ առ ժամանակ առաջանում էին ճգնաժամային երեւոյթներ, որոնք տեղի ունեցան ոչ թէ 2014 թւականին, այլ շատ աւելի վաղ։ Կարելի է յիշել նաեւ Սեւծովեան նաւատորմի բաժանումը, գազային սկանդալները եւ լեզւական քաղաքականութեանն առնչւող սկանդալները։ Կարելի է յիշել առաջին եւ երկրորդ մայդանները եւ այդպէս շարունակ։ Ռուսաստանի եւ Ուկրաինայի խնդիրները ինչ-որ կերպ կը լուծւէին, բայց քանի որ Ուկրաինան նպատակ էր իրենից վանել Ռուսաստանը, դա նաեւ որոշակի արտաքին քաղաքականութիւն էր ենթադրում։ Այստեղ Ուկրաինան, ձեռնամուխ լինելով Ռուսաստանից հեռանալու ուղուն՝ ՆԱՏՕ-ին ինտեգրւելու համատեքստում Արեւմուտքի հետ միասին շատ ուժեղ կոնֆլիկտային տարրեր է ձեւաւորել։
Այս բոլոր տարբեր կոնֆլիկտային դաշտերը միաւորւեցին մէկ կէտում, եւ յատուկ ռազմական գործողութիւնն այս հակամարտութիւնը տեղափոխեց որակապէս նոր մակարդակ: Այս առումով ես որոշակի թերահաւատութեամբ եմ վերաբերւում այն փաստին, թէ ԱՄՆ-ն ու Ռուսաստանը շատ արագ կը կարգաւորեն ամէն ինչ։
Թրամփն այժմ ունի քարտ բլանշ, բայց այս քարտ բլանշը յաւերժ չի լինի։ Աշնանը Կոնգրեսի ընտրութիւններ են լինելու, որոնք ցոյց կը տան, թէ հանրապետականները որքանով կը կարողանան վերահսկողութիւն պահպանել երկու պալատների նկատմամբ, ինչից էլ կախւած կը լինի ամերիկեան քաղաքականութեան համաձայնեցւածութիւնը։ Ամերիկեան քաղաքականութեան մէջ ոչ բոլորն են պատրաստ փոխգործակցութիւն սկսել Ռուսաստանի հետ:
Ես կասկածի տակ կառնէի, որ որեւէ պայմանաւորւածութիւն անշրջելի բնոյթ կունենայ։ Հակամարտութեան պատճառներից մէկը ՆԱՏՕ-ում կամ ՆԱՏՕ-ից դուրս Ուկրաինայի կարգավիճակն է։ Այդ դաշինքում բացի ԱՄՆ-ից այլ անդամներ կան։ Թուրքիան յայտարարել է, որ դէմ չի լինի ՆԱՏՕ-ին Ուկրաինայի անդամակցութեանը»,- եզրափակել է քաղաքագէտը։
