Արաղչի. «ԱՄՆ-ը կարող է վերականգնել դիւանագիտութիւնը, եթէ իսկապէս ցանկանայ»

«ԱԼԻՔ» – «Իսրայէլի պատերազմը Իրանի դէմ դիւանագիտութեան խոր դաւաճանութիւն է, ընդսմին ԱՄՆ-ը կարող է վերականգնել դիւանագիտութիւնը, եթէ իսկապէս ցանկանայ»: Այս մասին Financial Times -ի համար յօդւածում գրել է ԱԳ նախարար Սէյէդ Աբբաս Արաղչին:

«9 շաբաթում ընդամէնը հինգ հանդիպման ընթացքում ԱՄՆ յատուկ բանագնաց Սթիւ Ուիթքոֆը եւ ես աւելին ենք արել, քան ես՝ ձախողւած Բայդէնի վարչակազմի հետ միջուկային բանակցութիւնների չորս տարւայ ընթացքում։ Մենք պատմական առաջընթացի շեմին էինք։ Միացեալ Նահանգների մտահոգութիւնները լուծելու համար, որ Իրանը մի օր կարող է հրաժարւել իր խաղաղ միջուկային ծրագրից, մենք մանրամասն եւ անկեղծ քննարկումներ ենք ունեցել, ներառեալ՝ Իրանի ուրանի հարստացման ապագայի վերաբերեալ»,- ընդգծել է Արաղչին։

Նա շեշտել է, որ երկու կողմերը եւ Օմանն փոխշահաւէտ լուծման մի քանի գաղափարներ են առաջ քաշել։

«Նոյնքան կարեւոր է, որ մենք միաժամանակ կենտրոնացանք պատժամիջոցների վերացման եւ ԱՄՆ- աւելի լայն տնտեսական համագործակցութեան մէջ ներգրաւման վրայ, որը տրիլիոն դոլարի հնարաւորութիւն էր…իրավիճակը բարելաււում էր, եւ մենք բազմաթիւ հաղորդագրութիւններ փոխանակեցինք։ Սակայն վճռորոշ՝ 6-րդ հանդիպումից ընդամէնը 48 ժամ առաջ Իսրայէլը չյայտարարւած յարձակում սկսեց իմ երկրի վրայ»,- գրել է նա։

Արաղչին յիշեցրել է, որ պաշտպանութեան տակ գտնւող միջուկային օբիեկտներից բացի, ռմբակոծւել են տներ, հիւանդանոցներ, երկրի հիմնական էներգետիկ ենթակառուցւածքները եւ նոյնիսկ բանտերը։

«Կային նաեւ գիտնականների եւ նրանց ընտանիքների անդամների տմարդի սպանութիւններ: Դա դիւանագիտութեան լուրջ դաւաճանութիւն էր: Մինչ Իրանի եւ ԱՄՆ-ի միջեւ երկխօսութիւնը վերջապէս թափ էր հաւաքում, անխոհեմ ռմբակոծութիւնը միանշանակ ուղերձ յղեց. Իսրայէլը հակամարտութիւնը նախընտրում է կարգաւորմանը: Իսրայէլը կեղծաւոր կերպով պնդում էր, որ իր օդային հարւածները նպատակ ունէին կանխելու Իրանի միջուկային զէնքի մշակումը: Իրականում, որպէս Միջուկային զէնքի չտարածման մասին պայմանագրի կողմ, Իրանը միշտ յանձնառու է եղել ՄԱԿ-ի հսկողութեան ներքոյ խաղաղ միջուկային ծրագրին», – ընդգծել է նա:

Արղաչին ընդգծել է, որ Իրանի՝ լիարժէք տարածաշրջանային պատերազմից խուսափելու համար պատասխանատու գործելու ցանկութիւնը չպէտք է սխալմամբ մեկնաբանւի որպէս թուլութիւն։

«Մենք յետ կը մղենք մեր ժողովրդի վրայ ցանկացած ապագայ յարձակում։ Եւ եթէ այդ օրը երբեւէ գայ, մենք կը բացայայտենք մեր երկրի իրական կարողութիւնները՝ Իրանի ուժի վերաբերեալ ցանկացած պատրանք ցրելու համար։ Աւելորդ է ասել, որ Իրան-ԱՄՆ բանակցութիւններում գրանցւած առաջընթացը խափանւել է ոչ թէ Իրանի, այլ Ամերիկայի ենթադրեալ դաշնակցի կողմից։ Էլ չասած Միացեալ Նահանգների ճակատագրական որոշման մասին՝ թոյլ տալով իրեն համոզել սեփական հարւածներով խաթարել միջազգային իրաւունքը եւ Միջուկային զէնքի չտարածման մասին պայմանագիրը։ Չնայած վերջին օրերին Իրանը հաղորդագրութիւններ է ստացել, որոնք ցոյց են տալիս, որ ԱՄՆ-ն կարող է պատրաստ լինել վերադառնալ բանակցութիւններին, ինչպէ՞ս կարող ենք վստահել հետագայ ներգրաււածութեանը», – հռետորական հարց է բարձրացրել Արաղչին:

Նա ընդգծել է, որ Թեհրանը շարունակում է հետաքրքրւած լինել դիւանագիտութեամբ, սակայն ունի լաւ հիմքեր կասկածելու հետագայ երկխօսութեանը։

«Եթէ կայ այս հարցը խաղաղ ճանապարհով լուծելու ցանկութիւն, Միացեալ Նահանգները պէտք է անկեղծ պատրաստակամութիւն ցուցաբերի՝ հաւասար համաձայնութեան հասնելու համար։ Վաշինգտոնը պէտք է նաեւ իմանայ, որ վերջին շաբաթների իր գործողութիւնները իրավիճակ են փոխել։ Իրանցիները երբեք չեն համաձայնի յանձնւել։ Իրանը հազարաւոր տարիների քաղաքակրթութիւն է, եւ վերապրել է անթիւ ներխուժումներ՝ ամէն անգամ աւելի ուժեղանալով»,- մասնաւորապէս նշել է Աբբաս Արաղչին։