Բացէ՛ք աչքերը, տէր կանգնենք մեր պետութեանը

«ԱԼԻՔ» – 168TV-ի «Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սէյրանեանը հիւրընկալել էր ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ եւ լիազօր նախարար, քաղաքական վերլուծաբան Վարդան Յակոբեանին ու «Հայեացք» վերլուծական կենտրոնի խորհրդի նախագահ Կարէն Բեքարեանին։

Հարցազրոյցի հիմնական թէզերը՝ ստորեւ.

Վարդան Յակոբեան.– Պէտք է հասկանանք, որ այսօր աշխարհում տեղի է ունենում գաղափարների պայքար։ Լիբերալ գլոբալիստները բերել են նոր, խիստ ագրեսիւ գաղափարախօսութիւն։ ԽՍՀՄ ու լիբերալ գլոբալիստական գաղափարախօսութիւնների պայքարն աւարտւեց ԽՍՀՄ փլուզումով, եւ այդ ժամանակից սկսած՝ արդէն 35 տարի այն շարունակում է իր յաղթարշաւը։

Հասարակութեանը ներկայացւում է կոռուպցիայի դէմ պայքարի, ԵՄ-ին միանալու, սոցիալական հաւասարութեան, մարդու իրաւունքների պաշտպանութեան գաղափարախօսութիւն, բայց իրականում խնդիր է դրւած՝ փոխել մարդկանց գիտակցութիւնը։

Եթէ մենք չնայենք համաշխարհային պրոցեսների զարգացմանը, մենք չենք հասկանայ՝ ինչ է կատարւում մեզ մօտ՝ Եկեղեցու հետ կապւած։ Երբ դու ուզում ես վերափոխել հասարակութեանը, պէտք է հասնես նաեւ Եկեղեցուն, որովհետեւ եկեղեցին է մեր հասարակական, սոցիալական, քաղաքական գիտակցութեանը տիրողը։ Սա ոչ միայն Հայ Առաքելական Եկեղեցու դէմ պայքար է, այլ ընդհանրապէս՝ քրիստոնէութեան դէմ պայքար։ Հայաստանում տեղի ունեցողը հերետիկոսութեան պէս մի բան է։ Ուզում են կոտրել արդէն ձեւաւորւած մի ինստիտուտ։

Կարէն Բեքարեան.- Արւող քայլերից ոչ մէկը չունի առանձին նպատակ ու չի լուծում առանձին խնդիր։ Սա մի ամբողջական ծրագրի մաս է։ 2018 թւականից սկսած՝ տարածաշրջանում էական փոփոխութիւնների շրջան է, որում 2018 թւականից յետոյի Հայաստանն ունի լուրջ դերակատարութիւն։

Այսօր Հայաստանի գործող իշխանութիւնը վերարտադրման խնդիր ունի։ Նրանց համար իշխանութեան մնալն իրենց իսկ ընկալման մէջ անվտանգութեան խնդիր է։

Երբ մենք անդրադառնում ենք «խաղաղութեան օրակարգ» կոչւածին, պէտք է հասկանալ դրա մի քանի բաղադրիչները։ Նախ՝ խաղաղութեան համար պէտք է պոտենցիալ այլ կողմերի կամքն ու ցանկութիւնը. դա միակողմանի չի լինում։ Ադրբեջանի խօսոյթին ու քայլերին նայէք, նրանք խաղաղութիւն ուզո՞ւմ են։

Այսօրւայ իշխանութիւնն ունի ձգտում՝ առաքելութիւն ձեւաւորելու ու դրա արդիւնքում վերընտրւելու, իսկ այդ ճանապարհին պէտք է փորձել տապալել բոլոր այն խանգարող ինստիտուտները, որոնք կարող են հանդիպել, ազգային ինքնութեան բոլոր բաղադրիչները պէտք է ջախջախւեն այնքան, որ հասարակութիւնը դառնայ սոսկ սպառողական ու ազգային իմունիտետ չունեցող։ Այսինքն՝ պիտի լինի հասարկութիւն, ում համար սա հայրենիք չէ, այլ տւեալ պահին ապրելու տարածք։ Սա է առաքելութիւն կոչւածը։

Եկեղեցին կարող է ունենալ այս ամէնին հակադրւող պոտենցիալ. դրա համար էլ Եկեղեցու դէմ արւում է այն, ինչ արւում է։

Արցախը միայն Արցախ չէր. այն փիւնիկի՝ ազգային վերածննդի իմաստ ունէր։ Ջախջախեցին բանակը, Արցախը, հայոց պատմութիւնը, մշակոյթի տարբեր էլեմենտներ, հասան դպրոց, ազգային հերոսներին կասկածի տակ դնել, Արարատ լեռից հրաժարում, սիմւոլների ջախջախում, իրական Հայաստանի հակադրում պատմականի հետ։ Հերթը հասել է Եկեղեցուն։

Վարդան Յակոբեան.- Ես լաւատես եմ.լիբերալ-գլոբալիստների յաղթական երթն ինչ-որ տեղ պէտք է կանգ առնի։ Ես կոնսպիրոլոգ չեմ, բայց նայէ՛ք, երբ մարդուն մի քանի ինստինկտի մակարդակի են իջեցնում, դա նշանակում է, որ մարդկանց ուզում են դարձնել անասուն՝ աշխատեն, ուտեն, եւ վերջ։ Դրա համար տրիլիոններ են ծախսւել։

Ինստրուկցիաները դրսից սրանց տւել են, սրանք էլ կէտ առ կէտ անում են, պարգեւատրումները ստանում.իւղը, քեաբաբը դրել են դեմները, ասել են՝ կերէք ու արէք՝ ինչ ասում ենք, վերարտադրւէք…

Մենք 50-60 միլիոնանոց երկիր չենք, շատ փոքր ենք ու խոցելի։ Ես յոյս ունեմ, որ մեր հասարակութեան մէջ էլ կայ այն միջուկը, որ կայ ֆրանսիացիների, իտալացիների մէջ, բայց երբ նայում եմ մեր մտաւորականութեանը, երբեմն մտածում եմ՝ արդեօ՞ք այդ միջուկը մենք ունենք։ Ես յուսով եմ՝ մի քանի տոկոս այդ միջուկից ունենք։ Եթէ կարողանանք մարդկանց հաւաքել այդ միջուկի շուրջ, որ մարդիկ իրենց աչքերը բացեն, ամէն բան լաւ կը լինի։

Ֆինանսական կորպորացիաները շատ ակտիւ քննարկում են մոլորակի բնակչութեան քանակի հարցը, արդեօ՞ք կը կարողանան այդքան կերակրել, թէ՞ պէտք է խառնւել Աստծոյ քայլերին։

Հայաստանում այսօր 50,000 գիտնականից մնացել է 3000-ը։ Մնացածը վաղուց հեռացել են։ Մեզ դարձնում են քոչւոր ժողովուրդ։ Ո՞վ կը հաւատար 20-30 տարի առաջ, որ Արցախը կը սկսի լիբերալ խաղեր խաղալ։ Բայց այդ ժողովուրդն իրեն թոյլ տւեց նման բան։

Կարէն Բեքարեան.- Եկեղեցու հետ կապւած՝ իրենք ունեն հիասթափութիւններ։ Իրենց ակնկալածն ու իրականութիւնը տարբեր են։ Առաջին խնդիրն իր առաջ դրւած լուծել է՝ հերթական տաբուի ջախջախում. օրինակ, որ կարգալոյծ արւած քահանան կարող է պատարագ անել։ Բայց հաստատ խնդիրը միայն դա չէր։ Նա պիտի քանակ ապահովէր, որ ազդակ տար.չստացւեց։ Հանրութիւնը չգնաց պրովոկացիայի, ու դա հետաքրքիր է։ Առաջին պատարագի օրն ինքը շատ մեծ ցանկութիւն ունէր, որ բախում լինի, ու ինքը դա էլ կապիտալիզացնի, բայց ոչ քաղաքական ուժերը, ո՛չ Եկեղեցին, ո՛չ հանրութիւնն այդ պրովոկացիայի ձեռնոցն էլ չվերցրին։ Աւելին, այդ օրը Հայաստանի մնացած բոլոր եկեղեցիներում պատարագի մասնակիցների թիւը սովորականից էականօրէն բարձր էր։ Հասարակութիւնն իր ներքին պրոտեստը բերեց ոչ այդ եկեղեցի՝ Յովհաննավանք գնալով։ Սա անաղմուկ պրոտեստ էր, որով հանրութիւնը ցոյց տւեց՝ սա ինձ համար կեղծ օրակարգ է։ Սա, վստահ եմ, իրենց կատաղութեան է բերել:

Վարդան Յակոբեան.- Կրօնի հարցերը ներանձնական հարցեր են, դրանք ի սկզբանէ դրւած են մարդ էակի մէջ։ Սրանք չեն հասկանում, որ կայ սահման։

Կարէն Բեքարեան.- Շատ լուրջ, ագրեսիւ ներխուժում կայ մարդու անձնական տարածք, ու այստեղ սկսում է աշխատել ինքնապաշտպանական բնազդը։

Վարդան Յակոբեան.- Սա Խրուշչովի գժութիւններն է անում ինչ-որ տեղ։ Երբ աթեիզմի դարաշրջանն աւարտւեց, սկսեցին եկեղեցիներ կառուցւել, պահանջը կար։

Կարէն Բեքարեան.- Իր ամբողջ նպատակը վերարտադրւելն է, եւ այդ ժամկէտում մեր պետութիւնից ոչինչ չի մնայ։ Կունենանք սպառող, իր ինքնութեան բոլոր էլեմենտներից կտրւած, իր շարժունակութիւնը կորցրած հասարակութիւն։ Օրակարգ կը բերւի «արեւմտեան ադրբեջանցիների» վերադարձի օրակարգը։ Եւ այդ ժամանակ մենք այլ հայեացքով կը նայենք այս շինարարական բումին, երբ չկայ ներգաղթ, չկայ ժողովրդագրական աճ, բայց շէնքեր են կառուցւում։

Ես չունեմ զգացողութիւն, որ սահմանադրական փոփոխութիւնների հարցը միայն Անկախութեան հռչակագրի մասին է։

Ո՞րն է այս խմբակի՝ պատասխանատւութիւն չկրելու միակ տարբերակը.չկայ, պետութիւն, չկայ պատասխանատւութիւն։

Չպէտք է յոգնենք ասել՝ բացէ՛ք աչքերը ու հարցին նայէ՛ք այլ տեսանկիւնից.ես ի՞նչ եմ ուզում իմ երեխայի համար՝ անհայրենիք վիճակ աշխարհի որեւէ երկրի որեւէ անկիւնո՞ւմ, թէ՞ իմ երեխայի համար ուզում եմ հայրենիք ու արմատներ՝ հողին կպած։ Մենք սրան ենք հասել։ Վաղը մեր երեխան, թոռը մեծանալու է, հարցնի՝ լաւ, բա դու ի՞նչ ես արել, որ այդ վիճակը չլինէր, որ Արցախը չհայաթափւէր, եպիսկոպոսներ չդատապարտւէին, Եկեղեցու վրայ յարձակում չլինէր։

Սուվերենութիւնը միայն խօսքով չէ, այլ այն, թէ որքանով ես դու թելադրանքի ներքոյ գործում։ Ո՞վ չի հասկանում, որ այն, ինչ տեղի է ունենում, մեզ հետ կապւած խնդիրները Թուրքիային պատւիրակելու համար են։ Ես դէմ չեմ Թուրքիայի հետ յարաբերութիւնները կարգաւորել, բայց կայ մի բայց… Թուրքիան պատասխանե՞լ է 44-օրեայ պատերազմի ժամանակ Փաշինեանի հնչեցրած հարցին՝ թող Թուրքիան մի հատ կողմնորոշւի՝ մեզ ուզում է ցեղասպանե՞լ, թէ՞ ոչ։

Վարդան Յակոբեան.- Աշխարհում մի քանի սուվերեն ու մի քանի տասնեակի հասնող սուվերենի նման պետութիւններ կան։ Այսօր մեր կուրատորն արդէն լիբերալ ռուսները չեն, այլ թուրքերը։ Թուրքերը վաղուց արդէն Վրաստանի տնտեսական կուրատորներն են։ Ցանկացած էակ պէտք է իր որակը, «ես»-ն ու սահմանն ունենայ, որ իրեն յարգեն։ Նոյնը կարելի է ասել ժողովուրդների, պետութիւնների մասին։

Ամբողջ աշխարհում ընդունւած բան է.կապիտուլեացիայից յետոյ ամբողջ կառավարութեամբ հրաժարական են տալիս։ Տւեցի՞ն…կամ Արցախը յանձնեցին, ի՞նչ պատասխանատւութիւն կրեցին։

Այս մարդը կատարածու է, նրան դրել են՝ ինչ-ինչ քայլեր անելու համար, ու ոչ ոք չի թողնի, որ ժողովուրդը նրան փոխի։ Դրա համար ինքը վստահ է։

Կարէն Բեքարեան.- 2018 թւականին իշխանութեան գալուց յետոյ իր՝ Եւրոպա կատարած այցով Փաշինեանն ուղերձ տւեց՝ Եւրոպա, իմ ակնկալիքը քեզնից արժէքային չէ, իմ ակնկալիքը փողն է։ Փող տւէք:

Մենք բոլորս, հանրութիւնն ամբողջութեամբ ունենք դեռ այն ներուժը, որ խորը շունչ քաշենք, կոնսոլիդացւենք, իրար թեւ ու թիկունք լինենք ու իրավիճակ փոխենք։ Երեւի թէ դրա լաւագոյն տարբերակն ընտրութիւնը չէ։ Մենք պէտք է առանց սրա-նրա վրայ յոյսը դնելու՝ պայքարենք մեր երկրի, մեր սերունդների ապագայի համար։

Վարդան Յակոբեան.- Եթէ դու մտնում ես տւեալ շրջանակի մէջ, խաղում ես այդ օրէնքներով, դրանից դուրս գալը շատ դժւար է։ Ինչ որ չի մտնում այդ շրջանակի մէջ, արգելում են եւ վերջ։

Կարէն Բեքարեան.- Անյաղթահարելի չէ դրսի պլանների դէմ դուրս գալը։ Եթէ կոնսոլիդացւենք, կարողանանք ցոյց տալ, որ տէր ենք մեր երկրին, կը կարողանանք դիմագրաւել։ Չենք կարող գնալ, բակում մի ծառի տակ թաքնւել ու սպասել, որ մէկը գալու է, մեր տան հարցը լուծի։

Վարդան Յակոբեան.– Շատ կարեւոր է, որ այս սատանայութիւնների դէմ պայքարը մենք տանենք, մի անգամ վեր կենանք ու ընտրութիւններով այս հարցը լուծենք։ Եթէ 20%-ը կոնսոլիդացւի, դա արդէն յաղթական թիւ կը լինի։ Մենք ունեցել ենք պետութիւն։ Որպէս պետական ծառայութեան մէջ եղած մարդ՝ տեսել եմ, այդ պետութիւնն իմ աչքերի առջեւ է ձեւաւորւել։ Բա մենք այս բանակն ունէի՞նք։ Ինչ-որ քայլ էին անում, միանգամից պատասխան էին ստանում ադրբեջանցիները։ Բա որ բանակցութիւնների ներքին խոհանոցը տեսնէիք, թէ որքան խեղճ էին իրենց պահում։ Մենք յաղթող էինք, պետութիւնը ներկայացնում էր մարդ, ով կանգնած էր պետութեան թիկունքին։ Երբեք մեր մտքով այդ ժամանակ չէր անցնում, որ երկրի ղեկին կարող է լինել մարդ, ով  այսպէս կը յանձնի պետութիւնը։